Zgodnie z prawem parlament samodzielnie może zmienić konstytucję, ale bardziej sprawiedliwe jest dokonanie zmian na podstawie woli wyrażonej przez obywateli Uzbekistanu.
– Myślę, że jeśli przyjmiemy reformę konstytucyjną w referendum, opierając się na opinii i poparciu naszych obywateli, to będzie to prawdziwa konstytucja ludowa. Jest to zgodne z zasadą, że jedynym źródłem i autorem Konstytucji jest naród
– podkreślił prezydent Szawkat Mirzijojew.
Do tej pory Komisja otrzymała od obywateli dziesiątki tysięcy wniosków. To wyraźnie pokazuje, że reformy konstytucyjne cieszą się zainteresowaniem, a ich wprowadzenie staje się koniecznością.
Zmiany prawne impulsem do rozwoju
Wielu ekspertów przewiduje, że poprawione prawo będzie przełomem dla kraju i stanie się istotnym impulsem do rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Praktyka pokazuje, że w wielu krajach reformy konstytucyjne były wprowadzane w okresie istotnych zmian. W ostatnich latach Uzbekistan wdraża fundamentalne, wzajemnie powiązane i współzależne demokratyczne reformy polityczne, gospodarcze, społeczne i prawne, mające na celu zbudowanie nowego demokratycznego państwa, tworzącego wolne i sprawiedliwe społeczeństwo obywatelskie. Następuje radykalna zmiana ustroju państwowego i konstytucyjnego, życia politycznego i prawnego, społeczno-gospodarczego, kulturalnego i duchowego.
Jednocześnie obecna era globalizacji, cyfryzacji, zmian klimatycznych stawia nowe pilne i niezwykle ważne zadania dla dalszej modernizacji kraju, umacniania pokoju, stabilności i niepodległości narodowej.
Intensywne zmiany stawiają przed państwem, społeczeństwem nowe globalne wyzwania, a szybki rozwój młodego państwa wymaga poprawy konstytucji i terminowego rozwiązywania pojawiających się problemów (obecna Konstytucja Uzbekistanu została uchwalona w 8 grudnia 1992 r.).
Prezydent podkreślił, że normy prawne konstytucji powinny odpowiadać na kluczowe pytania: „Jakie jest miejsce i wartość człowieka w naszym państwie i społeczeństwie w tej decydującej chwili i w przyszłości? Jakie zasady, wartości i interesy polityczne, prawne, ekonomiczne, społeczne, duchowe i humanitarne będą miały pierwszeństwo? Najważniejsze jest to, co reformy konstytucyjne przyniosą zwykłym obywatelom, czy powiększą dobrobyt ludzi oraz przyczynią się do rozwoju naszego społeczeństwa i państwa?”
Są to te obszary, których obowiązująca Konstytucja nie objęła przepisami, co do dziś powoduje istotne problemy. Na podstawie proponowanych zmian staje się jasne, że celem reformy konstytucyjnej jest idea humanitarnego państwa obywatelskiego.
Kraj uniwersalnych wartości i społeczeństwa obywatelskiego
Przedstawiona przez prezydenta „Strategia Rozwoju Nowego Uzbekistanu do 2026 roku” przewiduje przyjęcie ponad 50 kodeksów, ustaw, strategii, koncepcji i programów, ponad 100 innych inicjatyw zgłoszonych w siedmiu obszarach modernizacji kraju. Strategia ukierunkowuje system legislacyjny, rozumienie prawa i egzekwowanie prawa, świadomość polityczną i prawną społeczeństwa w kierunku uniwersalnych wartości i zasad zrównoważonego rozwoju.
Priorytetową uwagę w trakcie reformy konstytucyjnej będą miały kwestie własności prywatnej:
- realizacja zasad nienaruszalności i ochrony własności prywatnej, w tym gruntów i kopalin, jako najważniejszych i niezbędnych warunków zapewnienia dobrobytu ludności, rozwoju gospodarki narodowej i ekonomicznych praw człowieka;
- stworzenie takiego systemu, w którym sąd, przywracając prawa obywatelom i przedsiębiorcom, opowiada się za ochroną własności prywatnej, zobowiązuje organy wykonawcze do działania w granicach prawa, co przyczynia się do rozwoju społeczeństwa, przede wszystkim jego postępu gospodarczego;
- uznanie prawa własności prywatnej za jedno z konstytucyjnych praw człowieka;
- ustalenie nie tylko podmiotowego prawa własności prywatnej, ale także najważniejszych cech własności prywatnej jako instytucji prawa obiektywnego, przede wszystkim jej związku z innymi formami własności, społecznego charakteru własności prywatnej.
Środowisko pod ochroną
Wiele krajów rozwiniętych, biorąc pod uwagę globalne zmiany klimatyczne, wprowadza do swoich konstytucji specjalne sekcje środowiskowe. W tym względzie interesujące są doświadczenia Francji, Polski i innych krajów europejskich w zakresie przyjmowania kart ochrony środowiska jako części konstytucji.
W konstytucjach są zapisane ogólnie uznane zasady prawa ochrony środowiska, które odpowiadają potrzebom interakcji między społeczeństwem a naturą.
Najważniejszą cechą, charakteryzującą obecny etap rozwoju cywilizacji, jest kształtowanie się społeczeństwa cyfrowego i informacyjnego. Informacja i wiedza stają się strategicznymi czynnikami rozwoju, przekształcania struktur państwowych w bardziej ekonomiczne i efektywne struktury władzy.
Aby zapewnić Uzbekistanowi konkurencyjność, a także pozwolić na rozwój instytucji społeczeństwa informacyjnego w warunkach, kiedy wiele krajów wchodzi w czwartą rewolucję przemysłową, należy utrwalać podstawy konstytucyjne i prawne w celu wzmocnienia poparcia państwowego dla wykorzystania technologii informacyjnych i cyfrowych.
