Bazaltowa płyta z I wieku p.n.e. została znaleziona przez inżyniera wojsk napoleońskich Pierre-Francois Boucharda, który nadzorował roboty fortyfikacyjne w średniowiecznej twierdzy egipskiego portu Rosette podczas słynnej wyprawy Napoleona. 15 lipca 1799 r. inżyniera zainteresował dziwny kamień stanowiący element starego muru twierdzy.
Znalezisko przetransportowano do Kairu, a o odkryciu zawiadomiono Instytut Egipski i francuską placówkę naukową koordynującą prace badawcze na terenie Egiptu. Dwa lata później, na mocy traktatu pokojowego z Aleksandrii, kamień z Rosetty podzielił los eksponatów zgromadzonych przez francuskich naukowców w Egipcie i trafił do Wielkiej Brytanii. W 1802 r. został oficjalnie ofiarowany Muzeum Brytyjskiemu jako dar króla Jerzego III. Jest tam przechowywany do dziś.
Płyta stanowi część steli ustawianej w świątyniach na polecenie kapłanów w pobliżu wizerunku faraona. Z
apisano na niej dekret wydany 27 marca roku 196 p.n.e. przez kapłanów egipskich w Memfis dla uczczenia faraona Ptolemeusza V z okazji pierwszej rocznicy koronacji, w związku z doznanymi od niego dobrodziejstwami. Faraon po wstąpieniu na tron ogłosił amnestię, obniżył podatki i podniósł dochody kapłanów.
Tekst ten wyryto w trzech wersjach i dwóch językach, aby był zrozumiały zarówno dla Egipcjan, jak i dla Greków. Z tego właśnie względu było to niezwykle ważne odkrycie – dawało bowiem nadzieje na rozwiązanie zagadki egipskich hieroglifów. Jako pierwszy dokonał tego w 1822 r. Jean-François Champollion.
Ten wybitny językoznawca już wieku 11 lat, przy okazji spotkania ze słynnym uczonym i byłym sekretarzem Instytutu Egipskiego w Kairze Jeanem Baptistą Fourierem, obiecał sobie, że kiedyś odczyta hieroglify.
W trakcie studiów całe noce spędzał nad inskrypcją z Rosetty. Jego przyjaciel – francuski architekt Jean Nicolas Kuyot, przywiózł mu z Egiptu mnóstwo sporządzonych przez siebie kopii napisów hieroglificznych. Champollion skorzystał także z inskrypcji jakimi pokryty był odnaleziony w 1815 r. obelisk z File. Porównując kartusze Kleopatry z kartuszami wyrytymi na kamieniu z Rosetty uzyskał wstępne wyniki, konieczne do odczytania pisma hieroglificznego. Udało się to w roku 1822. Uczony udowodnił, że egipskie hieroglify opierają się na zasadzie fonetyczności zapisu. Swoje spostrzeżenia przedstawił w artykule „List do Pana Dacier dotyczący alfabetu hieroglifów fonetycznych” (Dacier był sekretarzem francuskiej Akademii Inskrypcji i Literatury). W 1824 r. Champollion opublikował kolejne dzieło – „Zarys systemu hieroglificznego”, w którym wyłożył całość swoich osiągnięć.
Należy dodać, że Egipt dąży do odzyskania Kamienia z Rosetty, wywiezionego zdaniem jego władz nielegalnie w epoce kolonialnej.
Źródło: niezalezna.pl
#Champollion
#Egipt
#hieroglify
#odczytanie
MŁ