Przyroda na wyciągnięcie ręki: Co wiesz o... rybitwie czubatej?
Rybitwa czubata (Thalasseus sandvicensis) – gatunek średniej wielkości wędrownego ptaka wodnego z rodziny mewowatych. W Polsce gnieździ się nieregularnie w rezerwacie Mewia Łacha nad Zatoką Gdańską. W 2015 – 500 par, regularnie pojawia się od kwietnia do września na całym wybrzeżu, zwłaszcza w ujściach rzek, w głębi lądu obserwowana wyjątkowo.
Po okresie lęgowym odlatuje nad bogate w ryby Morze Północne i wzdłuż wybrzeży Afryki na południe. Zamieszkuje wybrzeża Europy, Morza Kaspijskiego, Ameryki Północnej i Południowej, zimą także Afryki oraz Azji Zachodniej i Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Rybitwa czubata jest wielkości mewy śmieszki. Wymiary średnie: długość ciała ok. 34–45 cm, masa ciała ok. 130–300 g, rozpiętość skrzydeł ok. 85–105 cm. Od innych rybitw różni ją czarny dziób z żółtym czubkiem i czarne nogi.
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. W upierzeniu godowym wierzch głowy czarny, grzbiet i długie, smukłe skrzydła popielate, końcówki skrzydeł ciemne, reszta ciała biała z różowawym odcieniem na brzuchu. Czarne pióra na potylicy są nastroszone tworząc mały czubek, który ptak potrafi sam stroszyć. Nogi krótkie, czarne, długi dziób czarny z żółtym końcem. Ogon głęboko rozwidlony. W szacie spoczynkowej czoło bieleje (od czerwca do lipca), a wierzch głowy staje się szarawy z ciemnymi cętkami. Obie płci są wtedy jednakowo ubarwione.
Rybitwa jest ptakiem krzykliwym, bez przerwy słychać jej głośne i skrzeczące „kirrik kirrik”.
Zamieszkuje morskie wybrzeża, nad słonymi i słonawymi wodami. W Europie w głębi lądu spotykana rzadko. Gniazduje na płaskich, piaszczystych, żwirowych lub kamienistych brzegach, falochronach lub pirsach, jak również na wydmach i skąpo porośniętych wyspach. Wyjątkowo można ją spotkać na śródlądowych morzach z dala od morza.
Na lęgowiska wraca parami w kwietniu i maju. Gniazdo przygotowuje na ziemi, na piaszczystej plaży wygrzebane w piasku lub między kamieniami dokładnie wysłane suchymi źdźbłami. Tworzy kolonie, zlokalizowane zazwyczaj przy koloniach innych gatunków. Mogą liczyć tysiące osobników.
W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 1–2 zielonkawe lub piaskowożółte, pokryte ciemnymi cętkami jaja. Jaja wysiadywane są przez okres 21–29 dni przez obydwoje rodziców, choć częściej przez samicę. Młode rybitwy mając 15–20 dni zbierają się na brzegu w stada, gdzie spacerują pod opieką dorosłych ptaków, które potrafią bez trudu odnaleźć w nich swoje potomstwo. Młode mają gęsty puch o barwie szarożółtej, usiany czarnymi plamkami, dziób żółtawy. Pisklęta umieją latać w wieku 5 tygodni. Na południe odlatują od lipca do września, długo pozostając pod opieką jednego z rodziców.
Pożywieniem ptaka są ryby do 20 cm, wodne bezkręgowce np. mięczaki, owady łapane na ziemi i pisklęta innych gatunków ptaków. Na ryby poluje pikując w wodę z góry.
W 2015 roku liczebność światowej populacji szacowano na 490–640 tysięcy osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny.
W Polsce jest objęta ścisłą ochroną gatunkową oraz wymaga ochrony czynnej, dodatkowo obowiązuje zakaz fotografowania, filmowania lub obserwacji, mogących powodować płoszenie lub niepokojenie. Liczebność populacji lęgowej na terenie kraju w latach 2013–2018 szacowano na 41–770 par. W latach 2007–2018 populacja lęgowa zmniejszyła się o około 32%. Na Czerwonej liście ptaków Polski rybitwa czubata sklasyfikowana została jako gatunek krytycznie zagrożony.
Źródło: niezalezna.pl
