10 wtop „czystej wody”, czyli rok z nielegalną TVP »
Czytaj więcej w GP!
•
05.11.2016 10:20
100 lat temu ogłoszono Akt 5 listopada
5 listopada 1916 dwaj cesarze niemiecki i austro-węgierski wydali proklamację, podpisaną przez swych przedstawicieli – generalnych gubernatorów – von Beselera i Kuka, zawierającą obietnicę pow
By władze niemieckie i austriackie - Archiwum Główne Akt Dawnych, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?cu
5 listopada 1916 dwaj cesarze niemiecki i austro-węgierski wydali proklamację, podpisaną przez swych przedstawicieli – generalnych gubernatorów – von Beselera i Kuka, zawierającą obietnicę powstania Królestwa Polskiego, „utworzyć państwo samodzielne z dziedziczną monarchią i konstytucyjnym ustrojem”. Nie określono jego granic, nie było słowa o niepodległości, użyto jedynie wyrazu „samodzielne” państwo, ale postulowano utworzenie armii polskiej (niewątpliwie potrzebnej Austriakom i Niemcom do prowadzenia dalszej wojny).
Jednakże Akt 5 listopada, mimo swych wielu niedopowiedzeń i ogólników, spowodował ponowne pojawienie się Polski na arenie dyplomacji międzynarodowej. Wywołał na świecie tak szeroki oddźwięk, a jego ogłoszenie było kluczowym czynnikiem w polskich staraniach o odzyskanie niepodległości. Treść Aktu brzmiała:
Do mieszkańców Warszawskiego jeneralnego gubernatorstwa!
Przejęci niezłomną ufnością w ostateczne zwycięstwo ich broni i życzeniem powodowani, by ziemie polskie przez waleczne ich wojska ciężkiemi ofiarami rosyjskiemu panowaniu wydarte do szczęśliwej przywieść przyszłości, Jego Cesarska Mość Cesarz Niemiecki oraz Jego Cesarska i Królewska Mość Cesarz Austryi i Apostolski Król Węgier postanowili z ziem tych utworzyć państwo samodzielne z dziedziczną monarchią i konstytucyjnym ustrojem. Dokładniejsze oznaczenie granic Królestwa Polskiego zastrzega się. Nowe królestwo znajdzie w łączności z obu sprzymierzonymi mocarstwami rękojmię potrzebną do swobodnego sił swych rozwoju. We własnej armii nadal żyć będą pełne sławy tradycje wojsk polskich dawniejszych czasów i pamięć walecznych polskich towarzyszy broni we wielkiej obecnej wojnie. Jej organizacja, wykształcenie i kierownictwo uregulowane będą we wspólnem porozumieniu.
Sprzymierzeni Monarchowie, biorąc należny wzgląd na ogólne warunki polityczne Europy jakoteż na dobro i bezpieczeństwo własnych krajów i ludów, żywią niezłomną nadzieję, że obecnie spełnią się życzenia państwowego i narodowego rozwoju Królestwa Polskiego
Wielkie zaś, od zachodu z Królestwem Polskiem sąsiadujące mocarstwa z radością ujrzą u swych granic wschodnich wskrzeszenie i rozkwit wolnego, szczęśliwego i własnem narodowem życiem cieszącego się państwa.
Z najwyższego rozkazu Jego Cesarskiej Mości Cesarza Niemieckiego
Jenerał-Gubernator
v. Beseler.
Dziś, z okazji 100. rocznicy Aktu 5 listopada, odbędzie się w Pałacu Prezydenckim debata historyczna „Akt 5 listopada 1916 roku. Prolog niepodległości?” z udziałem Podsekretarza Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wojciecha Kolarskiego. Debatę zorganizowała Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej. Debata transmitowana będzie on line na stronie www.prezydent.pl. Początek o godz. 11.
Więcej o kulisach Aktu 5 listopada będzie można przeczytać w najnowszym dodatku historycznym do tygodnika GP, który ukaże się w środę 9 listopada.
Źródło: prezydent.pl; tygodnik GP. Historia
Jednakże Akt 5 listopada, mimo swych wielu niedopowiedzeń i ogólników, spowodował ponowne pojawienie się Polski na arenie dyplomacji międzynarodowej. Wywołał na świecie tak szeroki oddźwięk, a jego ogłoszenie było kluczowym czynnikiem w polskich staraniach o odzyskanie niepodległości. Treść Aktu brzmiała:
Do mieszkańców Warszawskiego jeneralnego gubernatorstwa!
Przejęci niezłomną ufnością w ostateczne zwycięstwo ich broni i życzeniem powodowani, by ziemie polskie przez waleczne ich wojska ciężkiemi ofiarami rosyjskiemu panowaniu wydarte do szczęśliwej przywieść przyszłości, Jego Cesarska Mość Cesarz Niemiecki oraz Jego Cesarska i Królewska Mość Cesarz Austryi i Apostolski Król Węgier postanowili z ziem tych utworzyć państwo samodzielne z dziedziczną monarchią i konstytucyjnym ustrojem. Dokładniejsze oznaczenie granic Królestwa Polskiego zastrzega się. Nowe królestwo znajdzie w łączności z obu sprzymierzonymi mocarstwami rękojmię potrzebną do swobodnego sił swych rozwoju. We własnej armii nadal żyć będą pełne sławy tradycje wojsk polskich dawniejszych czasów i pamięć walecznych polskich towarzyszy broni we wielkiej obecnej wojnie. Jej organizacja, wykształcenie i kierownictwo uregulowane będą we wspólnem porozumieniu.
Sprzymierzeni Monarchowie, biorąc należny wzgląd na ogólne warunki polityczne Europy jakoteż na dobro i bezpieczeństwo własnych krajów i ludów, żywią niezłomną nadzieję, że obecnie spełnią się życzenia państwowego i narodowego rozwoju Królestwa Polskiego
Wielkie zaś, od zachodu z Królestwem Polskiem sąsiadujące mocarstwa z radością ujrzą u swych granic wschodnich wskrzeszenie i rozkwit wolnego, szczęśliwego i własnem narodowem życiem cieszącego się państwa.
Z najwyższego rozkazu Jego Cesarskiej Mości Cesarza Niemieckiego
Jenerał-Gubernator
v. Beseler.
Dziś, z okazji 100. rocznicy Aktu 5 listopada, odbędzie się w Pałacu Prezydenckim debata historyczna „Akt 5 listopada 1916 roku. Prolog niepodległości?” z udziałem Podsekretarza Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wojciecha Kolarskiego. Debatę zorganizowała Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej. Debata transmitowana będzie on line na stronie www.prezydent.pl. Początek o godz. 11.
Więcej o kulisach Aktu 5 listopada będzie można przeczytać w najnowszym dodatku historycznym do tygodnika GP, który ukaże się w środę 9 listopada.
Źródło: prezydent.pl; tygodnik GP. Historia
Zobacz więcej
Niezależna TOP
