O problemach, które od lat występują w polskiej psychiatrii, a także o trudnościach doświadczanych przez Polaków w związku z pandemią COVID-19, dyskutowała dziś Rada do spraw Ochrony Zdrowia przy Prezydencie RP.
W formule on-line odbyło się kolejne posiedzenie Rady do spraw Ochrony Zdrowia przy Prezydencie RP pn. "Zdrowie psychiczne Polaków – perspektywa ogólna i w okresie pandemii COVID-19". Uczestniczyli w nim m.in.: szefowa Kancelarii Prezydenta Grażyna Ignaczak-Bandych, Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec i Przewodniczący Rady prof. Piotr Czauderna.
Jak przekazała Kancelaria Prezydenta, spotkanie dotyczyło zarówno problemów, które od lat występują w polskiej psychiatrii, jak również trudności, których doświadczamy w związku z pandemią COVID-19. Grupa, której zaproszeni specjaliści poświęcili szczególną uwagę, to dzieci i młodzież.
O rozwiązaniach wdrażanej w Polsce od kilku lat reformie opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży mówił dr Tomasz Rowiński, Zastępca Dyrektora Instytutu Psychologii UKSW w Warszawie.
- Zmiana modelu ma na celu stworzenie trzypoziomowego systemu opieki. Priorytetem reformy jest deinstytucjonalizacja wsparcia, oparta na założeniu, że do lekarzy psychiatrów trafiałyby tylko te osoby, które rzeczywiści wymagają wielospecjalistycznej opieki medycznej lub farmakoterapii. Ponadto nacisk został położony na zapewnienie szybkiej interwencji innych specjalistów systemu ochrony zdrowia psychicznego (np. psychologów, psychoterapeutów, terapeutów środowiskowych) oraz na poprawę wsparcia ze strony rodziny i szkoły
- wskazano w komunikacie Kancelarii Prezydenta.
Z kolei dr hab. Barbara Remberk, konsultant krajowy w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, referując wstępne ustalenia drugiej edycji badania "Epidemiologia zaburzeń psychiatrycznych i dostępność psychiatrycznej opieki zdrowotnej" (EZOP), podkreśliła, że skala problemów psychicznych wśród młodych będzie rosła, tym bardziej, że w trakcie pandemii spowolniła reforma psychiatrii dziecięcej.
Prof. dr hab. Małgorzata Janas-Kozik, Pełnomocnik Ministra Zdrowia ds. reformy w psychiatrii dzieci i młodzieży opisała, z jakimi problemami natury psychicznej zmagają się młodzi ludzie w trakcie pandemii. Z badań realizowanych przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę wynika, że młodzi dużo częściej doświadczają zaburzeń lękowych i nastroju, a brak dotychczasowej rutyny dnia przyczynia się do apatii lub agresji. Wsparcie środowiskowe realizowane w ramach aktualnej reformy może być remedium na te problemy, dlatego tak ważna jest jej kontynuacja, a nawet przyspieszenie.
- Jednym z szeroko omawianych aspektów pandemicznej rzeczywistości jest konieczność kontynuowania nauki zdalnej. Marta Puciłowska, wiceprezes Fundacji Szkoła z Klasą relacjonowała wyniki badania "Rozmawiaj z Klasą" przeprowadzonego przez Fundację. Według nauczycielek i nauczycieli najpoważniejsze problemy, których doświadczają obecnie uczniowie to: obniżona samoocena, depresja, brak komunikacji z rodzicami, uzależnienie od sprzętów multimedialnych i komunikacyjnych, agresja, problemy z rówieśnikami, zaburzenia koncentracji
- napisano w komunikacie.
Jak wskazano, wsparcie kondycji psychicznej uczniów wymaga wypracowania rozwiązań przez różne sektory w ramach kompleksowej strategii, nad którą pracuje resort edukacji. Jej założenia zostały opisane w projekcie "Wspieranie podnoszenia jakości edukacji włączającej w Polsce: 2018 – 2021" i będą podstawą do przygotowania kolejnych propozycji zmian legislacyjnych. Elżbieta Neroj z Ministerstwa Edukacji i Nauki wspomniała m.in. o tym, że już dzisiaj działają instrumenty wsparcia psychologicznego zarówno dla uczniów jak i dla nauczycieli.
Prof. dr hab. Janusz Heitzman, Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego i Pełnomocnik Ministra Zdrowia ds. psychiatrii sądowej odniósł się do skutków pandemii dla całej populacji. Wskazał, że według prognoz WHO i badań międzynarodowych, w następstwie pandemii prawdopodobnie nastąpi zwiększenie zaburzeń psychicznych o ok. 30 proc. i taki sam wzrost dotyczyć będzie skali realizacji potrzeb oraz kosztów pośrednich z tym związanych. Ze względu na złożoność problematyki i ogromne skutki dla całego społeczeństwa, pojawia się postulat zainicjowania Narodowego Programu Przeciwdziałania Psychicznym Skutkom COVID-19.
Prowadzący spotkanie dr Marek Balicki, ekspert z Rady do spraw Ochrony Zdrowia podkreślił, że psychiatria i ogólnie system ochrony zdrowia psychicznego Polaków były przez ostatnie dziesięciolecia zaniedbane.
- Silnym impulsem do nadrobienia zaległości było przyjęcie w 2017 r., a następnie rozpoczęcie wdrażania drugiej edycji Narodowego Programu Zdrowia Psychicznego. Jednak krótko potem jego realizacja została opóźniona wskutek pandemii. Dzisiaj, także dzięki zwiększeniu w ostatnim czasie środków finansowych przeznaczanych na psychiatrię, szczególnie dziecięcą, konieczne jest przyspieszenie działań w ramach zainicjowanej reformy, ich międzyresortowa integracja oraz rzetelne komunikowanie o już dostępnych instrumentach wsparcia psychicznego
- relacjonuje spotkanie KPRP.