Amerykański portal Politico ujawnił, że jakiś czas temu powstał pomysł, żeby wobec braku możliwości ogłoszenia strefy zakazu lotów na Ukrainie, o którą proszą Ukraińcy – bo jej ogłoszenie równałoby się wypowiedzeniu wojny Rosji przez NATO – Polska i inne państwa dawnego Układu Warszawskiego przekazały Ukrainie swoje myśliwce MiG-29 i inne postsowieckie maszyny, na których ukraińscy piloci już potrafią latać. W zamian za to miały mieć możliwość kupna po preferencyjnych cenach amerykańskich myśliwców, aby uzupełnić nimi braki.
27 lutego pomysł ten oficjalnie ujawnił szef unijnej dyplomacji Joseph Borrell. Jego wypowiedź według Politico miała wywołać w naszym regionie zamieszanie, gdyż rozmowy w tej sprawie jeszcze trwały i niczego konkretnego nie ustalono. Niefortunna wypowiedź Borrella sprawiła, że negocjacje szybko się posypały, a Słowacja i Bułgaria wycofały się z całego projektu. USA miały mimo tego nadal popierać przekazanie maszyn i sygnalizowały, że Polska ma zielone światło. Strona polska z obawy przed możliwą odpowiedzią Rosji zaproponowała, że przekaże MiGi-29 Pentagonowi, a ten z kolei przekaże je Ukrainie – ale tego rozwiązania wystraszyli się Amerykanie.
Niewykluczone jednak, że saga MiG-ów dla Ukrainy nie skończyła się po tym, gdy Amerykanie stwierdzili, że nie są one na dobrą sprawę potrzebne Ukrainie. Republikańscy senatorzy bardzo mocno naciskają bowiem na Bidena, aby ten jednak przyjął polską ofertę i przekazał myśliwce w imieniu NATO. Ich zdaniem wbrew obawom Białego Domu nie doprowadzi to do znaczącej eskalacji.
Republikanin Rob Portman, współprzewodniczący senackiego Caucusu Ukraińskiego, powiedział na antenie CNN, że przekazanie tych myśliwców Ukrainie jest niezwykle ważne, gdy kraj ten zmaga się z coraz intensywniejszymi atakami ze strony Rosji. „To, co usłyszeliśmy bezpośrednio od Ukraińców, to to, że bardzo je chcą” - powiedział - „Chcą lepszej kontroli nad niebem, aby dać sobie szansę na skuteczną walkę”.
Portman - jeden z senatorów, który odwiedził w ten weekend Polskę - powiedział, że nie rozumie, dlaczego administracja Bidena nie chce przekazać tych samolotów, skoro przekazuje już Ukrainie inne rodzaje broni, w tym ręczne wyrzutnie przeciwlotnicze Stinger. „Wiesz, Władimir Putin i Rosjanie mówią, że wszystko jest eskalacyjne, a sami eskalują codziennie na Ukrainie” - powiedział dziennikarzowi Danie Bashowi - „Więc gdy eskalują, Ukraińcy proszą nas jedynie o możliwość samoobrony. Dajmy im możliwość spróbowania powstrzymania części przewagi Rosji w powietrzu, aby mogli ratować życia i, miejmy nadzieję, doczekać pokojowego rozwiązania tego konfliktu”.
Portman nie jest jedynym republikańskim senatorem, który uważa, że Biden powinien przestać się bać i przekazać Ukrainie MIG-i. Niedawno dwójka republikańskich senatorów, Joni Ernst i Mitt Romney, napisała do Bidena list, w którym wezwali go do wysłuchania prośby Zełenskiego i wysłania Ukraińcom samolotów, o które proszą, skoro Pentagon nie zgadza się na ogłoszenie Ukrainy strefą wolną od lotów. Pod ich listem podpisało się łącznie 40 republikańskich senatorów.
W swoim liście Republikanie odrzucili stwierdzenia administracji Bidena, jakoby mogło to doprowadzić do niebezpiecznej eskalacji. Ich zdaniem w sytuacji, w której zwykli ukraińscy cywile chwytają za broń, aby bronić swej ojczyzny, USA powinny potwierdzić swoje zaangażowanie i wysłać Zełenskiemu co tylko jest mu potrzebne. „Nalegamy, abyś działał bez zwłoki, aby zapewnić Ukrainie pilnie potrzebne samoloty, które wzmocnią zdolność ukraińskich sił zbrojnych do obrony kraju i ratowania żyć cywilów” - napisali. Ich zdaniem skoro USA już teraz śle na Ukrainę broń przeciwlotniczą, to wysłanie samolotów nie jest wielką zmianą postępowania. Dodali też, że aby pokonać rzekome problemy logistyczne w zapewnieniu Polsce zamienników, USA mogą przekazać naszemu krajowi samoloty, które są trzymane w rezerwie.
Senator Susan Collins powiedziała mediom, że ciężko patrzeć na zniszczenia powodowane przez rosyjskie lotnictwo na Ukrainie – jak np. niedawne zbombardowanie przez Rosjan szpitala położniczego – i sprzeciwiać się przekazaniu im „tych niezbędnych samolotów”. Senator Romney dodał, że ich pomysł ma też poparcie w Pentagonie i powinien być jak najszybciej wcielony w życie. „Dosyć gadania. Ludzie umierają” - powiedział - „Wyślijcie im samolot,y których potrzebują”.
