Przewiduj i bądź przygotowany na trudności
„Mocny i niewzruszony jest duch ludzki w przeciwnościach, do których się przygotował zawczasu”. Seneka, O gniewie. Gdy jesteśmy otwarci i potrafimy przewidywać, wtedy trudniej nas zaskoczyć, kiedy się zdarzą jakieś problemy jesteśmy oswojeni z taką sytuacją i jest tak jak z wizytą starego znajomego – będziemy wiedzieli, co podać na stół i jak się zachować. Cenna jest postawa czujności zarówno wobec tych kłopotów, o których wiemy, że nam grożą, jak też wobec tych, które nie zapowiadają się wcześniej. Chodzi o uważne obserwowanie świata i korzystanie z wyobraźni.
Jest oczywistym, że tylko w ograniczonym zakresie możemy coś przewidzieć i nigdy nie wyeliminujemy zaskoczenia. Tym nie mniej warto się starać.
„Dobrze jest przewidywać i uzbrajać ducha przeciwko temu, co może nam się zdarzyć. Przygotuj się na wygnanie, na udręki związane z chorobą, na wojny i rozbicia okrętów. […] Postawmy sobie przed oczy wszystkie odmiany losów człowieczych i – jeśli nie chcemy być zaskoczeni […] przedstawiajmy sobie w duchu nie tylko to, co się często przytrafia, lecz i to, co może nas spotkać w najgorszym razie. Trzeba wyobrażać sobie los z całą pełnią jego możliwości”. Seneka, Listy moralne do Lucyliusza
Chodzi o to, by przećwiczyć sobie gorszą sytuację a zawsze wyjdziemy na tym lepiej, wtedy większość zaskakujących zdarzeń będzie dla nas pozytywną niespodzianką.
„Choroba … dom rozpadający się w gruzy, pożar – nic z tego nie jest nieprzewidzianym. … Tyle już razy obok mojego progu niesiono pochodnie i świece odprowadzając na cmentarz przedwcześnie zmarłych. Tyle już razy rozlegał się łoskot walącego się domu. … Mam się więc dziwić, że i mnie spotkają kiedyś nieszczęścia, skoro zawsze wokół mnie krążą? A jednak większa część ludzi wchodząc na okręt nie myśli o burzy”. Seneka, O pokoju ducha
Pamiętajmy, na jak wiele sposobów nasza sytuacja może się niespodziewanie i raptownie pogorszyć. Lecz jeśli będziemy dobrze przygotowani, będzie to tylko jak burza morska szalejąca na powierzchni, która nie dotyka prawdziwej głębi.
„Los tylko dlatego jest ciężki, na kogo spada niespodziewanie, a ten łatwo stawi mu czoło, kto zawsze jest przygotowany na każdą przeciwność. Tych tylko napad wrogów kładzie pokotem, których zaskakuje znienacka. Ci natomiast, którzy się do przyszłej wojny przygotowali – […] z łatwością wytrzymują […] natarcie”. Seneka, O pocieszeniu do matki Helwii.
Gdy mamy możliwość przewidzieć, z której strony zostaniemy zaatakowani, nie musimy tkwić w defensywie, możemy przejść do ataku unikając sytuacji gdy zostaniemy zaskoczeni. Gdy wyobrazimy sobie możliwe niepomyślności trudno nas będzie zaskoczyć.
Warto odróżnić uprzedzanie nieszczęścia, przygotowanie na problemy i trudności ograniczające zaskoczenie od pesymistycznego katastrofizmu zatruwającego nasz umysł.
Uprzedzanie trudnych sytuacji jest świadome i celowe pomaga je oswoić, lepiej przygotować się na nie i mieć nad nimi kontrolę. Istnieje wtedy większe prawdopodobieństwo, że przychodzące trudności nie przytłoczą nas ani nie przygnębią i nie zasmucą. To my sondujemy nieszczęście, a nie ono nas. To my organizujemy grę wojenną, my badamy możliwe drogi rozwoju zdarzeń. To nie wypadki mają władzę nad nami, ale my nad nimi – i to dlatego właśnie jest dobrze ćwiczyć je sobie zawczasu. Jest to celowe i konkretne działanie, nad którym panujemy i które kontrolujemy. Nie ma to nic wspólnego ze skłonnością do widzenia wszystkiego w czarnych barwach, która nie poddaje się logice.
Na pewno analiza złych scenariuszy i kontemplacja możliwych katastrof nie powinny pochłaniać zbyt dużo naszego czasu. Przeciwnie powinny one zajmować tylko mała cząstkę naszej wyobraźni, tyle ile jest konieczne do dobrego przygotowania.
„Piszesz, że się niepokoisz, jak się skończy twa sprawa w sądzie, do którego pozwał cię zaciekły wróg. Mniemasz, że będę ci doradzał, byś oczekiwał wyniku pomyślniejszego i znalazł ukojenie w przyjemnie łudzącej nadziei […]. Atoli ja poprowadzę cię do spokojności inną drogą. Jeśli chcesz pozbyć się wszelkiego niepokoju, wystaw sobie, że to, co do czego żywisz obawę, iż może się zdarzyć, zdarzy się w każdym razie i – jakiekolwiek byłoby to utrapienie – przymierzaj je do siebie, oceniając zarazem swój strach”. Seneka, Listy moralne do Lucyliusza
Źródło: niezalezna.pl
