Przyroda na wyciągnięcie ręki: Co wiesz o... świergotku łąkowym?

Częściej też zamieszkuje wyższe partie gór w piętrze kosodrzewiny. W trakcie migracji jest lepiej widoczny, gdyż przeloty są intensywne i w dużych liczbach, zwłaszcza w pasie Wybrzeża. Na przełomie września i października następuje szczyt wędrówek, co przejawia się obserwacjami dziesiątek i setek żerujących świergotków.

Według szacunków  w latach 2008–2012 populacja lęgowa świergotka łąkowego w Polsce liczyła 270–480 tysięcy par. Przez dokonane melioracje jest rzadszym ptakiem w zachodnich i południowych regionach Polski. Zimowiska najliczniejsze są w centralnych i zachodnich rejonach – widuje się tam nie tylko pojedyncze osobniki, ale i stada liczące kilkadziesiąt sztuk. W pozostałych obszarach kraju stwierdzenia są pojedyncze i przeważnie w grudniu lub styczniu. Coroczna liczebność polskiej populacji może się znacznie różnić.

Zamieszkuje południowo-wschodnią Grenlandię, Islandię, północną, północno-zachodnią i środkową Europę na wschód po zachodnią Syberię. W południowej części Starego Kontynentu oraz na Kaukazie znajduje się parę izolowanych stanowisk. Wędrowny na krótkie dystanse (przeloty od marca do początku maja i od sierpnia do listopada), zimuje w południowej Europie – w basenie Morza Śródziemnego, północnej Afryce, na Bliskim Wschodzie i w południowej Azji. Ptaki z Wysp Brytyjskich i zachodu Europy osiadłe, ale przemieszczają się zimą ku wybrzeżom lub niżej położonym rejonom. Północne populacje kierują się na zimę do zachodniej i środkowej Europy, głównie w pobliża niezamarzniętych wód.

To najmniejszy z krajowych świergotków. Masa ciała ok. 20 g. Podobny wielkością i upierzeniem do świergotka drzewnego (i małych świergotków rdzawogardłych), lecz z zielonkawym odcieniem upierzenia, wyraźniejszym kreskowaniem (smugami) na ciemniejszym grzbiecie, ogólnie bardziej szarym odcieniem, jaśniejszą piersią, słabszą jasną linią nad okiem i delikatniejszą budową ciała. Różnice tkwią też w głosie, zachowaniu i środowisku życia. W terenie są jednak trudne do odróżnienia. Pomiędzy płciami nie ma różnic zewnętrznych.

Głowa i wierzch ciała oliwkowobrązowe lub szarobrązowe (wiosną bardziej oliwkowe) z ciemniejszym kreskowaniem, spód szarobiały z ciemnymi plamkami – na piersiach i bokach mają te same rozmiary i kształt. Cętkowanie może być też widoczne na pokrywach podogonowych (jest go mniej niż u świergotka rdzawogardłego). Ogon ciemny z białymi brzegami. Nad okiem jaśniejsze brwi. Nogi jasne, pomarańczowobrązowe. Na tylnym palcu, co charakterystyczne, długi pazur (dłuższy niż u świergotka drzewnego). Ma długość 10 mm i jest lekko zakrzywiony. Jest zatem tak długi jak palce, czasem bywa nawet od nich dłuższy. Lotki pierwszego rzędu od drugiej do piątej są w przybliżeniu tej samej długości. Jesienią ptaki są bardziej płowe od spodu i mają ciemnopłowy podbródek.

Rozmiarami ustępuje wróblowi. Przypomina nieco skowronka, choć jest od niego mniejszy i bardziej wysmukły. Sylwetką przyrównać go można do pliszki. Choć nie jest to ptak rzadko to przez skromne upierzenie często pomija się go w obserwacjach. Przeważnie dopiero wzbudza swą uwagę śpiewem. Szybko biega i chodzi po ziemi. Po okresie lęgowym żyje w małych stadach. Lata szybko i zręcznie płytko uderzając skrzydłami. Lot wygląda na chwiejny, a pojedyncze osobniki zrywają się nieregularnie odbijając od reszty stada.

W locie wydaje wysokie „ijst”. W trakcie swej pieśni szybuje nad łąkami w dół, aż w końcu prawie pionowo opada na ziemię lub na łodygę wysokiej zielnej rośliny lub krzewu („spadochronowy” lot). Wydłużona melodia zaczyna się szeregiem szybkich i zarazem wysokich tonów, które stopniowo się wzmagają. Końcowa część to harmonijny trel. Odgłosy są mniej gwałtowne niż u świergotka rdzawogardłego, a słabsze i cieńsze niż u świergotka ciemnonogiego – skalnego i siwerniaka. Gdy się go spłoszy, wzbija się w powietrze trzepocząc skrzydłami i wydając przy tym ostrzegawcze odgłosy „tsi tsip”, krąży nad miejscem, z którego się poderwał.

Okres lęgowy trwa od kwietnia do lipca. Gniazdo buduje na ziemi w wygrzebanym dołku, dobrze osłonięte kępą traw, bardzo często na skarpie drogi lub rowu, wysłane lekko włosiem, a zbudowane z suchych traw lub mchu. Wychodzący z gniazda ptak wygląda jakby był wcześniej schowany w płytkiej norce. Terytoria lęgowe są dość małe i rozciągają się w promieniu 100 m od gniazda. Lęgowiska są położone oddzielnie, nie tworzą kolonii.

Lęgi (1–2) od połowy kwietnia do maja, niekiedy drugi lęg w końcu czerwca. W zniesieniu 4–5 jaj szarych lub oliwkowych, szarobrunatno nakrapianych, bardzo podobnych do jaj pliszki żółtej. Od złożenia ostatniego jaja trwa 12–14 dni. Gdy samica siedzi na jajach, jej partner przepędza inne świergotki łąkowe ze swojego terytorium oraz ostrzega ją przed czyhającym niebezpieczeństwem. Przyszła matka ucieka z gniazda w sytuacji zagrożenia, dopiero gdy drapieżnik lub człowiek pojawi się tuż obok niej. Pisklęta przebywają w gnieździe przez 11–13 dni. Są wychowywane przez obojga rodziców. Gdy opuszczają lęgowisko, nie potrafią jeszcze w pełni latać.

Jego pożywienie stanowią drobne owady błonkoskrzydłe, małe chrząszcze, pająki zbierane na ziemi. Owady może też chwytać w powietrzu. Sporadycznie jedzą nasiona. Dieta jest podobna do preferowanej przez inne gatunki świergotków.
Od 2015 roku klasyfikuje świergotka łąkowego jako gatunek bliski zagrożenia, wcześniej miał on status najmniejszej troski. Mimo że ptak ten jest nadal bardzo liczny (szacunki mówią o 20,5–40 milionach dorosłych osobników), to jego liczebność szybko spada.
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. Zagrożeniem dla niego jest osuszanie terenów podmokłych, komasacja gruntów – upraszczanie krajobrazu rolniczego, uproduktywnianie ugorów i nieużytków oraz stosowanie środków ochrony roślin.

 

 

Źródło: niezalezna.pl

#Świergotek łąkowy #natura #przyroda #ekologia