Co robić by uniknąć powtórnego udaru mózgu?
Udar mózgu jest drugą przyczyną zgonów na świecie, zaś u osób po sześćdziesiątym roku życia jest najczęstszą przyczyną niepełnosprawności. Mimo, że w ostatnich 20 latach dokonał się postęp w dziedzinie profilaktyki wtórnej udaru, na świecie stale rośnie liczba nawrotów tej choroby. Badania szwedzkich naukowców wykazały, że ryzyko powtórnego udaru w okresie 10 lat wzrasta do 53,9%. Udar wtórny jest wciąż ogromnym zagrożeniem dla życia.
Znajomość metod profilaktyki, jak i ich prawidłowe zastosowanie zmniejsza ryzyko kolejnych udarów mózgu i przyczynia się do zachowania samodzielności u chorych.
Wyróżnia się dwa typy udaru: niedokrwienny i krwotoczny. Udar niedokrwienny dotyczy nawet 4/5 wszystkich przypadków udarów. Powstaje wtedy, gdy tętnica zaopatrująca mózg w krew staje się niedrożna i krew nie jest już w stanie przez nią przepływać lub przepływa w ilości niewystarczającej.
Udar krwotoczny powstaje w wyniku pęknięcia ściany tętnicy mózgowej i wylania się krwi poza to naczynie. Krew nie dociera do tkanki mózgowej w obszarze zaopatrywanym przez pękniętą tętnicę, ale zalewa i niszczy okoliczną tkankę nerwową i powoduje wzrost ciśnienia wewnątrz czaszki.
Udar niedokrwienny to najczęstszy rodzaj udaru mózgu. Ten typ udaru odpowiedzialny jest za największą liczbę zgonów i przypadków kalectwa. Mimo znacznej wiedzy o czynnikach ryzyka pierwszego w życiu udaru mózgu — wiedza o czynnikach predysponujących do wystąpienia powtórnego udaru jest nadal niewystarczająca. W związku z tym osoby po przebytym pierwszym udarze powinny w jak największym stopniu wyeliminować możliwe do zmiany czynniki ryzyka.
Najważniejszym czynnikiem ryzyka późnego nawrotu udaru mózgu jest zaawansowany wiek chorego. Inne czynniki to: nadciśnienie tętnicze, choroby serca, w tym migotanie przedsionków, cukrzyca typu 2, zwężenie tętnicy szyjnej wewnętrznej, palenie tytoniu, alkoholizm, wypadanie płatka zastawki mitralnej, miażdżyca aorty.
Cukrzyca jest istotnym czynnikiem ryzyka udaru mózgu. Wśród chorujących na nią ryzyko wystąpienia udaru rośnie trzykrotnie w porównaniu z osobami bez cukrzycy, a w połączeniu z innymi czynnikami wzrasta wykładniczo.
Dieta
Dane z badań obserwacyjnych, w których uczestniczyły osoby bez przebytego udaru, sugerują, że spożycie ryb jednej do czterech porcji na tydzień, owoców i warzyw nie mniej niż trzy porcje na tydzień, błonnika, oliwy z oliwek czy ogólnie stosowanie diety śródziemnomorskiej (z ograniczeniem słodyczy i czerwonych mięs) może się wiązać ze zmniejszonym ryzykiem udaru.
W kilku dużych randomizowanych badaniach klinicznych oceniano stosowanie optymalnej diety w prewencji udarów. W porównaniu z dietą niskotłuszczową, stosowanie diety typu śródziemnomorskiego (tj. pokarmy bogate w ryby, owoce, warzywa, orzechy i oliwę z oliwek) wiązało się z korzystnym wpływem na czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego.
Aktywność fizyczna
U chorych z udarem niedokrwiennym zdolnych do aktywności fizycznej, rozsądne jest zachęcanie do co najmniej 3-4 sesji ćwiczeń aerobowych tygodniowo o umiarkowanej intensywności (np. jazda na rowerze treningowym lub bieganie), trwających średnio 40 minut.
Leki
Kwas acetylosalicylowy to podstawowy i powszechnie stosowany środek w profilaktyce wtórnej udaru zazwyczaj w dawce od 75 do 325 mg/24 h. Lek ten zmniejsza ryzyko udaru, zawału serca lub zgonu o średnio około 22%. Prawdopodobnym powodem zmniejszenia skuteczności działania tego leku może być jednoczesne przyjmowanie innych, niesteroidowych leków przeciwzapalnych np. regularne stosowanie naproksenu lub ibuprofenu.
U pacjentów z podwyższonym cholesterolem korzystna jest terapia statyną.
Ryzyko ponownego wystąpienia udaru zależy od przestrzegania zaleceń dotyczących profilaktyki wtórnej. Ryzyko wtórnego udaru nigdy nie wynosi zero procent i pacjenci powinni mieć tego świadomość. Mimo, że problemowi nawrotowości udaru niedokrwiennego mózgu poświęcono wiele badań, nie ma dotychczas całkowitej zgodności, dotyczącej czynników wskazujących na ryzyko nawrotu. Ciągle nie ma 100% pewności dlaczego nawrót udaru zdarza się też u niektórych pacjentów prawidłowo leczonych i sumiennie stosujących się do wymogów profilaktyki wtórnej. Dlatego tak ważna jest odpowiednia profilaktyka, dbanie o zdrowie, leczenie chorób, które mogą zwiększać ryzyko ponownego udaru i regularne kontrole lekarskie.
Źródło: niezalezna.pl
