Aktualnie jednym z najważniejszych aspektów decydujących o skuteczności leczenia chorego na zapalne choroby reumatyczne i możliwości całkowitego zahamowania postępu choroby w czasie, kiedy nie dokonała ona jeszcze zmian, jest wczesne rozpoznanie i włączenie leczenia choroby.
– wskazano w uzasadnieniu projektu.
Rekomendacje Europejskiej Ligii Reumatologicznej (EULAR), dotyczące wczesnego zapalenia stawów, wyznaczają czas sześciu tygodni od pojawienia się pierwszych objawów (chociażby obrzęku pojedynczego stawu) do dotarcia do reumatologa i rozpoczęcia leczenia. W przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów pacjent powinien mieć postawione rozpoznanie i włączone leczenie w terminie nieprzekraczającym 12 tygodni od pierwszych objawów tej choroby.
W Polsce w przypadku chorób zapalnych stawów występuje wydłużony proces diagnostyczny, np. w reumatoidalnym zapaleniu stawów wynosi on 35 tygodni, przy rekomendowanym przez EULAR czasie maksymalnym do 12 tygodni, a w przypadku np. łuszczycowego zapalenia stawów 7–8 lat, przy rekomendowanym przez EULAR, nieprzekraczalnym czasie maksymalnie 6 miesięcy.
Najczęściej rozpoznanie choroby następuje dopiero w momencie, gdy jest ona w zaawansowanym stadium. Oznacza to istotne pogorszenie perspektyw chorego oraz wyższe koszty leczenia, przy jednoczesnym zmniejszeniu szansy uzyskania remisji.
– wskazano w uzasadnieniu.
Zapalenie stawów – wczesne objawy
Szacuje się, że w Polsce około 400 tys. osób choruje na schorzenia stawów o podłożu zapalnym. W ciągu pierwszych tygodni trwania objawów zapalenia stawów znaczna część świadczeniobiorców nie spełnia jednak kryteriów kwalifikacyjnych i diagnostycznych dla konkretnej choroby reumatycznej. Zapalenie takie określa się jako wczesne zapalenie stawów, które może rozwinąć się w reumatoidalne zapalenie stawów lub inne zapalenie stawów, może ustąpić samoistnie, może też pozostać niezróżnicowane przez nieokreślony przedział czasu.
Objawem wczesnego zapalenia stawów jest ból i obrzęk przynajmniej jednego stawu, niebędący wynikiem urazu, z bólem i sztywnością stawu, o krótkim czasie trwania od 6 do 12 miesięcy.
Ludzie młodzi, którzy często chorują na zapalne choroby reumatyczne, łączą pierwsze takie objawy choroby z niewielkim urazem związanym z ich normalną aktywnością fizyczną, a zapalne bóle kręgosłupa z jego przeciążeniem. Objawy takie wymagają jednak jak najszybszej diagnostyki i włączenia leczenia na początkowym etapie choroby, zanim dojdzie do nieodwracalnych uszkodzeń stawów i ewentualnie innych narządów. Czas, jaki upływa od wystąpienia pierwszych objawów do rozpoczęcia właściwego leczenia, jest kluczowym czynnikiem, który wpływa na dalsze perspektywy chorego.
Kto może skorzystać z programu pilotażowego?
Program pilotażowy obejmuje 11 województw. Realizowany będzie przez 36 miesiące i składać się będzie z trzech etapów: organizacyjnego, który trwa 6 miesięcy, etapu realizacji, który trwa 26 miesięcy i etapu ewaluacji, który trwa 4 miesiące.
Projekt rozporządzenia w sprawie programu pilotażowego w zakresie kompleksowej opieki nad pacjentem z wczesnym zapaleniem stawów jest na etapie konsultacji publicznych.
