PODMIANA - Przestają wierzyć w Trzaskowskiego » CZYTAJ TERAZ »

Atrakcje Zakopanego – drewniane budownictwo ludowe

Fascynacja kulturą ludową górali podhalańskich, która rozpoczęła się w XIX wieku, szczególne miejsce zajmuje budownictwo ludowe. Stało się one źródłem twórczych inspiracji zarówno dla pasjonatów jak i zawodowych architektów.

Atma Karola Szymanowskiego w Zakopanem
Atma Karola Szymanowskiego w Zakopanem
K. Schubert MIK 2019; creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0

Początkowo najbardziej charakterystycznym budownictwem dla Tatr były szałasy służące pasterzom owiec. Oprócz szałasów w ścisłym tego terminu znaczeniu stawiano w Tatrach i na Podtatrzu różnego rodzaju szopy dla krów i ich pasterzy, czy na siano o bardzo różnorodnych formach architektonicznych. Szałasy rozwinęły się z dwóch konstrukcyjnie różnych form: naturalnej koleby skalnej w Tatrach oraz budynku mieszkalnego na Podtatrzu.

Dawne szałasy tatrzańskie od I poł. XIX w. stanowiły główny temat lub dodatkowy element licznych dzieł sztuki: obrazów, rysunków, drzeworytów, litografii i miedziorytów takich twórców jak: Adam Gorczyński, Bogusz Zygmunt Stęczyński, Aleksander Kotsis, Walery Eljasz, Stanisław Witkiewicz, Stanisław Gałek i wielu innych a także licznych fotografów i fotografików, poczynając od Walerego Rzewuskiego, Awita Szuberta i Walerego Eljasza, a kończąc na współczesnych.

Pierwsze wzmianki o Zakopanem pochodzą z początku XVII w. Od końca lat 30. XIX w. lecznictwo klimatyczne przyczyniło się do rozwoju Zakopanego jako miejscowości letniskowej i uzdrowiskowej. 

W 1886 r. miejscowość uzyskała status stacji klimatycznej. W tym czasie w Zakopanem rozpowszechniała się architektura w tzw. stylu szwajcarskim, a Stanisław Witkiewicz zapoczątkował batalię o „styl góralski” w miejscowej architekturze. Był on twórcą oraz główny kreatorem drewnianych willi w stylu zakopiańskim, dziś budzących powszechny zachwyt. 

Przełom XIX i XX wieku aż do wybuchu II wojny światowej to czas największego rozkwitu podhalańskich miejscowości, zwłaszcza Zakopanego. 

To tutaj przyjeżdżali, czy to na czas sezonowego wypoczynku do okazałego pensjonatu, czy też do własnych willi, najwybitniejsi artyści, literaci, naukowcy czy politycy. Domy tych wyjątkowych ludzi, zarówno te w stylu zakopiańskim Stanisława Witkiewicza jak i inne, późniejsze obiekty aż po współczesne, nie powstałoby, gdyby nie regionalne budownictwo ludowe.

Warto wiedzieć czym charakteryzuje się podhalańskie budownictwo ludowe, gdzie znajdują się najpiękniejsze wille w stylu zakopiański.

 

 



Źródło: niezalezna.pl

ps