Urodziny Marszałka

5 grudnia 1867 roku w Zułowie na Wileńszczyźnie urodził się Józef Piłsudski. Z tej okazji Związek Polaków na Litwie zorganizował, już po raz kolejny, tradycyjne urodzinowe przyjęcie. W niedzielę odprawiona została msza święta w Powiewiórce, gdzie przyszły Naczelnik państwa otrzymał chrzest. Złożono też kwiaty przy pomniku upamiętniającym Marszałka, stojącym w miejscu dworu rodziny Piłsudskich. 

W uroczystości wzięli udział mieszkańcy Zułowa, harcerze, członkowie Wileńskiego Klubu Historycznego Garnizonu w Nowej Wilejce w mundurach 13 Pułku Ułanów Wileńskich, przedstawiciele Związku Polaków na Litwie, polskiej placówki dyplomatycznej w Wilnie, społeczności lokalnej. Głównym daniem na tym urodzinowym przyjęciu była kasza z kuchni polowej. Chór „Wilenka” z Wileńskiej Szkoły im. Władysława Syrokomli dał piękny koncert piosenek wojennych i patriotycznych.

To, że dzisiaj myślimy, mówimy, modlimy się po polsku jest zasługą marszałka Piłsudskiego, jego wizji politycznej i odwagi w jej realizacji.

– powiedział Rajmund Klonowski z Związku Polaków na Litwie „Wileńska Młodzież Patriotyczna”.

Zułów był majątkiem ziemskim obejmującym 11 tys. ha, należącym do rodziny Piłsudskich. W 1874 r., gdy przyszły marszałek, zwany w dzieciństwie Ziukiem, miał siedem lat, dwór i zabudowania gospodarcze strawił potężny pożar.



Piłsudscy zamieszkali w ocalałej oficynie, ale wkrótce przenieśli się do Wilna. Zułów wydzierżawiono i w końcu sprzedano. Nowi właściciele nie odbudowali dworu. W 1936 r. Zarząd Główny Związku Rezerwistów Rzeczypospolitej postanowił odkupić z rąk prywatnych teren po spalonym dworze wraz z otoczeniem i zachować go jako „rezerwat, jako drogą każdemu sercu polskiemu pamiątkę miejsca, gdzie urodził się i pierwsze lata dzieciństwa spędził Wielki Marszałek Polski Józef Piłsudski”.

Rozpoczęto budowę kompozycji pomnikowej, przygotowanej przez architekta Romualda Gutta w 1937 r. Prace przerwała wojna. W czasach radzieckich w miejscu dawnego majątku wzniesiono duży zespół zabudowań sowchozowych: fermy, obory, stodoły. Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości w 1991 r. wszystko niszczało. Przed ponad dziesięcioma laty z inicjatywy Związku Polaków na Litwie w Zułowie rozpoczęto odbudowę przedwojennej kompozycji. Z czasów przedwojennych przetrwał tu jedynie dąb posadzony 10 października 1937 r. przez prezydenta Ignacego Mościckiego i marszałkową Aleksandrę Piłsudską.

ZPL uznał godne upamiętnienie miejsca urodzin Piłsudskiego za sprawę honoru. Organizacja nabyła w Zułowie czterohektarową działkę, na której rośnie wspomniany dąb i gdzie stał dwór rodziny Piłsudskich. Rozpoczęto prace przy odbudowie kompozycji pomnikowej. Miejsce to już pełni rolę swoistego sanktuarium Polaków z Wileńszczyzny, ważnego dla kształtowania ich tożsamości narodowej i podtrzymywania więzi z Macierzą.

 

 

Źródło: zpl.lt,dzieje.pl

#ZPL #Zułów #marszałek #urodziny