Szlakiem starych cegielni lubelskich
Model 3D dawnej cegielni i pieca hoffmanowskiego, leksykon różnych cegieł z terenów Lublina, a także nagrane wspomnienia m.in. dawnych pracowników cegielni zawiera specjalny portal przygotowany przez Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN w Lublinie. „To kawałek fascynującej historii Lublina” – powiedział Tomasz Czajkowski, współtwórca portalu „Lubelskie cegielnie. Materia miasta” – www.teatrnn.pl/lubelskie-cegielnie
Obecnie w Lublinie nie funkcjonuje już żadna cegielnia, ostatnia została zamknięta w 2010 r. Cegielnie istniały tu przez wiele, wiele lat. Dziś, poza nielicznymi reliktami, właściwie nie ma śladu po tych cegielniach, a one wniosły duży wkład w rozwój Lublina.
– dodał Czajkowski.
Na portalu obejrzeć można rekonstrukcję w 3D „Kalinowszczyzny” – jednej z najważniejszych lubelskich cegielni. Krok po kroku widać proces produkcji cegły. Jest również zamieszczony model 3D pieca hoffmanowskiego (rozpowszechnionego w II poł. XIX w.), w którym wypalano cegły.
Na portalu, oprócz historii lubelskiego cegielnictwa, zamieszczono też monografie 14 lubelskich cegielni – z opisami ich właścicieli, historii powstania i działalności, stosowanych technologii i sygnatur. Jest też leksykon 50 różnych cegieł, znalezionych w różnych częściach Lublina.
Cegła z sygnaturą „MW” (Autor: Dariusz Prażmo) teatrnn.pl
Kilkanaście cegieł, m.in. dzięki umieszczonym na nich sygnaturom, udało się przyporządkować do konkretnych, działających w Lublinie w XIX i XX w. cegielni, m.in.: Kalinowszczyzny, Roli, Sierakowszczyzny, Lemszczyzny, Helenowa, Rekordu, Rur, Michalewa. Osobny dział stanowią nagrania wspomnień i opowieści o cegielniach.
To opowieści ludzi, którzy wykonywali tę ciężką pracę, nawet po kilkanaście godzin dziennie. Są też wspomnienia osób, które pamiętają cegielnie z dzieciństwa i często się tam np. bawiły, bo mieszkały w pobliżu. Cegielnia to było miejsce pracy, na terenie którego jednocześnie ludzie mieszkali. Wytwarzała się tam wspólnota mieszkańców, solidarność, samopomoc sąsiedzka. To świat, którego już tak naprawdę dzisiaj nie ma.
– dodał.
Na portalu jest też wiele fotografii m.in. dawnych budynków cegielni i narzędzi w nich używanych, a także mapy obrazujące rozmieszczenie cegielni w mieście w XIX i XX wieku.
Projekt został dofinansowany przez Muzeum Historii Polski w ramach programu „Patriotyzm Jutra”.
Źródło: dzieje.pl; teatrnn.pl
