Czy Polacy znają się na architekturze?

Architektura jest częścią kultury, z którą nie sposób unikać kontaktu. Można nie uczestniczyć w kulturze rozumianej w sposób wąski – nie chodzić do filharmonii, teatru, kina, ale od architektury nie można się całkiem zdystansować. Narodowe Centrum Kultury przeprowadziło badanie sondażowe na temat postrzegania przestrzeni publicznej i architektury przez Polaków, aby się dowiedzieć, czy jest rozdźwięk pomiędzy krytycznymi ocenami środowisk opiniotwórczych a zadowoleniem z wyglądu otoczenia deklarowanym przez większość społeczeństwa.

Zygmunt Put Zetpe0202

Widok na Wawel

Tylko 6% polskiego społeczeństwa mówi, że zna nazwiska choć jednego znanego architekta. Prawie połowa nie zwraca większej uwagi na to jak wygląda ich otoczenie, ale większość Polaków uważa swoje miejscowości za ładne. Funkcjonalność oraz stan obiektów architektonicznych są najczęściej wskazywanymi kryteriami ich oceny.

Reklama

Większość dostrzega wartość architektury historycznej, ale woli mieszkać w nowym budownictwie.

Polacy rozumieją pojęcie architektury dosyć wąsko. Kojarzone jest zazwyczaj z budownictwem, rzadziej z projektowaniem, kształtowaniem otoczenia i krajobrazu, a jeszcze rzadziej z kulturą, sztuką i pięknem.

Jako obiekty ważne dla historii architektury Polski najczęściej wymieniane (z nazwy własnej) są Wawel oraz Pałac Kultury i Nauki.

Oceniając obiekty architektoniczne zwracamy uwagę przede wszystkim na ich funkcjonalność (32% wskazań), na to, czy są dobrze utrzymane (42%) i pasują do otoczenia (29%). 70% badanych co najmniej dobrze oceniło zamieszkiwane miejscowości pod względem ich wyglądu, rozmieszczenia w przestrzeni i wygody użytkowania zabudowy. Mieszkańcy największych miast częściej niż pozostali są zadowoleni z rozwiązań architektonicznych.

Według deklaracji, zdecydowana większość Polaków dostrzega oddziaływanie architektury na życie codzienne, ale zainteresowanie tym, jak wygląda i jak jest urządzona ich najbliższa okolicy, jest wyraźnie rzadsze niż w latach ubiegłych i jest związana z wiekiem. Najmniej zainteresowaną układem i wyglądem otoczenia grupą wiekową są najmłodsi badani (15-19 lat), co potwierdza potrzebę powszechnej edukacji architektonicznej.

Największe znaczenie w kształtowaniu przestrzeni przypisywane jest władzom samorządowym. Polacy rzadziej dostrzegają swoją rolę w tym procesie i wpływ swoich wyborów na wygląd otoczenia.

Mimo niewielkiego zainteresowania i krytycyzmu w ocenie przestrzeni i budynków, Polacy popierają regulacje w zakresie projektowania przestrzeni publicznej (np. dotyczących obecności reklam) i w większości nie zgadzają się z zasadą „wolnoć Tomku w swoim domku” w odniesieniu do zagospodarowywania prywatnych działek.