Nie żyje Piotr Gaca, wirtuoz muzyki ludowej

W wieku 90 lat zmarł Piotr Gaca - wybitny skrzypek i mistrz muzyki folkowej, a także laureat prestiżowej Nagrody Kolberga w 2013 roku. - W nim zawiera się cały XX wiek muzyki wiejskiej - mówił dziś o zmarłym artyście Andrzej Bieńkowski na antenie radiowej Dwójki.

Piotr Gaca urodził się w 1927 r. w Przystałowicach Małych. Nie pochodził z muzykanckiej rodziny, ale jego szwagier, Franciszek Pańczak z Bąkowa, był dobrym skrzypkiem i jednym z jego pierwszych nauczycieli. Dwunastoletni Piotr zarabiał u niego na lekcje muzyki pasieniem krów. Pierwsze instrumenty, m.in. używaną harmonię, otrzymał od ojca, który zorientował się, że jego synowie są uzdolnieni muzycznie. Była to poważna inwestycja w ich przyszłość. 
Piotr podjął naukę gry u Jana Bogusza z Kamiennej Woli, legendarnego skrzypka, bez reszty oddanego muzyce. W ramach nauki Bogusz zabierał szesnastoletniego Gacę, aby grał z nim na weselach. Piotr grywał w składzie z basistą Leonem Rekiem i Józefem Papisem, skrzypkiem i bębnistą. Grał również na basach Franciszkowi Pańczakowi oraz na dwoje skrzypiec z Boguszem. Po wczesnej śmierci Bogusza Gaca nauczył grać braci i stworzył kapelę rodzinną. Trzech braci Gaców z czasem tworzyło najbardziej znany zespół regionu Kajoków: Piotr – skrzypce, Władysław, ur. w 1939 r. – harmonia, Jan, ur. w 1933 r. – baraban. W 1950 r. zadebiutowali grą na wiejskim weselu. Razem osiągnęli sławę, byli „najbardziej okrzyczaną kapelą na okolicę” – tak zachwalali ich sąsiedzi.

Gdy startował we wczesnych latach 40. XX wieku jako skrzypek, grał tylko z basami, nie było harmonii. Nie było również prądu, oni grali przy lampach naftowych, tak wyglądały te kapele

– opowiadał Andrzej Bieńkowski na antenie radiowej Dwójki. 

Artysta zachował stary miejscowy repertuar muzyczny, tradycyjną technikę gry, a także prostotę i naturalność zachowania na scenie. Uczył gry na skrzypcach ludzi zafascynowanych autentyczną muzyką ludową, skupionych w Stowarzyszeniu "Dom Tańca". Nagrania jego muzyki znajdują się w archiwach Polskiego Radia w Kielcach, Instytutu Sztuki PAN, Polskiego Radia oraz Andrzeja Bieńkowskiego i Stowarzyszenia "Dom Tańca" w Warszawie. W 2013 r. otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Piotr Gaca zmarł w piątek, 13 stycznia, a jego pogrzeb odbędzie się w Sadach k. Potworowa we wtorek o godz. 9.30. Muzyk zmarł w wieku 90 lat.

 

Źródło: Polskie Radio,www.nagrodakolberg.pl,radioplus.com.pl,niezalezna.pl

#orkiestra #jan gaca #kapela #muzyka ludowa #folk #piotr gaca