Osocze – dlaczego jest tak ważne w walce z koronawirusem?

Osocze to płynny składnik krwi, który stanowi do 55 proc. jej objętości. Zawiera białka, jest odpowiedzialne za transport wody i substancji odżywczych do komórek, a także odprowadzanie produktów przemiany materii do wątroby, nerek i płuc.

Osocze dla chorych na COVID-19 mogą oddać osoby, które były zakażone koronawirusem (SARS-CoV-2) i wyzdrowiały, w efekcie czego w ich krwi znajdują się przeciwciała. To właśnie te przeciwciała są cenne, bo mogą wspomagać leczenie chorych z ciężkimi, zagrażającymi życiu objawami.

Osoby, które oddadzą osocze, mogą skorzystać z kilku przywilejów. Przysługują im dwa dni wolne od świadczenia pracy dla Honorowych Dawców Osocza i Honorowych Dawców Krwi, 33 proc. ulgi za transport kolejowy i miejski oraz bon na trzy darmowe przejazdy autostradą. Dawcom przysługuje również pakiet konsultacji medycznej przez rok od ostatniego oddania krwi oraz prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej i usług farmaceutycznych. Osoby, które oddały osocze, mogą także skorzystać z ulgi PIT (osocze krwi to darowizna, którą można odliczyć od podatku).

Kto może oddać osocze?

Osocze może zostać pobrane od osób między 18. a 65. rokiem życia, które przeszły zakażenie SARS-CoV-2 potwierdzone testem lub wpisem w aplikacji gabinet.gov.pl. Osocze można oddać po co najmniej 28 dniach od ustąpienia objawów COVID-19 lub 18 dni od zakończenia izolacji. Dawcą może być osoba zdrowa, która nie leczy się z powodu chorób przewlekłych i waży co najmniej 50 kg. W niektórych przypadkach (np. u osób, które w przeszłości miały przetaczaną krew) konieczne mogą być dodatkowe badania, które zostaną przeprowadzone w centrum krwiodawstwa i krwiolecznictwa.

Procedura pobrania osocza trwa ok. 30-40 minut. Osocze pobrane podczas jednej wizyty może zostać zastosowane nawet u trzech pacjentów.

Osoby chcące oddać osocze mogą telefonicznie lub przez internet zapisać się na konkretny dzień i godzinę w Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa (CKiK). Do CKiK należy zgłosić się z dokumentem, potwierdzającym tożsamość.

Jak pobiera się  osocze?

Po zarejestrowaniu pobierane są próbki krwi do wykonania badań laboratoryjnych kwalifikujących do oddania krwi. Lekarz przeprowadza ocenę wyników badań laboratoryjnych, analizuje informacje zawarte w wypełnionym kwestionariuszu i na podstawie zebranych informacji kwalifikuje do oddania krwi lub jednego z jej składników.

Osocze pobierane jest na dwa sposoby.

• Pierwszy z nich to metoda plazmaferezy – podczas jednego zabiegu (jednego wkłucia) pobierana jest krew, która jest rozdzielana na osocze i pozostałe składniki, następnie przetaczane z powrotem do tej samej żyły. Służy do tego specjalistyczny sprzęt zwany separatorem. Ta metoda pozwala na uzyskanie do 750 ml osocza. Oddanie osocza trwa od 30 do 40 minut.
• Drugi sposób, to pobranie osocza z pobranej krwi pełnej. Krew następnie jest dzielona na osocze oraz krwinki czerwone i płytki krwi, które również mogą zostać wykorzystane w lecznictwie. Jednorazowo można uzyskać w ten sposób ok. 200 ml osocza. Oddanie krwi pełnej trwa ok. 10 minut.

Do czego wykorzystywane jest osocze?

Pobrane osocze jest poddawane procedurze redukcji patogenów, dzielone na dawki wielkości 100-250 ml i zamrażane. W zależności od zawartości w osoczu przeciwciał neutralizujących wirusa, chorym na COVID-19 przetacza się 200-400 ml osocza.

Krajowy konsultant w dziedzinie transfuzjologii klinicznej prof. Piotr Radziwon w niedawnej rozmowie z PAP przypominał, że osocze musi być podane w odpowiedniej fazie choroby.

Jeżeli osoba (chora) jest już zaintubowana, jest w ciężkim stanie, ma uszkodzenia wielonarządowe czy burzę cytokinową, czy jest w stadium trzecim, czwartym choroby, to to nie jest już pora na to, żebyśmy oczekiwali, że osocze będzie bardzo skuteczne. Dlatego, że w tym momencie nie jest problemem namnażanie się wirusa, tylko to, co on już spowodował, szkody, które on wyrządził. Osocze powinno być podawane wcześniej, w stadium drugim, zgodnie z zaleceniami lekarzy chorób zakaźnych.
- wyjaśnił Radziwon.

Przypomniał także, że nie ma mowy o jakimkolwiek marnowaniu osocza, gdy np. okazuje się, że osocze pobrane od danej osoby ma za mało przeciwciał i nie może być podane innemu choremu na COVID-19. Podkreślił, że będzie ono wtedy mogło być zastosowane do leczenia innych chorób.

Lista punktów poboru osocza jest dostępna TUTAJ

 

Źródło: niezależna.pl, PAP

#koronawirus #osocze #pandemia