Doberman to rasa psa zaliczana do grupy pinczerów. Pies jest dość duży, ale lekki, atletycznej budowy, pokryty gęstą, lśniącą, krótką sierścią, wyjątkowo sprawny fizycznie, energiczny i ruchliwy, inteligentny, lubiący się uczyć, choć niezbyt uległy i cięty. Doberman jest pobudliwy i szybki w reakcjach. Nieufny wobec obcych, dobry stróż. Wymaga doświadczonego przewodnika.
Krajem pochodzenia tej rasy są Niemcy. Psy tej rasy celem uzyskania kwalifikacji hodowlanych muszą być poddane próbom pracy. Typ wilkowaty.
Nazwa pochodzi od nazwiska Karla Friedricha Louisa Dobermanna jej twórcy, pierwszego hodowcy, który był również poborcą podatkowym, właścicielem zakładu przerobu odpadów rzeźnianych, a także hyclem. Przypuszczalnie najostrzejsze ze złapanych psów rozmnażał, kojarząc ze znanymi wówczas „psami rzeźnickimi” (pochodzącymi od dawnych rottweilerów, pomieszanych z występującymi w Turyngii psami owczarskimi o maści czarnej z kasztanowym podpalaniem). Wyhodowane psy były czujne, często były używane jako psy stróżujące i policyjne, z czasem otrzymując przydomek „psów żandarmów”. Używano ich również do tępienia dużych gryzoni. Na początku zeszłego wieku doberman został oficjalnie uznany za psa policyjnego.
Typowy doberman to według wzorca pies średniej wielkości, silny i dobrze umięśniony. Zachowując moc, powinien być jednocześnie elegancki i szlachetny w liniach. Dobrze prowadzony może być psem rodzinnym, do towarzystwa, psem obronnym i psem służbowym.
Wykorzystuje się go do odnajdywania ludzi zasypanych pod gruzami, do ochrony prywatnych posiadłości, zakładów przemysłowych i magazynów, doberman utrzymywany jest też w charakterze psa do towarzystwa.
Sylwetka dobermana powinna być zbliżona do kwadratu (zwłaszcza u samca), szyja smukła i dobrze umięśniona. Dymorfizm płciowy powinien być wyraźnie zaznaczony. Głowa dobermana powinna być sucha, (brak luźnej skóry), oczy o kształcie migdała, ciemnych tęczówkach i żywym wyrazie, barwa nosa zgodna z umaszczeniem. Mocne szczęki i dobrze wypełniona kufa. Uszy oklapłe, dosyć wysoko osadzone.
Chód psa jest elastyczny, zwinny, swobodny. Przednie kończyny wyrzucane są możliwie jak najdalej. Kończyny tylne zapewniają wydajną i elastyczną siłę napędową. Ogólne wrażenie chodu dobermana przypomina chód rasowego konia dorożkarskiego.
Sierść powinna być krótka, gęsta i ściśle przylegająca do ciała psa. Najpopularniejsze umaszczenie dobermanów to czarne podpalane. W Polsce równie znaną odmianą umaszczenia jest czekoladowe podpalane.
Jest psem o zrównoważonym, silnym charakterze, dużej wytrzymałości, nieprzeciętnie sprawny fizycznie. Doberman jest bardzo czujny i doskonale pilnuje terenu, a umiarkowana hałaśliwość sprawia, że nie jest uciążliwy dla otoczenia. Nigdy nie szczeka bez wyraźnego powodu. Każdy intruz, który próbowałby wedrzeć się na jego terytorium, zostanie natychmiast unieszkodliwiony. Znawcy rasy doberman uważają, że te psy najlepiej pracują w grupach składających się z trzech lub czterech osobników.
Cechy, które uczyniły je znanymi – wrodzona agresywność, ciętość oraz niewrażliwość na ból – w miarę rozwoju hodowli zostały znacznie złagodzone. Mimo swego temperamentu i ruchliwości potrafi zachować spokój.
Jest psem przywiązującym się silnie do członków rodziny, jego kontakty z dziećmi mogą być dobre. Psy te są mogą być czułe i opiekuńcze. To psy jednego pana, które pozostałych domowników traktują jedynie po przyjacielsku. Wymagają bliskiego kontaktu z człowiekiem oraz szkolenia w zakresie posłuszeństwa ogólnego. Jest zwierzęciem towarzyskim, uczuciowym i bardzo często bywa zazdrosny o względy właściciela. Nie powinno się go izolować od rodziny. Pozbawiony możliwości przebywania z ludźmi i innymi zwierzętami doberman może stać się agresywny.
Wymaga sporej, codziennej porcji ruchu. Nie tylko wpłynie to korzystnie na jego muskulaturę, ale pozwoli także rozładować nadmiar energii. Doberman bez problemów dostosuje się również do życia w mieszkaniu.
Delikatna skóra sprawia, że pies ten w zimniejszym klimacie stosunkowo łatwo marznie. Jego krótki, twardy i ściśle przylegający do skóry włos nie wymaga wiele pielęgnacji, aczkolwiek pomocne może być okresowe wyczesywanie sierści. Dobermany, jako rasę gładkowłosą, charakteryzuje długi okres linienia.