Komary pomogą zwalczyć groźną chorobę? Naukowcy chcą je genetycznie zmodyfikować
Zgodnie z informacjami z artykułu opublikowanego w czasopiśmie „PNAS”, zmodyfikowane genetycznie komary mogą wytwarzać przeciwciała przeciwko pasożytom malarii, co może przyczynić się do wyeliminowania tej choroby. Malaria jest jedną z głównych przyczyn zgonów i problemów zdrowotnych na świecie, a rocznie choruje na nią około 200 milionów osób, z których około 600 tysięcy umiera. Szczególnie narażone na zakażenie są dzieci poniżej 5. roku życia w Afryce Subsaharyjskiej.
Choć opracowano już dwie szczepionki przeciwko malarii, zapewniają one tylko częściową ochronę przed tą chorobą. W związku z tym badane są różne strategie zwalczania chorób przenoszonych przez komary, w tym również metody genetyczne, które mają na celu wyginięcie komarów na określonym obszarze. Jednak takie podejście może mieć nieprzewidywalne konsekwencje dla ekosystemu.
Profesor Anthony James z University of California w Irvine i jego zespół przeprowadzili edycję genów u komarów, dzięki czemu owady te stały się odporne na pasożyty wywołujące malarię. Jeśli zmodyfikowane komary zostaną wypuszczone na wolność, zmodyfikowane geny powinny rozprzestrzeniać się w populacji, ponieważ zawierają sekwencję zwana "gene drive", która pozwala na dziedziczenie odporności przez całe potomstwo. Taki sposób działania może przyczynić się do zmniejszenia liczby przypadków malarii u ludzi.
Modyfikowane komary mogą żyć, ale wytwarzają przeciwciała, które zwalczają pasożyta Plasmodium falciparum, który jest odpowiedzialny za malarię. Modyfikacja genetyczna obejmuje dodanie genów kodujących przeciwciała, które atakują pasożyt w różnych etapach jego cyklu życiowego w komarach. Według profesora Jamesa, taki sposób działania zmniejsza ryzyko rozwoju odporności przez pasożyta.
Dodatkowa sekwencja genetyczna ma na celu rozprzestrzenienie się modyfikacji w populacji komarów. Gen odpowiedzialny za kolor oczu również podlega modyfikacji, co powoduje, że zmodyfikowane komary mają czerwone oczy, co ułatwia monitorowanie sukcesu strategii.
W wyniku krótkoterminowych badań laboratoryjnych, metoda okazała się nieskuteczna dla jednego gatunku komara, Anopheles gambiae, ponieważ zmniejszała zdolność samców do kopulacji z samicami. Natomiast dla gatunku Anopheles coluzzii gen szybko rozprzestrzenił się w populacji komarów w małych klatkach, co prowadziło do mniejszej liczby pasożytów w porównaniu do niezmodyfikowanych owadów. Na tej podstawie zespół obliczył, że w optymalnych warunkach, gdyby zmodyfikowane komary zostały wypuszczone na wyspę, liczba przypadków malarii mogłaby zmniejszyć się o ponad 90%.
Obecnie naukowcy prowadzą rozmowy w celu przetestowania tej metody na Wyspie Świętego Tomasza, u wybrzeży zachodniej Afryki, gdzie główną przyczyną malarii są komary gatunku A. coluzzii.
Według ekspertów, metody zwalczania malarii, które nie eliminują komarów, mogą być bardziej korzystne z punktu widzenia ekologicznego, ponieważ komary wciąż mogą pełnić istotną rolę w ekosystemie.
Źródło: Niezalezna.pl, PAP, PNAS
