Ciekawostki turystyczne: Zamek w Wiśniczu
Zamek w Wiśniczu to niezwykłe miejskie przesycone historią. Budowla ma formę regularnej, czteroskrzydłowej budowli z dziedzińcem i czterema wieżami. Nowy Wiśnicz jako zespół architektoniczno-krajobrazowy został uznany za pomnik historii w 2020 roku.
Zespół architektoniczno-krajobrazowy w Nowym Wiśniczu to unikatowy komponowany krajobraz doby baroku będący wielowątkowym zabytkiem o szczególnym znaczeniu dla polskiej kultury i dziedzictwa dokumentującym czasy świetności Rzeczypospolitej XVII stulecia. O jego wyjątkowej pozycji świadczą autentyczność, wysoki poziom artystyczny realizacji architektonicznych, jakość i skala kompozycji, związek z wybitnymi osobami z historii Polski oraz walory krajobrazowe. Zamek jest przykładem recepcji wzoru rezydencji obronnej w typie palazzo in fortezza.
Wiśnicz należy do niewielu miejsc o zachowanej dyspozycji przestrzennej uformowanej w XVII w.
Wieloczłonowa kompozycja wiśnickiego zespołu wykreowanego i ufundowanego przez Stanisława Lubomirskiego – wojewodę i starostę krakowskiego - jest odzwierciedleniem politycznego i ekonomicznego znaczenia możnowładztwa w nowożytnej Polsce. Rozmach, poziom artystyczny i trafne wpisanie fundacji w otaczający krajobraz dawały najlepsze świadectwo potęgi i roli Lubomirskiego w kraju.
Krajobraz kulturowy Pogórza Wiśnickiego związany jest z zamkiem strzegącym odnogi szlaku handlowego z Krakowa na Spisz i Węgry.
Zamek wiśnicki ma gotycką genezę. Początkowo należała do Gryfitów, a ok. połowy XIV w. - Kmitów. Pod koniec XVI w. dobra wiśnickie nabył Sebastian Lubomirski (ok. 1546–1613), a jego syn – Stanisław (1583–1649) - z rozmachem wykreował w Wiśniczu świat będący obrazem ówczesnej myśli o wartościach uniwersalnych (sarmacka triada Bóg - pan - poddani). Lubomirski przebudował dawny gotycko-renesansowy zamek Kmitów w barokową rezydencję. Objęcie Wiśnicza przez Stanisława Lubomirskiego zapoczątkowało okres świetności tej miejscowości. Przede wszystkim Lubomirski doprowadził do założenia pod zamkiem miasta, które później nazwano Nowy Wiśnicz.
Podczas wojny ze Szwecją zamek ocalał dzięki mediacjom Lubomirskich. Przez kolejne stulecia dobra wiśnickie pozostawały we władaniu najzamożniejszych polskich rodów (Lubomirscy, Sanguszkowie, Potoccy, Zamoyscy). W 1899 r. zamek stał się własnością Banku Hipotecznego we Lwowie, a w 1901 r. odkupili go Lubomirscy. Po II wojnie światowej zamek przeszedł w ręce Skarbu Państwa i od dziesięcioleci jest miejscem prac rewaloryzacyjnych. W kaplicy i w wieży płn.- zach. zachowały się stiuki Jana Chrzciciela Falconiego.
Źródło: niezalezna.pl
