449 lat temu w Lublinie podpisano akt unii między Polską a Litwą

Sejm obradował pół roku w gorącej atmosferze. O kształt przyszłej unii spierali się między sobą magnaci litewscy i panowie polscy. Z kolei średnia szlachta litewska dążyła do zapewnienia sobie przywilejów takich jakie miała szlachta koronna. W kaplicy Zamku Lubelskiego odprawiano nieustannie nabożeństwa w intencji pomyślnych obrad.

Kaplica Trójcy Świętej na Zamku w Lubline

Wreszcie po wielu dyskusjach powstała federacja dwóch państw, które – oprócz wspólnie wybieranego przez szlachtę władcy – łączyły: wspólny sejm, polityka zagraniczna i obronna oraz unia monetarna. Federację ową znamy pod nazwą Rzeczpospolita Obojga Narodów.

Akt Unii Lubelskiej

Po podpisaniu dokumentów zaniepokojony poseł rosyjski jeszcze tego samego dnia napisał do cara Iwana IV Groźnego:

Jedinienje ich w tom, czto im stojati oto wsiech okrain zaodin (unia ta polega na tym, że wszystkie prowincje stanowić będą jedno).

Po zaprzysiężeniu aktu Unii odbyła się w kaplicy zamkowej msza dziękczynna z udziałem króla Zygmunta Augusta i jego dworu. Na jednej ze ścian zachował się łaciński napis wykonany prawdopodobnie przez świadka ceremonii:

[Pio/tr/ Jeżewski / (herbu Prus Trzeci) /1569/ unia facta est cum ducatus Lytwanie].

Z kolei w kościele oo. dominikanów po zaprzysiężeniu aktu Unii Lubelskiej odśpiewano uroczyste Te Deum Laudamus jako podziękowanie za doprowadzenie do końca obrad. W refektarzu klasztoru jest przechowywany krucyfiks, na który wedle tradycji zaprzysiężono unię. Wedle jednej wersji wydarzeń związanych z obradami unii, akt zaprzysiężenia miał odbyć się w klasztorze, dlatego też jedna z sal znajdujących się w budynku jest zwana salą Unii Lubelskiej.

Sala Unii Lubelskiej w klasztorze oo. dominikanów

Naprzod, iż aczkolwiek były stare spisy przyjacielstwa, sprzymierzenia, pomnożenie i lepszy sposób Rzeczypospolity, tak Korony polskiej, jako Wielgiego Księstwa litewskiego, czyniące etc., wszakoż iż się nieco w nich widzi być rożnego od dobrebo i szczyrego braterstwa dufania, przeto dla mocniejszego spojenia wspolny i wzajemny miłości braterski i w wiecznej obronie obudwu państw społecznej, niewątpliwej wiary braterski czasy wiecznymi ku chwale Boży, Jego Krolewskiej Mości z wiecznym podziękowaniem godnej sławie i tychże obudwu nazacniejszych, polskiego i litewskiego, narodow i tyż ku roszyrzeniu niezmierzonej i wiecznej czci, ozdobie, okrasie, zmocnieniu uczciwości, zacności i majestatu spolnego wiecznemu rozszyrzeniu one stare sprzemirzenia ponowili i umiarkowali w tym wszystkim, jako niżej opisano.

Iż już Krolestwo polskie i Wielgie Księstwo litewskie jest jedno nierozdzielne i nierożne ciało, a także nierożna ale jedna a spolna Rzeczpospolita, ktora się z dwu państw i narodow w jeden lud zniosła i spoiła.

A temu obojemu narodowi żeby już wiecznemi czasy jedna głowa, jeden pan i jeden krol spolny rozkazował, który spolnymi głosy od Polakow i od Litwy obran, a miejsce obierania w Polsce, a potym na Krolestwo Polskie pomazan i koronowan w Krakowie będzie. (…)

Sejmy i rady ten oboj narod ma zawsze mieć spolne koronne pod krolem polskim, panem swym, i zasiadać tak panowie między pany osobami swemi, jako posłowie między posły, i radzić o spolnych potrzebach tak na sejmiech, jako i bez sejmow, w Polsce i w Litwie.

                                     

 

Źródło: dzieje.pl, lublin.eu, lubelskie.pl

#Rzeczpospolita Obojga Narodów #Litwa #Polska #lubelska #unia