- Majowie budowali systemy zbiorników wodnych, które dostarczały wodę pitną dla dużych miejskich populacji.
- Zbiorniki były budowane z kamienia, gliny i drewna, a do ich filtrowania używano kwarcowego piasku i zeolitu.
- Wodne rośliny, takie jak pałki, turzyce, trzciny i lilie, pomagały w utrzymaniu wody w czystości.
- Rezerwuary Majów działały przez ponad tysiąc lat, ale zawodziły tylko w czasie największych susz.
- Starożytne rozwiązania Majów mogą posłużyć jako wzór dla współczesnych systemów zaopatrzenia w wodę.
Wyniki nowej publikacji, opublikowanej w czasopiśmie „Proceedings of the National Academy of Sciences” podkreślają, że starożytne rezerwuary Majów mogą być cennym źródłem inspiracji dla dzisiejszych rozwiązań problemów związanych z dostępem do wody.
Tajemnicze zbiorniki wodne Majów
Majowie, mieszkający w Ameryce Środkowej, rozwijali systemy zbiorników, zaczynając od niewielkich, a następnie przechodząc do coraz większych i bardziej zaawansowanych konstrukcji. To rozwiązanie pozwalało im dostarczać wodę pitną dla ludności zamieszkującej duże miasta, nawet w obszarach, gdzie powierzchniowa woda była ograniczona.
Budowle te były kluczowe dla funkcjonowania wielu dużych miast Majów, które powstały na obszarach pozbawionych dostępu do powierzchniowej wody, ale jednocześnie o doskonałych glebach rolniczych. W miarę upływu czasu powstały kanały, zapory, śluzy i nasypy, które pomagały przechowywać i transportować wodę. Metody filtracji wody, oparte na piasku kwarcowym i zeolitach, pozwalały na dostarczanie czystej wody, nawet w dużych miastach, takich jak Tikal.
– tłumaczy badaczka prof. Lisa Lucero.
Imponujący starożytny patent
Rezerwuary w Tikal były w stanie pomieścić ponad 900 tysięcy metrów sześciennych wody, co było imponującym osiągnięciem technicznym jak na tamte czasy. Szacuje się, że miasto to, w latach 600–800 n.e., zamieszkiwało nawet 80 tysięcy ludzi.
Bardzo istotnym aspektem utrzymania rezerwuarów była ich czystość, a Majowie stosowali różne środki, takie jak wodne rośliny (np. pałki, turzyce, trzciny, lilie), aby utrzymać wodę w odpowiednim stanie do spożycia. Dodatkowo, osady z dna zbiorników oraz zebrane rośliny służyły jako użyźniacze dla gleby na polach i w ogrodach, co świadczy o zrównoważonym podejściu do korzystania z zasobów.
Badania wskazują, że tego rodzaju rezerwuary funkcjonowały przez tysiąclecia, przynosząc korzyści społecznościom Majów. Współczesne wyzwania związane z dostępem do wody, szczególnie w kontekście zmian klimatycznych, mogą wymagać podobnych, zrównoważonych podejść, w tym wykorzystania naturalnych systemów filtracyjnych opartych na wodnych roślinach.
Sztucznie zbudowane mokradła mogą stanowić efektywne rozwiązanie, oferując ekonomiczne korzyści i przyjazne dla środowiska technologie oczyszczania wody.
– przekonuje prof. Lucero.
Podsumowanie:
Zbiorniki Majów były budowane w miejscach pozbawionych powierzchniowej wody, ale o doskonałych glebach rolniczych. Rezerwuary zapewniały wodę ludności i uprawnym polom, a możliwość zagwarantowania mieszkańcom wody była ważnym elementem statusu klasy rządzącej. Majowie musieli co kilka lat pogłębiać swoje zbiorniki i zbierać oraz wymieniać rośliny.
Osad z dna oraz zebrana biomasa mogły być potem wykorzystane do użyźniania gleby na polach i w ogrodach.
