Obchody 40. rocznicy Porozumień Sierpniowych. Premier: "Ludzie Sierpnia byli żołnierzami sztafety wolności"
Mszą świętą w szczecińskim kościele pw. św. Stanisława Kostki rozpoczęły się uroczystości w 40. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych. - Szczecin to jeden z kluczowych symboli społecznego protestu w 1980 r. – napisał w liście prezydent Andrzej Duda. Dodał, że idea Polski solidarnej to nasze chlubne dziedzictwo i wielkie zobowiązanie. - Pamiętamy, że ludzie Sierpnia byli żołnierzami sztafety wolności, za którą dzisiejsza wolna Polska jest im winna dozgonną wdzięczność - zaznaczył premier Mateusz Morawiecki.
"Cześć bohaterom polskiego Sierpnia"
"Sierpień 1980 to fundament wolnej Polski, to zarazem historyczny przełom, który dał początek wielkim przemianom, przekształcającym Europę i świat"
– napisał w liście do uczestników obchodów 40. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych prezydent Andrzej Duda. List odczytała w niedzielę w kościele pw. św. Stanisława Kostki w Szczecinie szefowa kancelarii prezydenta Halina Szymańska.
Prezydent wskazał, że walka podjęta przez Polaków stała się "inspiracją dla innych narodów". Protestujący, jak napisał Duda, przeciwstawili się "złu komunistycznego systemu, walcząc o godność, wolność i prawdę", a także o społeczną sprawiedliwość i respektowanie praw pracowniczych.
Jak wskazał prezydent, odbywające się w różnych miejscowościach w kraju uroczystości w rocznicę Sierpnia’80 są okazją do pokłonienia się bohaterom lokalnych wydarzeń. "Niczyje zasługi nie mogą być pominięte ani zapomniane" – zaznaczył Andrzej Duda.
"Szczecin to jeden z kluczowych symboli społecznego protestu w roku 1980. Powojenną historię Szczecina w znacznym stopniu ukształtowali napływający tutaj Polacy z Kresów Wschodnich i z innych stron. Mocny był także duch wolności i otwartości, związany z portowym charakterem tego miasta. Ciągle obecne było tu zarzewie oporu wobec systemu komunistycznego, zwłaszcza po tragicznych doświadczeniach szczecinian z grudnia 1970 r."
– przypomniał.
Prezydent zaznaczył, że Szczecin i region stały się "drugim co do siły protestu" ośrodkiem w Polsce, a pierwszym, "gdzie pod robotniczym naciskiem dokładnie 40 lat temu, 30 sierpnia 1980 r. zostało wynegocjowane i podpisane porozumienie, składające się na Porozumienia Sierpniowe, które odmieniły oblicze naszego kraju".
Prezydent podkreślił, że zasługą protestujących załóg Szczecina było także wywalczenie wielu innych postulatów, jak na przykład "poszerzającego społeczną przestrzeń prawdy i wolności dostępu Kościoła do mediów".
Wskazał, że etos polskiego Sierpnia jest przede wszystkim "żywą inspiracją dla przyszłości". "Zapomnieć, zdradzić ideały Sierpnia, to zagrozić podstawom wolnej, silnej, sprawiedliwej Rzeczpospolitej" – napisał Duda. Dodał, że idea Polski solidarnej to „nasze chlubne dziedzictwo” i wielkie zobowiązanie.
"Cześć bohaterom polskiego Sierpnia"
– zakończył swój list prezydent.
Iskra, która roznieciła płomień wolności
Czterdzieści lat temu nadszedł czas przełomu. Narodziła się "Solidarność", Niezależny Samorządny Związek Zawodowy. Wolnościowy zryw Sierpnia 1980 r. był wielką historyczną chwilą. Był iskrą, która roznieciła płomień wolności
– napisał natomiast premier Mateusz Morawiecki. List odczytał podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Grzegorz Witkowski.
Premier zauważył w liście, że sierpniowe wydarzenia dały początek przemianom "prowadzącym Polskę do upadku komunizmu, a Europę – do rozkładu sowieckiego imperium".
"Robotnicy ze Szczecina, z Gdańska, z Jastrzębia i z całego kraju w sierpniu 1980 r. powiedzieli światu, że kwintesencją polskości jest solidarność, wolność oraz walka o prawo do samostanowienia"
– napisał Morawiecki.
Wskazał, że 30 sierpnia 1980 r. to jedno z "wydarzeń tożsamościowych" w historii Szczecina. "W największym obok Gdańska ośrodku społecznego oporu protestowało wówczas ponad 350 zakładów pracy, a brama Stoczni Szczecińskiej stała się jednym z symboli polskiej drogi do wolności" – dodał premier.
Przypomniał, że protestujący domagali się "nie tylko chleba, nie tylko wolności", ale "całkowicie nowej, wolnej Polski".
"Pamiętamy, że ludzie Sierpnia byli żołnierzami sztafety wolności, za którą dzisiejsza wolna Polska jest im winna dozgonną wdzięczność"
– podkreślił w liście Morawiecki. Dodał, że "wielką ideę solidarności musimy z dumą przekazać kolejnym pokoleniom".
Przebieg obchodów
W mszy św. uczestniczyli m.in. byli stoczniowcy, opozycjoniści, związkowcy, a także parlamentarzyści, wojewoda zachodniopomorski, przedstawiciele władz rządowych, lokalnych i służb mundurowych.
W południe uroczystości przeniosą się przed bramę Stoczni Szczecińskiej, a o godz. 18 odsłonięty zostanie okolicznościowy mural. O godz. 21 rozpocznie się pokaz iluminacji budynku szczecińskiej filharmonii. Wcześniej, o godz. 20 na pl. Solidarności przy filharmonii, odbędzie się koncert "Sierpniowe przełomy" z polską muzyką filmową.
Porozumienie Szczecińskie, pierwsze spośród porozumień społecznych zawartych w wyniku strajków lipca i sierpnia 1980 r. zakładało, że komitety strajkowe przekształcą się w Komisje Robotnicze, które przeprowadzą wybory do władz niezależnych organizacji pracowniczych. Protokół mówił również o ochronie podstawowych praw ludzi pracy i obywateli, zakazie represji wobec działaczy związkowych i politycznych (o ile w sposób przestępczy nie będą godzili w interesy PRL), a także o dostępie Kościoła do mediów. Porozumienie zobowiązywało rząd do wydania w postaci broszur "Paktów Praw Człowieka" i "Aktu Końcowego Konferencji w Helsinkach".
Źródło: niezalezna.pl, PAP
