Ciekawostki turystyczne: Złatna, urokliwa, zaciszna wieś

Wieś w położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim w gminie Ujsoły, na północny wschód od Ujsół, w dolinie potoku Bystra, na wysokości ok. 750 m n.p.m. 

Miejscowość znajduje się w Beskidzie Żywieckim, w górnej części doliny potoku Bystra. Centrum wsi położone jest nieco powyżej ujścia potoku Straceniec do Bystrej, niektóre osiedla rozłożone są na zboczach gór nad doliną Bystrej. Od północno-wschodniej strony są to zbocza Rysianki, Lipowskiego Wierchu, Boraczego Wierchu, Redykalnego Wierchu i jego grzbietu Zapolanka, od południowo-wschodniej grzbietu od przełęczy Bory Orawskie przez Krawców Wierch po Jaworzynę oraz wzniesienia Kościelec i Okrągła.

Miejscowość leży w granicach Żywieckiego Parku Krajobrazowego, co stanowi gwarancję zachowania walorów przyrodniczych i krajobrazowych tego regionu. Złatna jest oddalona o ok. 11 km od granicy polsko – słowackiej.

Większą część wsi zajmują lasy i grunty leśne. Złatna jest również ostoją zwierzyny, występują tam rzadkie gatunki zwierząt np. niedźwiedź, wilk, jelenie, sarny, dziki. Na górskim potoku znajdują się równie kaskady drewniane i murowane, które są dużą atrakcją dla turystów. Szata roślinna jest charakterystyczna dla pięter roślinnych typowych dla Karpat.

Złatna została założona najprawdopodobniej w XVI wieku przez osadników wołoskich i należała do kolejnych właścicieli dóbr żywieckich. Wieś dawniej nosiła nazwę Sołki, uważano bowiem, że rzeka Sołą bierze tam swój początek. Dzisiejsza nazwa pochodzi od nazwy potoku Bystra, który wcześniej nosił nazwę Złotna pochodzącą podobno od śladów aluwialnego złota, na które natrafiono właśnie w tym potoku.

W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej. W 1945 roku stacjonowała tu strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza, która to została potem rozformowania.

W Złatnej znajdują się: Leśniczówka habsburskiego zarządu lasów z XIX w. Stary dwór w Złatnej wybudowany został w roku 1853. Wykonany jest z drewna modrzewiowego na kamiennej podmurówce. Budynek zachowuje stare elementy architektury regionalnej, służył Zarządowi Lasów Dóbr Żywieckich, obecnie pełni funkcje leśniczówki.

Pozostałości po hucie szkła. Hutę szkła w Złatnej budowano w latach 1815 – 1819. Zakład hutniczy zlokalizowany został na prawym brzegu potoku Bystra. Miejsce to zwane do dziś Hutą spełniało wymogi lokalizacji, do których zaliczyć należy istnienie odpowiednich zasobów drzewa bukowego, czystej wody i gruboziarnistego piaskowca. Produkowano tu naczynia szklane i szkło okienne zbywane w Galicji, na Śląsku i na Węgrzech. Na skutek przetrzebienia lasów i niskiej opłacalności produkcji zakład został zlikwidowany w latach 1871 – 1875. Po zlikwidowanej hucie zachowały się nieliczne pamiątki: fragmenty pieców hutniczych, dzwon w kapliczce na Sporowym Polu, przy pomocy którego wzywano robotników do pracy i modlitwy, kamienny krzyż z figurą kobiecą w pobliżu gajówki. Miejsce dawnej karczmy gdzie czescy robotnicy popijali piwo nazywa się Kuflówką, a nazwiska do dziś w Złatnej funkcjonujące takie jak Kotulek i Hubka są pochodzenia czeskiego.

Źródła siarczane w dolinie "Śmierdzącego Potoku". W Złatnej odkryto złoża siarkowo wodorowe, które mogą być wykorzystywane do celów leczniczych. Dowodem na ich istnienie jest płynący ze stoków Lipowskiej ŚmierdUrokizący Potok. Tworzą go wody tzw. głębokiego krążenia wypływające poprzez strefę uskokową w piaskowcach magurskich. Źródło ujęte w kamienną studzienkę jest obudowane drewnianą altanką. Badania chemiczne tego wypływu pozwoliły na stwierdzenie obecności siarkowodoru (stąd nazwa potoku). Oprócz tego wykryto niewielkie ilości metanu oraz jony sodowe, wodorowęglanowe i chlorkowe. Na mapie Compass źródło to ma nazwę Źródła Matki Boskiej.

 

 

Źródło: niezalezna.pl

#Złatna