Ciekawostki turystyczne: Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach
Budowa zespołu katedralnego w Katowicach jest powiązana z powrotem w 1922 r. części historycznego Górnego Śląska do Polski. Świątynia jest jedyną zaprojektowaną w międzywojennej Polsce katedrą. Archikatedra wzniesiona została w stylu zmodernizowanego klasycyzmu, a w jej wnętrzu dominują formy „kryształkowe”, utożsamiane z tzw. „szkołą krakowską”. W 2017 roku zespół katedralny został uznany za pomnik historii.
Głównymi akcentami gmachu kurii są natomiast neobarokowe hełmy formy barokowe kojarzone były na Górnym Śląsku z ważnym dla polskiej tożsamości narodowej Krakowem.
Budowa zespołu katedralnego wiąże się z ustanowieniem w 1923 r. na polskiej części Śląska Administracji Apostolskiej, która w 1925 r. została przekształcona w diecezję katowicką.
Budowę rozpoczęto w 1927 r. według projektu zmodyfikowanego przez Zygmunta Gawlika i Franciszka Mączyńskiego. W początkowej fazie realizacji, zmodyfikowano projekt wnętrza katedry, które pierwotnie miało być neobarokowe. Do 1939 r. wzniesiono gmach kurii, samą świątynię ukończono w 1955 r. W czasie wojny władze okupacyjne zakazały nie tylko kontynuowania budowy katedry, ale i jej zabezpieczenia. W podziemiach świątyni zlokalizowano schron przeciwlotniczy oraz archiwum gestapo, natomiast w budynku kurii Arbeitsamt, na którego potrzeby przebudowano część pomieszczeń.
Po wojnie wznowiono budowę katedry, jednak nowa sytuacja polityczna miała wpływ zarówno na proces budowy (utrudniony z powodu wypędzenia biskupów śląskich z diecezji), jak i na sam projekt (z przyczyn ideologicznych, decyzją władz, obniżono projektowaną kopułę z 95 do 57 m).
Konsekracja świątyni odbyła się 30 września 1955 r., a dwa lata później uzyskała ona prawa kościoła katedralnego. Wystrój i wyposażenie kościoła pochodzi głównie z lat 70. i 80. XX w., jego autorami są m.in. Jerzy Egon Kwiatkowski, Stanisław i Maria Pękalscy oraz Adam Bunsch. W 1992 r. świątynia została podniesiona do rangi archikatedry.
Zespół katedralny złożony jest z archikatedry, gmachu kurii i ogrodu. Dominujący element założenia stanowi murowana i częściowo żelbetowa archikatedra w stylu zmodernizowanego klasycyzmu.
Budynek powstał na planie kwadratu z węższą kruchtą (od północy) i częściowo wtopionym w korpus prezbiterium zamkniętym absydą (od południa). Centralność planu podkreśla kopuła na niskim bębnie, zwieńczona latarnią. Fasadę wyróżnia portyk o ośmiu kolumnach zgrupowanych w pary, a elewacje boczne dwa bogato dekorowane portale.
Wnętrza są dwupoziomowe. Wystrój kościoła górnego utrzymany jest w duchu art déco. Wokół wspierających kopułę arkad oraz prezbiterium znajdują się obejścia, natomiast w narożach korpusu - kaplice na planach koła i półkola. Do założonej na planie centralnym krypty (ob. kościół akademicki), od wschodu przylega mauzoleum biskupów śląskich. Do świątyni od strony południowo-wschodniej przylega dom katechetyczny połączony z plebanią, a od strony południowo-zachodniej - zakrystia.
Z archikatedrą od południa sąsiaduje budynek kurii, wzniesiony w stylu zmodernizowanego historyzmu.
Gmachy rozdziela, posiadająca charakter wewnętrznej, ulica Jordana. Budynek kurii jest trzykondygnacyjny, z sutereną w partii cokołu. Założony został na planie wydłużonego prostokąta, z dwoma skrzydłami dostawionymi do elewacji frontowej. Naroża budynku akcentują neobarokowe hełmy. Wnętrza utrzymano w duchu międzywojennego modernizmu oraz art déco. W gabinecie arcybiskupa uwagę zwraca sklepienie z dekoracją kryształkową, obwiedzione masywnymi żebrami. W kaplicy znajduje się żelbetowa kopuła oraz witraż wykonany na podstawie rysunków Stanisława Wyspiańskiego. Od południa do budynku kurii przylega neobarokowy ogród z basenem na osi.
Źródło: niezalezna.pl
