Sensacyjna aukcja obrazu Rubensa w Warszawie
W Polsce rzadko można kupić obrazy olejne starych mistrzów, dlatego aukcja, która odbędzie się 17 marca (DESA Unicum) już teraz przyciąga ogromną uwagę zarówno w kraju jak i zagranicą. Nazwisko Rubensa magnetyzuje kolekcjonerów i muzea, niestety te ostatnie nie dysponują w Polsce wystarczającymi środkami do stanięcia w szranki z nabywcami prywatnymi. A szkoda, gdyż dzieła tej klasy, co XVII-wieczny „Portret damy” Petera Paula Rubensa nie było u nas do tej pory. Warto wspomnieć, że inny obraz tego artysty – „Portret Anny Austriaczki” – jest prezentowany obecnie na Zamku Królewskim w Warszawie notując rekordy odwiedzin.
Z estymacją sięgającą 18-24 mln złotych wybitne płótno mistrza baroku ma szansę stać się najdroższym dziełem sztuki sprzedanym do tej pory nad Wisłą. Obrazy Rubensa rzadko pojawiają się na aukcjach, a „Portret damy”, na przestrzeni czterech wieków znajdujący się w prestiżowych zbiorach europejskich arystokratów, finansistów i znanych kolekcjonerów, zostanie pokazany publicznie na przedaukcyjnej wystawie, po raz pierwszy od 1965 roku. Dzieło to, co jest rzadkością na rynku sztuki, ma doskonale udokumentowaną historię: od momentu opuszczenia pracowni artysty w Antwerpii około 1626 roku do czasów współczesnych. Jednym z pierwszych właścicieli płótna był Sir Peter Lely, najwybitniejszy ówczesny malarz na Wyspach Brytyjskich, przyjaciel Rubensa i kolekcjoner. Następnie przez dwa stulecia obraz znajdował się w najwspanialszej rezydencji nowożytnej Anglii – pałacu Stowe, w kolekcji książąt Buckingham i Chandos. Sprzedany w londyńskim Christie’s w 1848 roku trafił później m.in. do znanych marszandów i kolekcjonerów: Roberta Roe, Wynne’a Ellisa i Julesa Porgèsa. W połowie XX wieku „Portret damy” znalazł się w paryskiej kolekcji rodziny egipskiego księcia Mohammeda Alego Ibrahima i księżniczki Hanzade, w której pozostawał do 2011 roku.
Prezentacja „Portretu damy” Petera Paula Rubensa w Warszawie jest wydarzeniem o niebywałym znaczeniu dla rynku sztuki. Mająca niemal 400 lat praca przez ostatnie dziesięciolecia pozostawała w rękach prywatnych i nie była pokazywana publicznie od 1965 roku. Portrety autorstwa flamandzkiego malarza pojawiają się niezwykle rzadko w Europie, natomiast w Polsce jeszcze nigdy nie wystawiano dzieła sztuki o tak olbrzymiej wartości historycznej, artystycznej oraz inwestycyjnej. Wybitna praca o wzorowej wręcz proweniencji oraz potwierdzonej autentyczności może jeszcze bardziej umocnić silną już pozycję Polski na aukcyjnej mapie Europy. Tylko w ubiegłym roku DESA Unicum wystawiła prace takich wielkich światowych twórców, jak Auguste Rodin czy Chen Wenling.
– mówi Juliusz Windorbski, Prezes DESA SA.
Obraz przedstawia młodą kobietę o ciemnych oczach i włosach, ubraną w czarną, aksamitną suknię. Przez ponad 300 lat dzieło uznawane było za portret Isabelli Brant, pierwszej żony Rubensa, obecnie sądzi się, że może przedstawiać jedną z jej sióstr. Inna hipoteza głosi, że modelka była członkinią rodziny Duarte, wpływowych żydowskich jubilerów z XVII-wiecznej Antwerpii. Ostatnio wykonana konserwacja dzieła, badania technologiczne oraz stylistyczne i atrybucyjne potwierdziły autorstwo Rubensa oraz uczniów z jego warsztatu. Ocenia się, że jeden z największych twórców epoki baroku, a zarazem genialny biznesmen, dyplomata i gość najważniejszych dworów Europy XVII wieku, stworzył ponad 2 tys. obrazów i około 4 tys. rysunków. Wiele z nich powstało przy udziale jego warsztatu, a sam Rubens nadawał im ostateczny kształt.
Autoportret Rubensa
Zdarzały się sytuacje, że autorstwo jego dzieł było poddawane w wątpliwość, czego przykładem jest głośna historia obrazu „Portret dowódcy”, od 1802 roku znajdującego się w posiadaniu rodu Spencerów. W 2010 roku Sotheby’s nie przyjął go na aukcję, kwestionując jego autentyczność. Ostatecznie obraz został sprzedany przez konkurencyjny dom aukcyjny Christie’s jako dzieło Rubensa za 9 mln funtów. Rok późnej portret wypożyczony został do Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku, gdzie znajduje się do dziś. Za portrety mistrza kolekcjonerzy gotowi są płacić ogromne sumy. W lipcu 2020 roku „Portret młodej kobiety trzymającej łańcuch” sprzedany został w Christie’s za prawie 4 mln funtów, z kolei dom aukcyjny Sotheby’s trzy lata wcześniej wystawił „Portret damy w czarnej sukni i płaszczu na tle czerwonej draperii”, ostatecznie sprzedany za 3 mln funtów. Najdroższym dziełem flamandzkiego malarza pozostaje od 2002 roku monumentalne płótno „Rzeź niewiniątek”, sprzedane w domu aukcyjnym Sotheby’s za 49,5 mln funtów, ośmiokrotnie przebijając górną estymację. Tuż za nim znajduje się obraz „Lot z córkami”, za który w 2016 roku nabywca zapłacił 44,88 mln funtów.
Niektóre z obrazów Rubensa, które w minionych wiekach trafiły do kolekcji w Polsce, należą obecnie do muzeów zachodnioeuropejskich. W Państwowych Zbiorach Sztuki w Zamku Królewskim na Wawelu znajduje się jeden z wykonanych przez niego portretów młodego Władysława IV Wazy. Późniejszy król Polski odwiedził pracownię artysty w 1624 roku. Pięć lat temu „Portret Margherity Gonzagi" autorstwa flamandzkiego malarza wystawiany był w warszawskich Łazienkach Królewskich. Była to zaledwie druga publiczna prezentacja tego dzieła w historii.
Prace Rubensa, tak jak dzieła pozostałych wielkich mistrzów światowej sztuki, wciąż na nowo rozpalają masową wyobraźnię. Na tle reprodukcji głośnego dzieła „Polowanie na tygrysa” Rubensa pozują członkowie fikcyjnej rodziny Roy, właścicieli medialnego koncernu Waystar RoyCo, której losy na całym świcie śledzą miliony fanów popularnego serialu HBO „Sukcesja”.
Wystawa towarzysząca aukcji odbędzie się w siedzibie DESA Unicum, ul. Piękna 1A w Warszawie, w dniach 18 lutego – 17 marca w godz. 11-19 (poniedziałek-piątek) i 11-16 (sobota). Wstęp na ekspozycję jest bezpłatny.
Źródło: niezależna.pl; desa.pl
