Dlaczego upały są tak groźne? Sprawdź, jak reaguje ludzki organizm, gdy żar leje się z nieba
Sprawdzone sposoby na upały? To z pewnością jedno z najczęściej wyszukiwanych ostatnio haseł w internecie. O tym, że upały mogą stanowić realne zagrożenie dla człowieka, nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Czy jednak wiemy, jakie dokładnie procesy zachodzą w ludzkim organizmie, gdy za oknem skwar?
Upał jest stresem, nienaturalną sytuacją dla organizmu, który na różne sposoby będzie próbował powrócić do równowagi. Będzie w to zaangażowany układ hormonalny, czyli regulacyjny dla całego organizmu, a działanie wywoła efekt domina – jedna reakcja organizmu pociągnie za sobą inną, zaangażowane zostaną inne układy.
– tłumaczy Agnieszka Ostachowska-Gąsior, dr nauk medycznych Collegium Medicum UJ, wiceprzewodnicząca Oddziału Krakowskiego Polskiego Towarzystwa Dietetyki.
Naturalny sposób na upały
Wysoka temperatura nie jest naturalnym stanem dla ludzkiego organizmu. Dlatego, gdy nadciągają kolejne fale upałów, wiele osób odczuwa spory dyskomfort. Ludzki organizm wyposażony jest jednak w naturalny system obrony przed przegrzaniem. W celu powrotu do równowagi, aktywizowany jest układ hormonalny, regulujący funkcjonowanie całego ciała. Ten efekt domina wywołuje łańcuch reakcji i wpływa na różne układy organizmu.
Pierwszym sygnałem organizmu o nieprawidłowościach jest zwiększenie produkcji kortyzolu. To właśnie ten hormon odgrywa istotną rolę w utrzymaniu homeostazy metabolicznej, regulując procesy związane z trawieniem i przyswajaniem pokarmu.
Badania potwierdzają, że w czasie upałów organizm wytwarza większą ilość kortyzolu, co wpływa na emocjonalne reakcje, w tym zwiększoną podatność na stres.
Kortyzol reguluje przemianę głównych składników odżywczych, takich jak węglowodany, białka i tłuszcze. Ma również wpływ na regulację apetytu oraz układ odpornościowy.
Organizm, aby przywrócić równowagę i chronić się przed przegrzaniem, potrzebuje energii, którą będzie oszczędzał. Sygnałem tej oszczędności jest często mniejszy apetyt.
– zauważa dietetyk.
Pamiętaj o tym w czasie upałów!
Specjaliści zalecają, aby zwracać szczególną uwagę na kwestię samoobserwacji podczas upałów, korzystając z akronimu MMP:
- Masa ciała,
- Mocz,
- Pragnienie.
Jeśli masa ciała zmniejsza się o więcej niż jeden procent, mocz przybiera ciemnopomarańczowy kolor, a pragnienie jest zwiększone - to alarmujące sygnały dla organizmu. Wyjątkowo duże pragnienie to objaw odwodnienia.
Powinniśmy wyrobić w sobie nawyk spożywania płynów, najlepiej wody, przez cały dzień, a nie tylko wtedy, kiedy odczuwamy pragnienie.
– wyjaśnia dr Agnieszka Ostachowska-Gąsior dodając, że szczególnie u dzieci i osób starszych informacja z organizmu o pragnieniu pojawia się z opóźnieniem.
W czasie upałów upałów organizm wytwarza więcej potu, co ma na celu obniżenie temperatury ciała i zapobieganie przegrzaniu. Jednak wraz z potem tracimy cenne elektrolity, takie jak sód, potas, magnez, chlor i wapń. Ich niedobór może prowadzić do osłabienia, zawrotów głowy i zaburzeń układu nerwowego.
Podsumowując, aby wspomóc organizm w utrzymaniu równowagi w okresie upałów, ważne jest regularne uzupełnianie płynów i spożywanie lekkostrawnych posiłków. Ciężkostrawne i tłuste dania oraz słodycze nie będą korzystnie wpływały na pracę organizmu zmagającego się z regulacją temperatury.
Źródło: Niezalezna.pl, PAP
