TSUE wydał wyrok w sprawie Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. "Sąd krajowy jest zobowiązany"

TSUE wydało dzisiaj decyzję stanowiącą odpowiedź na pytanie Sądu Apelacyjnego w Krakowie, dotyczące spełnienia przez skład orzekający Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego unijnego wymogu sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy.

Chodzi o uchylenie w 2021 r. przez IKNiSP wyroku z 2006 r. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi cywilnemu. Sąd ten uznał, że "ze względu na nieprawidłowości w procedurze powołania sędziów (…) skład orzekający, który wydał wyrok 20 X 2021 nie jest sądem w rozumienia prawa UE".

"W konsekwencji, jego zdaniem, nie ma potrzeby badania skutków, jakie wywołuje ten wyrok".

"W odpowiedzi Trybunał wskazał, że sąd krajowy nie może pominąć faktu, iż Trybunał odmówił Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych polskiego Sądu Najwyższego statusu sądu, ponieważ izba ta nie spełnia ustanowionych w prawie Unii wymogów dotyczących niezawisłości, bezstronności i uprzedniego ustanowienia na mocy ustawy. Do sądu krajowego będzie zatem należało zbadanie prawidłowości powołania sędziów zasiadających w składzie orzekającym, który wydał wyrok z 20 października 2021 r. Obecność w odnośnym składzie choćby jednego sędziego, którego powołanie nie spełnia wskazanych wymogów, wystarczy, aby pozbawić ten skład statusu niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy w rozumieniu prawa Unii"

- czytamy w komunikacie TSUE.

"Jeżeli sąd krajowy ustali, że orzeczenie o przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania zostało wydane przez skład orzekający, który nie spełnia wymogów prawa Unii, orzeczenie to trzeba będzie uznać za niebyłe, jeżeli jest to nieodzowne dla zagwarantowania pierwszeństwa prawa Unii" - dodano.

- W którym przepisie Traktatów i Konstytucji RP przyznano TSUE uprawnienie do oceny ustroju sądów w Polsce? W szczególności w sprawach karnych, w których sądy orzekają na podstawie prawa polskiego, a nie europejskiego?

- pyta adwokat, mec. Bartosz Lewandowski, komentując decyzję TSUE. Dodał, że wiele krajów w UE krytykuje "rozpychanie się" trybunału w swoich kompetencjach.

W którym przepisie Traktatów i Konstytucji RP przyznano TSUE uprawnienie do oceny ustroju sądów w Polsce? 🙂

W szczególności w sprawach karnych, w których sądy orzekają na podstawie prawa polskiego, a nie europejskiego?

Bo to nie jest kompetencja przekazana UE, a TSUE od wielu… https://t.co/EMkc1jpIC1

— Bartosz Lewandowski (@BartoszLewand20) September 4, 2025