10 wtop „czystej wody”, czyli rok z nielegalną TVP » Czytaj więcej w GP!

„Gazeta Polska Codziennie” pyta ekspertów o podatki. Jak można zwiększać wpływy z VAT?

Rząd konsekwentnie uszczelnienia system podatkowy, dzięki czemu rosną dochody budżetu.

pixabay.com
pixabay.com
Rząd konsekwentnie uszczelnienia system podatkowy, dzięki czemu rosną dochody budżetu. Jak poinformował w Sejmie wiceminister finansów Paweł Gruza, dochody z podatku VAT przez pierwsze cztery miesiące br. były wyższe aż o 34 proc. w ujęciu rocznym, czyli ok. 14,5 mld zł, dochody z podatku CIT były wyższe o 15 proc. czyli 1,7 mld zł, a dochody z podatku akcyzowego wzrosły o 3,6 proc. w ujęciu rocznym (0,7 mld zł).

Prof. Witold Modzelewski, wybitny specjalista od podatków, oszacował łączne straty z tytułu wyłudzeń w VAT w latach 2008-15 na 140 mld zł. Wiceminister Gruza przyznał, że Polska jest opóźniona o około 4-5 lat w tworzeniu mechanizmów walki z wyłudzaniem podatków, w stosunku do najbliższych sąsiadów. Dlatego wyłudzacze zaczęli się przenosić do Polski. Jak podkreślił szef sejmowej Komisji Finansów Publicznych Jacek Sasin, dopiero po przejęciu władzy przez rząd PiS zaczęło się realne uszczelnianie systemu podatkowego. Wcześniej brak było działań rządu w tym kierunku, a spadek wpływów podatkowych przerzucano na obywateli, m.in. podnosząc stawkę VAT i podnosząc wiek emerytalny.

Rząd musi więc pilnie wprowadzić kolejne mechanizmy. Należy do nich mechanizm podzielonej płatności (split payment), gotowy jest też projekt ustawy, który będzie zmierzać do walki z agresywną optymalizacją podatkową.

– Takie praktyki budują nierównowagę pomiędzy polskim przedsiębiorcą, który ma nikłe możliwości międzynarodowego zarządzania swoim dochodem, a inwestorami zagranicznymi i korporacjami, które mają lubmiały dotychczas pełną dowolność w wykazywaniu zerowych dochodów w Polsce

– podkreślił wiceminister Gruza.

Co na to eksperci? Jak – ich zdaniem – można zwiększać wpływy z podatku VAT? Oto ich opinie…

Konrad BANECKI, Polskie Towarzystwo Gospodarcze:
Podzielona płatność, czyli tzw. split payment, to rozwiązanie, które było już kiedyś dyskutowane w Polsce, ale wtedy miało bardzo niekorzystną dla przedsiębiorców formę, powodującą zmniejszenie płynności finansowej w firmach. Wydaje się, że obecnie resort finansów udoskonalił ten projekt, dzięki czemu przedsiębiorcy będą mogli płacić ze specjalnie dedykowanego konta VAT-owskiego nie tylko zobowiązania wobec skarbu państwa, a także płatności VAT do innych przedsiębiorstw.

Zaletą jest też to, że firmy stosujące split payment będą priorytetowo odzyskiwać podatek, oraz będą mogły uzyskiwać zmniejszenie wysokości podatku za przedterminowe regulowanie zobowiązań. Rozwiązanie to może też skutecznie przyspieszyć płatności w obrocie gospodarczym, gdzie pojawiają się dziś patologie, np. wielkie sieci handlowe wymagają, by kontrahenci czekali na pieniądze 90 dni, a płacą często dopiero po 120 dniach. Poza tym przystąpienie do tego rozwiązania ma być dobrowolne.

Warto szukać rozwiązań uszczelniających wpływy z VAT i szybko stosować je w praktyce. Pakiet paliwowy Ministerstwa Finansów, który był w zasięgu ręki już w poprzednich latach, okazał się na tyle skuteczny, że w kilka miesięcy nastąpił skokowy wzrost sprzedaży paliw u legalnych sprzedawców, a tym samym wzrost wpływów z akcyzy i innych podatków. Część patologii została więc wyeliminowana.      

Roman NAMYSŁOWSKI, doradca podatkowy, partner w Crido Taxand, były członek działającego przy Komisji Europejskiej ciała doradczego VAT Expert Group:
Uszczelnianie systemu podatkowego powinno zmierzać w dwóch kierunkach: walki z wyłudzeniami podatku VAT oraz ograniczania szarej strefy. Jeżeli nie zostanie zmieniony mechanizm rozliczeń dostaw między krajami UE, to jedynymi skutecznymi rozwiązaniami w walce z karuzelami VAT jest tzw. odwrócony VAT i split payment, czyli podzielona płatność. To drugie rozwiązanie warto zastosować od razu na zasadzie dobrowolności, ponieważ wprowadzenie obowiązkowej podzielonej płatności wymagałoby zgody Komisji Europejskiej. A to proces długotrwały, co naraziłoby budżet państwa na dalsze straty podatkowe.

Ważna jest też szybsza identyfikacja podmiotów związanych z wyłudzeniami VAT. Tu ogromna rola Krajowej Administracji Skarbowej, ale i innych podmiotów, które mogłyby w tym pomóc. Z moich obserwacji wynika, że tzw. spółki słupy, które biorą udział w wyłudzeniach, przetrzymują pieniądze na kontach tylko przez chwilę, bo błyskawicznie są one transferowane na inne konta. Przy wsparciu instytucja finansowych można by typować tego typu rachunki, co ułatwi identyfikację oszustów zanim zbiegną za granicę.

Ważne, by w Ministerstwie Finansów zaczęły funkcjonować aplikacje umożliwiające szybką analizę wielkiej ilości danych i wyciąganie z nich wniosków. Jeśli bowiem firma zakupiła jakiś towar, a nie wykazuje, że go potem sprzedała, to zachodzi pytanie, co się z nim stało. Na takie pytania ministerialni analitycy muszą szybko odpowiadać, żeby złapać oszustów.

Bardzo ważne jest też, by resort zastanowił się nad wysokością stawek VAT. Jest pewna psychologiczna i finansowa granica, po przekroczeniu której pojawia się większa skłonność do oszukiwania. Trzeba to brać pod uwagę przy ustalaniu stawek. Warto też uprościć system, dzięki czemu osiągnie się cel fiskalny w postaci systemu czytelnego zarówno dla firm jak i urzędów. Cel społeczny, w postaci niższych stawek na wybrane towary, też można realizować. Jednak dobrze jest ograniczać liczbę stawek, co wpływa na mniejszą liczbę pomyłek i nieporozumień na linii urząd-podatnicy.

Jan TOKARSKI, doradca podatkowy, dyrektor w firmie PwC:
Przestępczość związana z podatkiem VAT, generująca straty skarbu państwa w zakresie wpływów z tego podatku, opiera się przede wszystkim na mechanizmach związanych z obrotem towarowym pomiędzy krajami Unii Europejskiej. Dlatego działania, które należałoby rozważyć w dalszych pracach to np. budowa narzędzia analitycznego monitorującego ruch w obrocie między UE a jej partnerami na podstawie danych statystycznych. Wskazana byłaby także budowa narzędzia analitycznego monitorującego podmioty deklarujące wywóz i przywóz towarów z UE i do UE. W oparciu o dane będące w posiadaniu Centrum Analitycznego Administracji Celnej (CAAC) – na podstawie nietypowych ruchów na danym towarze – możliwa jest identyfikacja podmiotu, biorącego udział w oszustwie, także przed pierwszym jego wystąpieniem o zwrot VAT.

W zakresie kontroli zwrotów VAT możliwa jest budowa aplikacji, która umożliwi ustalenie na podstawie danych z CAAC, czy podmiot występujący o zwrot wywoził w przeszłości dany asortyment za granicę. Warto też wprowadzić zmiany w zakresie fakturowania, w tym obowiązek wykazywania towarów po kodach CN, co umożliwia monitorowanie ruchów towarowych w ramach kraju. Ważne jest też przygotowanie dedykowanych algorytmów do Jednolitego Pliku Kontrolnego, m.in. pomagających ustalić czy nabyty towar na wcześniejszym etapie łańcucha dostaw wjechał do Polski z UE. Dla efektywnej realizacji postawionych zadań, niezbędne jest ponadto zapewnienie zewnętrznych zasobów eksperckich w zakresie zarządzania projektami oraz ekspertyzy prawnej, podatkowej i rynkowej.

 



Źródło: Gazeta Polska Codziennie

#uszczelnienie systemu podatkowego #podatki #VAT

redakcja