Wrogowie wolności uznali, że nowoczesna, wolnościowa Konstytucja 3 maja jest dla nich zagrożeniem. Absolutystyczna imperialna Rosja, przy wsparciu Prus, wywołała wojnę o konstytucję i zrobiła wszystko, aby zniszczyć jej dorobek. Ale dzieło Konstytucji 3 maja przetrwało - pisze prezydent Andrzej Duda w artykule we włoskim dzienniku "Il Messaggero" w 230. rocznicę Konstytucji 3 Maja. To jednak nie jedyna publikacja. Także inne dzienniki i czasopisma zamieściły teksty polskiego prezydenta.
W tekście opublikowanym w poniedziałek prezydent przypomniał, że Konstytucja z 3 maja 1791 roku - pierwsza w Europie i druga w świecie nowoczesna ustawa zasadnicza to "epokowe dzieło prawodawcze", które miało wymiar historycznego przełomu.
Jej dziedzictwo, "zawarta w niej myśl ustrojowa oraz wolnościowe, demokratyczne przesłanie to ogromnie ważna część dorobku europejskiego. Dlatego przypadająca w tym roku 230. rocznica ustanowienia tej konstytucji powinna być inspirującym świętem dla całej współczesnej Europy" - podkreślił Andrzej Duda.
Jak zaznaczył, "wielkie akty ustrojowe często bywają efektem przesilenia politycznego czy kulturowego, owocem wnikliwego namysłu nad jasnymi i ciemnymi stronami dotychczasowego biegu dziejów".
Jednak sztuka w tym - dodał - "aby mądrze naprawiać, a nie totalnie burzyć, kierując się myśleniem utopijnym, oderwanym od realiów historii".
"Nowego porządku nie da się arbitralnie zadekretować na papierze; musi być on wyprowadzony z autentycznych ludzkich doświadczeń, tęsknot i dążeń"
- ocenił polski prezydent.
Wyraził przekonanie, że przykładem "udanego połączenia wizjonerstwa i realizmu" jest konstytucja amerykańska. W jego ocenie Konstytucja 3 Maja była zaś "dobrze dobranym lekiem na kryzys, który dotknął ówczesną Rzeczpospolitą".
"Wrogowie wolności uznali, że nowoczesna, wolnościowa Konstytucja 3 maja jest dla nich zagrożeniem. Absolutystyczna imperialna Rosja, przy wsparciu Prus, wywołała wojnę o konstytucję i zrobiła wszystko, aby zniszczyć jej dorobek. Ale dzieło Konstytucji 3 maja przetrwało"
- napisał prezydent RP.
Podkreślił, że dziedzictwo Konstytucji 3 maja jest nieodłączną częścią "najwspanialszego europejskiego dorobku".
[oplecam:https://niezalezna.pl/393063-opowiadamy-polskeswiatu-50-redakcji-publikuje-artykuly-z-okazji-rocznicy-konstytucji-3-maja]
"Nieprzypadkowo - wskazał - podczas obchodów 50. rocznicy Traktatów Rzymskich Konstytucja 3 maja została przywołana jako "jedno z pierwszych źródeł idei Unii Europejskiej"”.
Zdaniem Andrzeja Dudy także obecnie można wspólnie czerpać z ideowych założeń i dziedzictwa majowej konstytucji, "również - dodał - zastanawiając się nad dalszym kształtem integracji europejskiej oraz nad ewentualną przyszłą nowelizacją traktatów europejskich".
Za najważniejsze wspólne wyzwania uznał "deficyt demokracji, niedoskonałe artykułowanie obywatelskiego przedstawicielstwa w kierowaniu decyzjami Unii Europejskiej".
Ustawa z 1791 roku "kierowała się zasadami, które do dzisiaj niezmiennie traktujemy jako podwaliny europejskiej cywilizacji i europejskiego ładu: poszanowaniem godności ludzkiej, wolności, równości i solidarności" - napisał prezydent Duda.
Z czytelnikami rzymskiej gazety podzielił się dumą i radością w dniu 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.
"To wielkie święto dla Polaków i Litwinów, dla wszystkich narodów Europy Środkowo-Wschodniej, które stworzyły dorobek dawnej Rzeczypospolitej; to także nasze wspólne, europejskie święto. Niech będzie inspiracją do budowania jeszcze lepszej, zintegrowanej Europy" - wezwał.
Prezydent przypomniał, że Konstytucja z 3 maja 1791 roku - pierwsza w Europie i druga w świecie nowoczesna ustawa zasadnicza - to "epokowe dzieło prawodawcze", które miało wymiar historycznego przełomu.
Jej dziedzictwo, "zawarta w niej myśl ustrojowa oraz wolnościowe, demokratyczne przesłanie to ogromnie ważna część dorobku europejskiego. Dlatego przypadająca w tym roku 230. rocznica ustanowienia tej konstytucji powinna być inspirującym świętem dla całej współczesnej Europy" - podkreślił Andrzej Duda.
Jak zaznaczył, "wielkie akty ustrojowe często bywają efektem przesilenia politycznego czy kulturowego, owocem wnikliwego namysłu nad jasnymi i ciemnymi stronami dotychczasowego biegu dziejów". Jednak sztuka w tym - dodał - "aby mądrze naprawiać, a nie totalnie burzyć, kierując się myśleniem utopijnym, oderwanym od realiów historii".
"Nowego porządku nie da się arbitralnie zadekretować na papierze; musi być on wyprowadzony z autentycznych ludzkich doświadczeń, tęsknot i dążeń"
- ocenił polski prezydent.
Wyraził przekonanie, że Konstytucja 3 Maja była "dobrze dobranym lekiem na kryzys, który dotknął ówczesną Rzeczpospolitą".
Podkreślił, że dziedzictwo Konstytucji 3 maja jest nieodłączną częścią "najwspanialszego europejskiego dorobku". "Nieprzypadkowo - wskazał - podczas obchodów 50. rocznicy Traktatów Rzymskich Konstytucja 3 maja została przywołana jako +jedno z pierwszych źródeł idei Unii Europejskiej+”.
Zdaniem polskiego prezydenta także obecnie można wspólnie czerpać z ideowych założeń i dziedzictwa konstytucji, "również - dodał - zastanawiając się nad dalszym kształtem integracji europejskiej oraz nad ewentualną przyszłą nowelizacją traktatów europejskich".
Polski prezydent podkreślił, że stale inspirująca powinna być zawarta w Konstytucji 3 Maja zasada: "Wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu". "Deficyt demokracji, niedoskonałe artykułowanie obywatelskiego przedstawicielstwa w kierowaniu decyzjami Unii Europejskiej – to jedno z naszych najważniejszych wspólnych wyzwań" - zaznaczył.
Ustawa z 1791 roku "kierowała się zasadami, które do dzisiaj niezmiennie traktujemy jako podwaliny europejskiej cywilizacji i europejskiego ładu: poszanowaniem godności ludzkiej, wolności, równości i solidarności. To wskazania aksjologicznej busoli, których nigdy nie możemy utracić z pola widzenia" - napisał prezydent.
"To wielkie święto dla Polaków i Litwinów, dla wszystkich narodów Europy Środkowo-Wschodniej, które stworzyły dorobek dawnej Rzeczypospolitej; to także nasze wspólne, europejskie święto. Niech będzie inspiracją do budowania jeszcze lepszej, zintegrowanej Europy"
- zaapelował.
Andrzej Duda podkreślił, że Konstytucja 3 Maja to pierwsza w Europie i druga na świecie nowoczesna ustawa zasadnicza, a dziedzictwo Konstytucji, zawarta w niej myśl ustrojowa i wolnościowa wraz z demokratycznym przesłaniem "jest ogromnie ważną częścią dorobku europejskiego i powinna być świętem całej współczesnej Europy".
Prezydent przypomniał, że pierwsza na świecie konstytucja amerykańska była odpowiedzią na wyzwania historii, podobnie twórcy Konstytucji 3 maja z 1791 r. odnosili się do konkretnej sytuacji politycznej i społecznej - ustawa miała dać państwu siłę, aby mogło skutecznie przeciwstawić się wrogim działaniom sąsiednich mocarstw, które chciały zdominować Rzeczpospolitą.
"To z Europy Środkowo–Wschodniej, będącej wspólnym domem narodów i kultur, płynęły nowoczesne, wizjonerskie i prekursorskie rozwiązania, a dzisiejszy jubileusz jest okazją do przywołania tej chlubnej tradycji ustrojowej - rządów prawa, demokracji i parlamentaryzmu "– podkreślił Duda dodając, że "jest to ważna część naszej tożsamości".
"Król od 1573 r. był wybierany w drodze wyborów powszechnych przez ogół szlachty, stanowiącej ok. 10 proc. społeczeństwa. Akt konfederacji warszawskiej z 1573 r. do dziś uważany jest za pomnik tolerancji religijnej. Samo ustanowienie w 1569 r. wspólnego państwa Polaków i Litwinow, Rzeczpospolitej Obojga Narodów, stworzonego na zasadzie dobrowolnej i równoprawnej unii – stanowiło fenomen w ówczesnej Europie, który dziś można uznać za pierwowzór obecnej Unii Europejskiej"
- stwierdził.
Prezydent podkreślił, że Konstytucja 3 Maja przekształciła XVIII-wieczną Rzeczpospolitą w monarchię konstytucyjną, opartą na trójpodziale władz i gwarantującą obywatelom opiekę państwa.
"Ta nowatorska reforma stanowiła efekt procesu politycznego, a nie krwawej rewolucji"
- zaznaczył.
Wskazał, że dziedzictwo Konstytucji 3 maja jest nieodłączną częścią dorobku europejskiego. "Została przywołana podczas obchodów 50. rocznicy Traktatów Rzymskich, jako jedno z pierwszych źródeł idei Unii Europejskiej" - przypomniał. "Także dziś można czerpać z jej ideowych założeń w kształtowaniu integracji europejskiej" - ocenił.
Prezydent odniósł się do zasady: "Wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu" i wskazał na "deficyt demokracji w UE" oraz "niedoskonale artykułowanie obywatelskiego przedstawicielstwa w kierowaniu decyzjami UE" jako jedno z najważniejszych wspólnych wyzwań.
Odniósł się także do poszukiwań możliwości pogodzenia tradycji z nowoczesnością - "Konstytucja 3 maja była połączeniem myśli Oświecenia z kultywowaniem wartości chrześcijańskich, uznawanych za fundament jedności Europy - podkreślił. - Kierowała się zasadami, które do dziś traktujemy jako podwaliny europejskiej cywilizacji - poszanowaniem godności ludzkiej, wolności, równości i solidarności".