Wiele dowodów wskazuje na to, że infekcje wirusowe mogą zwiększać ryzyko wystąpienia demencji, która wpływa na zdolność zapamiętywania, myślenia i podejmowania decyzji. Liczba osób cierpiących na demencję na całym świecie przekroczyła już 50 milionów, a do 2050 roku może sięgnąć 150 milionów. Wirusy z rodziny Herpesviridae, takie jak wirus ospy wietrznej i półpaśca, są również podejrzewane o związek z demencją.
Po zakażeniu organizmu, wirusy ospy wietrznej i półpaśca mogą ukrywać się w określonych komórkach nerwowych przez wiele lat, pozostając w stanie uśpienia i kontrolowane przez układ odpornościowy. W późniejszym życiu, gdy odporność osłabia się, wirus może się aktywować, powodując wystąpienie półpaśca - bolesnej i plamistej wysypki, zazwyczaj po jednej stronie ciała lub twarzy.
Poprzednie badania wykazały niższe ryzyko demencji u osób, które zostały zaszczepione przeciwko półpaścowi (za pomocą szczepionki Zostavax) w porównaniu z osobami nieszczepionymi. Jednak te badania często zakładały, że wszelkie różnice w ryzyku demencji wynikają wyłącznie z faktu szczepienia. W rzeczywistości inne czynniki, takie jak dieta czy regularna aktywność fizyczna, również odgrywają rolę, co utrudnia ocenę samego wpływu szczepień na ryzyko wystąpienia choroby.
W nowym badaniu przeprowadzonym przez naukowców ze Stanford University, aby rozwiązać ten problem, przeanalizowano dokumentację medyczną osób powyżej 70 roku życia zamieszkujących Walię w momencie wprowadzania szczepionki Zostavax we wrześniu 2013 roku. Osoby urodzone po 2 września 1933 roku kwalifikowały się do szczepienia, podczas gdy osoby urodzone wcześniej nie spełniały kryteriów.
Autorzy badania wykazali, że około 50% osób urodzonych w roku po dacie granicznej kwalifikowalności otrzymało szczepionkę podczas jej wprowadzania, a osoby, które kwalifikowały się do szczepienia, miały niższe ryzyko zachorowania na półpasiec niż osoby, które nie kwalifikowały się do szczepienia.
Następnie porównano częstość występowania demencji u osób urodzonych w roku przed datą graniczną z osobami urodzonymi około roku później, w ciągu siedmiu lat od szczepienia. Analiza objęła ponad 56 tysięcy osób.
Okazało się, że osoby, które kwalifikowały się do szczepienia, miały o 8,5% mniejsze ryzyko zdiagnozowania demencji w okresie obserwacji w porównaniu z osobami, które nie kwalifikowały się do szczepienia. Dodatkowa analiza wskazała, że osoby, które kwalifikowały się i faktycznie zostały zaszczepione, miały o około 20% mniejsze ryzyko zdiagnozowania demencji w porównaniu z grupą, która nie kwalifikowała się do szczepienia. Okazało się również, że szczepionka wydaje się działać znacznie skuteczniej u kobiet, redukując ryzyko demencji u kobiet o około 30% i u mężczyzn o około 10%.
Nie jest jasne, czy samo szczepienie zmniejsza ryzyko demencji, czy też zmniejsza ryzyko wystąpienia półpaśca, który jest podejrzewany o wpływ na demencję.
Eksperci omawiający wyniki badania zwracają uwagę, że autorzy nie porównali bezpośrednio wskaźników demencji między osobami kwalifikującymi się i zaszczepionymi a osobami kwalifikującymi się, ale niezaszczepionymi.
