Przyroda na wyciągnięcie ręki: Co wiesz o... bączku?
Bączek to najmniejsza czapla żyjąca w Polsce. Jest wielkości sójki. Prowadzi skryty tryb życia i niechętnie pokazuje się na otwartej przestrzeni. Zaniepokojony wyciąga pionowo ciało i zamiera w bezruchu. W Polsce gnieździ się bardzo nielicznie, nie zimuje. W latach 2013–2018 krajowa populacja lęgowa liczyła 1100–1500 par.
Bączek (Ixobrychus minutus) występuje od środkowej i południowej Europy oraz północnej Afryki do zachodniej Syberii, Azji Środkowej oraz północno-zachodnich Indii. Zimuje w Afryce. Przeloty w kwietniu–maju i od sierpnia do października.
Wyraźnie zaznaczony dymorfizm płciowy, co jest rzadkością u czapli. Samiec ma wierzch ciała i potylicę czarną, głowę, szyję i pokrywy skrzydłowe płowożółte, spód brudnobiały. Samica ma czapeczkę ciemnobrązową. Szyję, głowę i pokrywy skrzydłowe żółtobrązowe, grzbiet ciemnobrązowy z podłużnymi jasnymi plamami, spód brudnobiały z ciemnymi podłużnymi paskami. Osobniki młodociane podobne do samicy, lecz całe brązowe z podłużnymi paskami, których jest dużo więcej.
Lata cicho ponad trzcinami i taflą wody. Skrzydła szerokie i z jasnymi piórami pokrywowymi, które kontrastują z czarnymi lotkami i grzbietem. Równie cicho przemykają przez gęste trzciny. Podobnie jak bąk, również i one w razie zagrożenia przyjmują pionową postawę ochronną, wyciągając w górę szyję i głowę. Potrafią to robić już nawet pisklęta w gnieździe. W czasie toków rankami, wieczorami, a nawet w nocy, samiec wydaje z siebie przypominające szczekanie psa „huw” lub „wru, wru”. Uważa się, że takie odgłosy słyszane w dzień zapowiadają nadchodzący deszcz.
Bączek czarnogrzbiety (Ixobrychus dubius) - dawniej klasyfikowany jako podgatunek w obrębie gatunku bączek zwyczajny (Ixobrychus minutus)
Wymiary średnie: długość ciała 27–38 cm; bączek czarnogrzbiety 25–36 cm, rozpiętość skrzydeł 40–58 cm; bączek czarnogrzbiety 41–49 cm, masa ciała 59–150 g; bączek czarnogrzbiety 59–120 g.
Prowadzi skryty i cichy tryb życia na rozległych, ale też mniejszych, trzcinowiskach okolic stawów, bagien i starorzeczy lub w wiklinie nadrzecznych brzegów.
Gniazdo buduje w trzcinach, rzadziej w krzewie lub na drzewie. Zazwyczaj pojedyncze lub w małych koloniach. Wiosną na lęgowiska najpierw wracają stare samce, młodsze trzy tygodnie później. Zaraz po przybyciu samiec zajmuje swoje terytorium, wybiera miejsce na gniazdo i zaczyna jego budowę z suchych trzcin i gałązek. Jednak jego wykończeniem zajmuje się samica.
W ciągu roku wyprowadza jeden lub 2 lęgi.
Jaja wysiadywane są przez okres 16–21 dni przez obydwoje rodziców. Nowo wyklute pisklęta przez pierwsze dni jedzą na pół strawiony pokarm zrzucany im do gniazda. Potem rodzice wkładają im upolowaną zdobycz prosto do dziobów. Mając już siedem dni i puch na sobie potrafią wydrapywać się z gniazda i poruszać po jego okolicy. Pisklęta opuszczają gniazdo po 5–6 dniach, a usamodzielniają się po 30 dniach.
Pożywieniem ptaka są drobne zwierzęta – owady wodne i lądowe, małe ryby, żaby do ok. 5 cm; poluje głównie nocą. Jest wyłącznie mięsożerny.
Bączka zwyczajnego uznaje się za gatunek najmniejszej troski. Liczebność populacji dla Europy z 2015 roku, mieści się w przedziale 600 000 – 1 199 999 dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy. IUCN od 2014 roku uznaje bączka czarnogrzbietego (I. minutus dubius) za odrębny gatunek; również zalicza go do kategorii najmniejszej troski, a trend jego liczebności uznaje za spadkowy.
W Polsce jest objęty ochroną gatunkową ścisłą oraz wymagający ochrony czynnej. Na Czerwonej liście ptaków Polski został sklasyfikowany jako gatunek niedostatecznie rozpoznany.
Źródło: niezalezna.pl
