Mniszek lekarski (łac. Taraxacum officinale), zwany też mniszkiem pospolitym lub potocznie mleczem, jest bardzo pospolitą rośliną. Ma bogate właściwości zdrowotne i lecznicze, można go też z powodzeniem wykorzystywać w kuchni. Warto poznać zalety tej niezwykłej rośliny.
Jakie substancje zawiera mniszek lekarski?
– inulinę – naturalny prebiotyk, czyli niestrawną substancję, sprzyjającą rozwojowi pożytecznych bakterii (jest obecna w korzeniu),
– trójterpeny o działaniu przeciwzapalnym i przeciwwirusowym,
– sterole (tzw. fitosterole), które m.in. obniżają stężenie szkodliwego cholesterolu we krwi,
– sole potasu,
– karotenoidy – barwniki roślinne, które zwalczają wolne rodniki,
– minerały: potas, magnez i krzem,
– witaminy: C, A oraz z grupy B.
Właściwości lecznicze mniszka
– oczyszcza organizm
– wspomaga pracę wątroby
Wspomaga rekonwalescencję w powirusowym zapaleniu wątroby, stosowany jest w zastoju żółci w pęcherzyku żółciowym, w zagrożeniu kamicą żółciową i jej początkach.
Pobudza wytwarzanie żółci przez wątrobę oraz ułatwia jej przepływ przez drogi żółciowe do dwunastnicy, przyczynia się do zwiększenia kurczliwości tych przewodów, zwłaszcza pęcherzyka żółciowego, i tym samym przeciwdziała zastojowi żółci.
– wpływa na tempo metabolizmu
Związki czynne mniszka mają korzystny wpływ na czynność wydzielniczą trzustki i normalizację procesu trawienia. Mniszek działa pobudzająco na wydzielanie soku żołądkowego.
– wspomaga pracę nerek, działa moczopędnie
Mniszek zwiększa przesączanie w kłębkach nerkowych, wykazuje właściwości moczopędne. W ziołolecznictwie stosuje się go w chorobach związanych z upośledzeniem czynności kłębków nerkowych i zmniejszeniem dobowej ilości moczu, w obrzękach spowodowanych niedomaganiem czynności nerek, pomocniczo w reumatyzmie, dnie (podagrze).
– wspomaga leczenie infekcji dróg oddechowych
– wspomaga leczenie cukrzycy
Substancja obecna w korzeniu inulina – węglowodan, wpływa pozytywnie na regulację gospodarki węglowodanowej organizmu. Spowalnia wchłanianie cukru z pożywienia do krwi i obniża indeks glikemiczny spożytego pokarmu. Mniszek wraz z innymi ziołami stosowany jest w stanach przedcukrzycowych oraz w początkach cukrzycy.
– wzmacnia odporność
Wywiera korzystny wpływ na czynność fagocytarną białych ciałek krwi, pobudza wytwarzanie interferonu, substancji o właściwościach przeciwwirusowych.
– wspomaga leczenie otyłości
Zawarta w mniszku inulina, mimo że jest lekko słodka, ma niską kaloryczność (150 kcal/100 g), może hamować łaknienie i zwiększać uczucie sytości, dzięki temu poprawia kontrolę nad ilością spożywanego jedzenia.
– wspomaga leczenie chorób skóry
Stosowany zewnętrznie przyśpiesza proces gojenia się uszkodzeń skóry, zwalcza kurzajki i brodawki. Do tego celu stosuje się okłady ze świeżych liści lub z soku.
Do celów leczniczych wykorzystuje się głównie korzeń, liście i kwiaty rośliny.
Kiedy i jak zbierać mniszek?
Korzenie zbiera się jesienią, wydobywa się je w całości, możliwie bez uszkodzeń. Po zebraniu starannie się je myje i suszy. Z korzenia przygotowuje się głównie odwary i nalewki.
Wiosną, gdy roślina wytworzy rozetę liści i wykształci pędy z koszyczkami kwiatowymi w stanie pąków, ścina się całą część nadziemną i suszy w zacienionym i przewiewnym miejscu. Kwiaty i liście najlepiej zbierać w suchy, słoneczny dzień. Świeżych liści i kwiatów można używać do sałat lub wyciskać z nich sok. Z suszonych liści i kwiatów przyrządza się napar. Z samych kwiatów można zrobić wino lub syrop.
Mniszek lekarski w kuchni
Mniszek może być dodawany do bardzo różnych typów sałatek dobrze się komponuje z rzeżuchą, szczypiorkiem, rzodkiewką, pokrzywą, zieloną sałatą, serem żółtym i białym, ugotowanym na twardo jajkiem lub parmezanem, sosem winegret albo oliwą.
Goryczki zawartej w liściach można się pozbyć, blanszując liście we wrzątku lub mocząc w zimnej, osolonej wodzie (przez ok. 30 min).
Przeciwwskazania
– zażywanie leków przeciwzakrzepowych: roślina może zakłócać ich działanie,
– zalecana duża ostrożność przy chorobie wrzodowej żołądka.
Stosowanie ziół nie może zastąpić kuracji zalecanej przez lekarza.
Źródło: poradnikzdrowie.pl/mniszek-lekarski-zastosowanie-mniszka-lekarskiego; kobieta.onet.pl/zdrowie/mniszek-lekarski-pospolity-wlasciwosci-i-zastosowanie
#mniszek lekarski
BS