Cenny obraz Smuglewicza
Zakończone zostały prace konserwatorskie monumentalnego i bardzo zniszczonego obrazu przedstawiającego „Pożegnanie św. Piotra i Pawła” autorstwa Franciszka Smuglewicza. Konserwacje przeprowadził Instytut POLONIKA. Obraz znajduje się w ołtarzu głównym jednego z najciekawszych kościołów w Wilnie fundacji rodziny Paców – w kościele pw. św. Piotra i Pawła na Antokolu. Płótno było w stanie krytycznym i wymagało natychmiastowego podjęcia prac ratunkowych.
Kościół Świętych Piotra i Pawła na Antokolu w Wilnie jest dziełem wybitnym, niemającym odpowiednika na rozległych ziemiach dawnej Rzeczypospolitej ze względu na niezwykle bogaty wystrój sztukatorski powstały w 2 poł. XVII w.
Wnętrze świątyni, poza dekoracją ornamentalną, ozdabia ok. 600 postaci wykonanych w stiuku. Charakterystycznym elementem kościoła jest także kryształowy żyrandol w kształcie łodzi będący pamiątką zatonięcia podczas transportu ołtarza głównego zamówionego przez hetmana Paca we Włoszech.
Miejsce tegoż ołtarza zajął obraz przedstawiający pożegnanie św. Piotra i Pawła pędzla Franciszka Smuglewicza, jednego z najznakomitszych malarzy swojej epoki. Smuglewicz był stypendystą króla Stanisława Augusta i kształcił się w Accademia di San Luca w Rzymie. Po powrocie do kraju tworzył Warszawie, a ostatecznie osiadł w Wilnie, gdzie jako profesor uniwersytecki stał się twórcą „szkoły wileńskiej” w malarstwie.
Przeprowadzona przez Instytut POLONIKA konserwacja objęła wykonanie prac badawczych, zabiegów powstrzymujących proces destrukcji zabytkowej materii dzieła, a następnie przywrócenie prawidłowego stanu technicznego oraz walorów estetycznych obrazu i zabezpieczenie go przed dalszymi zniszczeniami.
Finansowane przez Instytut POLONIKA prace zostały zrealizowane przez litewsko-polski zespół konserwatorów. Ze strony litewskiej pracami kierował Mantas Matuiza, ze strony polskiej – Paweł Sadlej z firmy Croaton Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki.
Franciszek Smuglewicz oprócz dzieł o tematyce historycznej (Sesja Sejmu Czteroletniego 3 maja 1791, 1793; Przysięga Tadeusza Kościuszki na Rynku w Krakowie, 1797; Posłowie scytyjscy przed Dariuszem, po 1785), czy alegorycznej (Kościuszko ratujący Polskę przed grobem) malował obrazy religijne (Wskrzeszenie Piotrowina), a także portrety (Portret rodziny Prozorów, 1789). Jest autorem cyklu akwarel przedstawiających zabytki architektury Wilna (1785–1786), w tym rozebrane w XIX wieku mury obronne z bramami miejskimi.
W 1790 rozpoczął (nigdy niedokończony) cykl rysunków i litografii Obrazy historii polskiej w stu rycinach będący ilustracją do Historii narodu polskiego pióra Adama Naruszewicza.
Franciszek Smuglewicz
Źródło: pap.pl, polonika.pl
