Jako członek rodziny królewskiej uczyła się matematyki, filozofii i medycyny. Była zapaloną uczennicą, łaknącą informacji. Sama zatrudniła Michała z Efezu, aby uczył ją filozofii. Upodobała sobie szczególnie prace Arystotelesa. W 1087 roku jej życie diametralnie się zmieniło – na świat przyszedł męski potomek cesarski, Jan, zostając dziedzicem tronu. Dziesięć lat później zmarł mąż Anny, a ona poślubiła szanowanego i uzdolnionego generała, doradcę jej ojca, Nicefora Byrenniosa Młodszego, z którym miała czworo dzieci. Jednocześnie połączyła siły ze swoją babcią Anną Dalssene, w spisku mającym na celu osadzenie Nicefora na tronie. Ich plan nie powiódł się z powodu samego… Nicefora, który był lojalnym druhem cesarza i w ostatniej chwili stanął przeciw własnej żonie. Wkrótce potem choroba dosięgła Aleksego, na tron wstąpił Jan II Komnen, a podczas pogrzebu ojca, zamachowcy targnęli się na życie nowego władcy. Prawdopodobnie stały za nimi owe dwie nieustępliwe kobiety. Jan wygnał Annę do klasztoru Theotokos Kecharitomene, skonfiskował jej majątek i zabronił wracać do pałacu. Anna przełknęła swe niepowodzenie na arenie politycznej i zajęła się tym, co kochała – nauką, literaturą, uczonymi dysputami. Szybko zgromadziła wokół siebie wielu uczonych, jednocześnie rozpoczęła dzieło swego życia – „Aleksjadę” kronikę cesarstwa bizantyjskiego za panowania Aleksa.
Począwszy od 1137, kontynuowała pisanie książki do połowy lat czterdziestych. Seria obejmuje okres od 1069 do 1118 roku. Anna twierdziła, że napisała książkę jako hołd dla panowania ojca, którego wcześniej próbowała obalić.
Ja, zdając sobie sprawę ze skutków, jakie wywołał Czas, pragnę teraz przez moje pisma zdać sprawę z czynów mego ojca, które nie zasługują na zapomnienie ani na zmycie przez potop Czasu pogrążone w oceanie Niepamięci; Chciałabym wszystko sobie przypomnieć…
– pisała.
Książka jest genialną mieszanką imponujących badań, wnikliwych opinii i humorystycznych komentarzy. Jest to również jedyna tego rodzaju księga napisana przez kobietę w średniowieczu. Anna napisała „Aleksjadę” w klasycznej grece, w trzynastu tomach, zawierając w nich m.in. dojście jej rodziny do władzy, różne wojny – z Normanami, Scytami, Turkami i Kumanami, wreszcie opisy pierwszej krucjaty z lat 1096-1104 czy inwazji Normanów na Bizancjum w 1105 roku.
Aleksy Komnen
Ostatnie tomy przynoszą też dzieje współczesnych Annie heretyków kościoła i szerzących się wówczas herezji. W swej pracy córka cesarza opierała się na wielu źródłach, oficjalnych raportach, traktatach, zapisach i relacjach naocznych świadków bitew. Nie wahała się też dorzucać szczypty dworskich plotek. „Aleksjada” odniosła ogromny sukces. A Anna Komnena stała się gwiazdą swoich czasów. Kiedy zmarła w 1153 roku, na jej pogrzebie Georgios Tornikes chwalił jej urodę, wdzięk, dowcip i intelekt. Opisał ją też jako kobietę „mądrzejszą od mężczyzn w słowach, bardziej męską w czynach i rozważniejszą w sprawdzianach życia”.
