Sowieci sypali w kościele sól, by zabezpieczyć książki
Po II wojnie światowej kościół jezuitów pw. św. Piotra i Pawła został zamknięty przez władze sowieckie. Przekazano go Lwowskiej Bibliotece Akademii Nauk USSR, która urządziła w świątyni magazyn książek i prasy – między innymi składowano tam nieprzekazaną do Polski część zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Aby zabezpieczyć znajdujące się w kościele książki przed wilgocią, w wielu miejscach usypano pryzmy soli, która miała chłonąć wodę. Obecnie w kościele trwają prace konserwatorskie dofinansowane przez Instytut POLONIKA.
Wnętrze świątyni, niezabezpieczone i niekonserwowane w okresie powojennym, ulegało powolnej dewastacji. Dopiero w 2011 roku kościół został przekazany na potrzeby duszpasterstwa wojskowego. Książki zapakowano na ciężarówki i przewieziono do nowych magazynów. Podczas te operacji pracownicy Biblioteki im. W. Stefanyka natrafili na przedwojenny katalog kartkowy Ossolineum, który do tej pory uznawano za utracony. Katalog składa się z 402 pudeł katalogowych i 625 powiązanych sznurkiem paczek z kartami katalogowymi.
Dzięki temu, że w świątyni był magazyn, ocalała architektura, znaczna część wyposażenia i znakomite barokowe malarstwo ścienne autorstwa głównie Franciszka Ecksteina i jego warsztatu. Jednak sól, mająca zabezpieczyć księgozbiór, wniknęła w mury i ozdabiające je iluzjonistyczne, barokowe freski.
Od 2012 roku trwa długi proces ratowania kościoła oraz przywracania i dopasowywania go do nowej funkcji sakralnej jako greckokatolickiej cerkwi garnizonowej pw. Św. Piotra i Pawła. W projekt, którym kieruje polski konserwator dzieł sztuki dr Paweł Boliński, jest zaangażowany międzynarodowy, interdyscyplinarny zespół złożony z przedstawicieli Lwowskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz Krakowskiej ASP im. Jana Matejki i niezależnych specjalistów z Polski, Ukrainy oraz Włoch.
Dotychczasowe prace współfinansowały: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego oraz parafia św. Piotra i Pawła, a koordynowało je Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Dziedzictwa Kulturowego KON-FEDERACJA. W 2018 roku w renowację kościoła włączył się Instytut POLONIKA.
W ubiegłych latach polsko-ukraiński zespół dra Pawła Bolińskiego przeprowadził renowację fresków w prezbiterium świątyni. Efekty tego można już dziś podziwiać i ocenić. W tym roku z funduszy Instytutu POLONIKA są prowadzone prace w obrębie pierwszego przęsła od strony prezbiterium z przedstawieniem „Św. Piotra nauczającego w świątyni jerozolimskiej”. W tej części fresku znajduje się oryginalny podpis Franciszka Ecksteina. Obecnie trwa techniczny etap konserwacji sklepienia w nawie głównej według autorskiej metody dra Bolińskiego. Pozwoli to w przyszłości na rozpoczęcie najbardziej efektownego etapu – konserwacji estetycznej fresków. Projekt jest zaplanowany na kilka najbliższych lat.
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA został powołany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 18 grudnia 2017 r. jako wyspecjalizowana państwowa instytucja kultury, której celem jest zachowanie materialnych śladów kultury polskiej za granicą oraz kształtowanie świadomości Polaków na temat ich dziedzictwa kulturowego. Realizację założonych celów Instytutu wspiera system zarządzania projektami. Aktualnie są prowadzone trzy Programy Strategiczne: OCHRONA, BADANIA oraz POPULARYZACJA polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą.
Źródło: dzieje.pl
