Przyroda na wyciągnięcie ręki: Co wiesz o wronie?
Wrona siwa to gatunek średniego ptaka z rodziny krukowatych, zasadniczo wędrowny, choć duża część osobników jest już osiadła (zwłaszcza populacje miejskie). Występuje w północnej i wschodniej Europie od Półwyspu Apenińskiego i Łaby po Ural. W Polsce średnio liczny ptak lęgowy. Najliczniejsza w górach (dolatuje do 1300 m n.p.m.) i na pogórzu, w dolinach rzek i nad jeziorami.
Obie płci ubarwione jednakowo. Grzbiet i brzuch popielate, natomiast górna część piersi, głowa, skrzydła i ogon czarne z metalicznym połyskiem. Dziób czarny, masywny, nieco zakrzywiony. Tęczówki oczu są ciemnobrązowe. Tworzy wieloletnie pary. W porównaniu z gawronem ma masywniejszy dziób, bardziej zaokrągloną sylwetkę, płaskie czoło i całkowicie odsłonięte nogi. Mało płochliwa i bardzo szybko przystosowuje się do terenów zurbanizowanych i obecności człowieka, choć jest ostrożniejsza i czujniejsza niż kawki i gawrony. Jest towarzyska i w trakcie migracji lub po okresie lęgów przyłącza się do stad kawek i gawronów (te są podobnej wielkości do wron). Od czarnowrona, pozbawionego szarych piór, różni się głównie tylko upierzeniem. Jest większa od gołębia, ale znacznie mniejsza niż kruk. Masa ciała ok. 510 g. Lot ma wolny, wymachowy.
Wydaje odgłosy ochrypłe, głośne, szorstkie krakanie „kree kree”, trochę cichsze i dźwięczniejsze niż u gawrona. Charakterystyczne krakanie słychać zwłaszcza w locie. Brak różnicy w porównaniu do zawołania czarnowrona.
Dawniej prawie wyłącznie zamieszkiwała doliny rzek, obrzeża jezior, małe laski w pobliżu łąk i terenów wilgotnych. Obecnie także obrzeża wszelkich lasów i zadrzewień śródpolnych, otwarte tereny typu parkowego z mozaiką śródpolnych lasów z pastwiskami, polami, ogrodami i łąkami oraz parki miejskie. Rzadziej przebywa na samotnych drzewach w krajobrazie rolniczym. Nie unika większych drzewostanów, choć lęgnie się tylko na ich skraju (w zwartych kompleksach nie występuje). Nie wykazuje wymagań dotyczących wysokości na poziomie morza.
Preferuje lokowanie terenów lęgowych w pobliżu zbiorników wodnych, gdzie na ich brzegach często poszukuje pokarmu. Jest ptakiem wszędobylskim, toteż przystosowała się do życia w miastach, gdzie spotyka się ją często na wysypiskach śmieci. Na ludzkich osiedlach przebywa cały dzień w swoim rewirze, który lustruje z kominów i anten, co łatwo zaobserwować. Latem częściej przebywa w okolicach lasów, a zimą w towarzystwie gawronów zalatuje na pola i w pobliże osiedli ludzkich, gdzie znajduje się więcej łatwiejszego do zdobycia pokarmu.
Jest wszystkożerna, jednak żywi się głównie pokarmem zwierzęcym – drobne ssaki, ptaki, owady, dżdżownice, ślimaki i inne bezkręgowce, również padlina, nasiona, owoce i odpadki ze śmietników. Czasem zdarza się, że zjada lęgi innych wron gniazdujących w pobliżu. Dieta uzależniona jest od pory roku i lokalnych zasobów środowiska, w którym przebywa. Preferuje gryzonie – norniki, myszy, młode zające, jaszczurki, żaby, pisklęta i jaja ptaków, gąsienice i chrząszcze. Sięga też po martwe zwierzęta. Wśród jej roślinnego pokarmu dominują trawy, zboża, ziemniaki, różne jagody, rośliny kapustowate.
Miejsca, w których żeruje i sposoby, w jakie to robi, są bardzo różnorodne. Najczęściej szuka pokarmu na ziemi, chodzi spokojnie po niej lub skacze. W parach lub grupach może urządzać polowania na małe kręgowce, takie jak małe ptaki, lub dokonywać rabunków ptasich gniazd. Zdarza się, że odbiera zdobyte ofiary ptakom, również szponiastym.
Wyprowadza jeden lęg w ciągu roku. Gniazdo buduje na obrzeżach lasów, zwykle w wierzchołku wysokiego drzewa – najczęściej sosny, w rozwidleniu grubych gałęzi w koronach drzew. Płaska platforma tworząca koszyk zbudowana jest z patyków, gałązek, wylepiona gliną lub błotem, a wymoszczona często materiałem w kolorze rudym – łykiem drzew, często topól, trawami, włosiem, mchem, korzonkami lub piórami kur domowych. W miastach gniazda wron znajdują się głównie w parkach, zdarzają się gniazda na budynkach czy żurawiach budowlanych.
W przeciwieństwie do kruków wrona nie lęgnie się w głębi lasów i rzadziej gnieździ się w miastach niż gawrony. Preferuje bowiem przestrzenie otwarte. Konstrukcja budowana jest w marcu. Partnerzy pozostają sobie wierni do końca życia jednego z nich. W przeciwieństwie do gawronów wrony gnieżdżą się zawsze pojedynczo na drzewach.
W połowie kwietnia składa 4–6 różnobiegunowych, silnie wydłużonych jaj o tle zielonkawym. Mają brunatne lub oliwkowozielone plamkowanie. Od złożenia pierwszego jaja samica siedzi na jajach ok. 18–21 dni. Rodzice otaczają potomstwo troskliwą opieką. Gdy partnerka siedzi na jajach lub opiekuje się młodymi, samiec niestrudzenie dostarcza pokarm. Po pewnym czasie, gdy te podrosną, matka również zaczyna przynosić im pożywienie. Początkowo dostają owady i ich larwy, a później myszy, pisklęta innych ptaków i młode małe ssaki. Pisklęta opuszczają gniazdo po ok. 5 tygodniach (28–35 dniach).
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ochroną gatunkową częściową. Ze względu na pospolitość wron nie prowadzi się czynnych zabiegów ochronnych.
Wrona wraz z ma krukiem i gawronem ma zbliżoną symbolikę i znaczenie w kulturze. Symbolika ptaka w kulturach europejskich nierozerwalnie łączy się ze śmiercią i wojną, a także z chorobami (zarazą) – kruki i wrony ciągnęły bowiem za maszerującym wojskiem i żywiły się ciałami poległych. W mitologii celtyckiej i babilońskiej ptak zwykle zwiastował nieszczęście.
Niezależnie od tych negatywnych konotacji wcześnie dostrzeżono także inteligencję wrony.
Źródło: niezalezna.pl
