Ten rok jest bardzo ważny dla projektu Centralnego Portu Komunikacyjnego. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, w ramach master planu zapadają kolejne istotne decyzje, które mają bezpośredni wpływ m.in. na kształt lotniska, jego funkcjonowanie i integrację z koleją.
Przygotowania do budowy CPK idą konsekwentnie do przodu. W połowie czerwca, przedstawiliśmy wariant inwestorski CPK: lotniska przesiadkowego wraz z węzłem kolejowym, rozwiązaniami drogowymi i infrastrukturą towarzyszącą, np. teleenergetyczną, wodociągową itd.
Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami i zgodnie z planem, w drugiej połowie tego roku planujemy złożyć wniosek o decyzję środowiskową dla budowy Portu Solidarność. Na jej podstawie w kolejnym roku będziemy mogli ubiegać się o uzyskanie kolejnych wymaganych pozwoleń, np. decyzji lokalizacyjnej, pozwolenia wodnoprawnego i pozwolenia na budowę.
Dotrzymujemy słowa. Przypominam, że w grudniu zaprezentowaliśmy obszar preferowanej lokalizacji Portu Solidarność, który miał wówczas 41 km kw. na terenie trzech gmin: Baranów, Teresin, Wiskitki. Zgodnie z zapowiedziami, podczas prac nad master planem został on doprecyzowany i zawężony., a w efekcie część lotniskowa CPK zajmuje teraz 28 km kw.
Zakładana na podstawie prognoz IATA roczna przepustowość pierwszego etapu Portu Solidarność to 40 mln pasażerów i 1 mln ton cargo. To założenia realne, bez bujania w obłokach, skorygowane o efekt COVID19. Według scenariusza bazowego IATA, ruch tej skali ma zostać obsłużony w I etapie na dwóch równoległych drogach startowych. Potem możliwa jest modułowa rozbudowa w zależności od sytuacji rynkowej i popytu.
W ramach I etapu lotniska powstaną dwie równoległe drogi startowe o długości 3 800 metrów każda. Zostaną umiejscowione są na linii wschód-zachód, równolegle do istniejącej autostrady A2. Podczas prac nad master planem w wariancie inwestorskim południowa droga startowa została odsunięta o 850 m na zachód względem północnej. Chodziło o to, żeby nie ingerować w dolinę rzeki Pisia Gągolina oraz poprowadzić linię kolejową mostem nad tą rzeką i pod płytą terminala.
Tunel kolejowy, w którym znajdzie się stacja CPK został zaplanowany na głębokości ok. 14 metrów poniżej przyszłego poziomu lotniska i jest przykryty w centralnej części obszaru strefy operacyjnej lotniska (na długości ok. 2,5 km). W kierunku zachodnim i wschodnim tunel przechodzi w wykop otwarty, z którego część linii kolejowych wychodzi na poziom i ponad poziom terenu, by uzyskać możliwość bezkolizyjnych „rozplotów”.
Wiemy, jak będzie wyglądał węzeł kolejowy i jak Port Solidarność zostanie podłączony do istniejących tras kolejowych (np. linii kolejowej nr 3 przez Sochaczew i Kutno do Poznania i Centralnej Magistrali Kolejowej w stronę Katowic i Krakowa), planowanych linii kolejowych, np. odcinka Kolei Dużych Prędkości (KDP – LK85) Warszawa – CPK – Łódź i przedłużenia CMK przez CPK do Trójmiasta (LK5, czyli tzw. CMK-Północ) i infrastruktury drogowej, np. autostrady A2, która na odcinku 89 km między Łodzią i Warszawą zostanie poszerzona przez GDDKiA.
W wariancie inwestorskim zaproponowaliśmy nowe stacje i przystanki osobowe. Zbudujemy Stację CPK – do obsługi lotniska pociągami dalekobieżnymi (w tym KDP), regionalnymi i aglomeracyjnymi, na LK85 Warszawa-Łódź, która będzie w pełni zintegrowana z terminalem pasażerskim. Stacja kolejowa CPK jest zaplanowana w odległości 1 100 m od północnej i 1 400 m od południowej drogi startowej. Terminal pasażerski będzie zlokalizowany po południowej stronie linii kolejowej.
Na linii Warszawa-Łódź, którą pociągi będą jeździły z prędkością do 250 km/godz., powstanie też przystanek osobowy CPK Wschód (do obsługi strefy Airport) i przystanek osobowy CPK Zachód (do obsługi strefy cargo). A do tego – i to też bardzo dobra wiadomość dla pasażerów - nowe przystanki na łącznicach z istniejącymi liniami: : Kawęczyn, Regów, Kopiska, Guzów, Wiskitki i Henryszew.
Po ogłoszeniu wariantu inwestorskiego Portu Solidarność 15 czerwca ruszyły dobrowolne konsultacje społeczne, które potrwają do 30 czerwca br., chociaż jesteśmy otwarci na przedłużenie tego terminu, jeśli taka będzie wola mieszkańców.
Ustawowe obowiązkowe konsultacje społeczne dotyczące oddziaływania inwestycji na środowisko przeprowadzi Regionalna Dyrekcję Ochrony Środowiska w Warszawie (RDOŚ), po złożeniu przez spółkę CPK wniosku o wydanie decyzji środowiskowej, co jest planowane w drugiej połowie roku. Po jej uzyskaniu, co przewidujemy osiągnąć w przyszłym roku, możemy wystąpić o kolejne niezbędne dokumenty, np. decyzję lokalizacyjną i pozwolenie na budowę.
Jednocześnie dobiegają końca zaawansowane prace nad master planem Portu Solidarność, czyli w bardzo dużym uproszczeniu: generalnym planem portu lotniczego. Na terenie przyszłego lotniska zakończyły się trwające ponad rok (przez wszystkie pory roku) inwentaryzacje przyrodnicze i badania terenowe. Objęły one obszar wielokrotnie większy od 28 km kw. terenu przyszłego portu lotniczego (np. obserwacje ptaków drapieżnych były prowadzone na terenie ponad 1.000 km kw.).
Od lutego ubiegłego roku współpracuje doradca strategiczny, czyli Port Lotniczy Incheon z Seulu (5. najlepsze lotnisko świata, według najnowszego rankingu Skytrax), którego specjaliści biorą udział np. w pracach przy master planie Portu Solidarność. W grę wchodzi wspólne przedsięwzięcie inwestycyjne joint venture, w którym Koreańczycy mogą objąć mniejszościowy pakiet udziałów. Zostało to przewidziane w porozumieniu o współpracy podpisanym w grudniu z południowokoreańskim Ministerstwem Infrastruktury (MOLIT) i spółką IIAC, która zarządza Lotniskiem Incheon. To m.in. te kwestie będę omawiał w przyszłym tygodniu z przedstawicielami strony koreańskiej, towarzysząc pełnomocnikowi rządu ds. CPK Marcinowi Horale.
Zgodnie z zapowiedziami, na zaawansowanym etapie są liczne postępowania m.in. projektanta generalnego terminalu pasażerskiego i dworca kolejowego (tzw. Master Architekt). W tym przetargu, który toczy się w formule dialogu konkurencyjnego bierze udział pięć dużych światowych pracowni i konsorcjów projektowych z doświadczeniem podczas budowy i rozbudowy lotnisk w Seulu (Incheon), Pekinie (Daxing), Stambule, Singapurze (Changi), Heatrhrow w Londynue i JFK w Nowym Jorku).
Toczą się też przetargi np. na generalnego projektanta inżynierii lądowej (Master Civil Engineer - MCE) i projektanta integracji systemów lotniskowych (Airport Systems Integration Designer - ASID).
W bardzo zaawansowanej formie są przetargi na wykonawców robót przygotowawczych i projektantów infrastruktury kolejowej (to ostatnie to będzie rekordowe zlecenie pod względem skali obecnie w Europie). Z wybranymi firmami, które spełniają wymagane kryteria, będziemy niebawem podpisywali umowy ramowe – szczegóły już wkrótce.
Zakładam, że pierwsze budowlane prace przygotowawcze związane np. z przygotowaniem terenu, rozbiórką budynków, wycinką drzew, przekładkami urządzeń podziemnych zaczną się przed końcem 2023 r. – tak jak dotychczas zapowiadaliśmy.
Na terenie lotniska trwa też Program Dobrowolnych Nabyć (PDN), który poprzedza obowiązkowy etap wywłaszczeń za odszkodowaniem (ten może ruszyć po wydaniu decyzji lokalizacyjnej, co zakładamy, że powinno wydarzyć się w drugiej połowie przyszłego roku). Rzeczoznawcy na bieżąco przygotowują dla tych nieruchomości operaty szacunkowe, a przedstawiciele spółki CPK na tej podstawie składają propozycje nabycia.
Do PDN wpłynęły dotychczas zgłoszenia od ok. 400 właścicieli z obszaru objętego wykupem, a łączna własność terenu objętego przygotowywaniem operatów szacunkowych i negocjacjami to prawie 900 ha.
Przystępując do programu mieszkaniec zyskuje możliwość wsparcia indywidualnego opiekuna, który pełni pełną opiekę na każdym etapie procesu. W ramach PDN dostępnych jest wiele ułatwień: m.in. bezpłatna obsługa prawna (np. pomoc w uregulowaniu statusu prawnego nieruchomości i usług notarialnych), organizacja i sfinansowanie przeprowadzki, możliwość użytkowania nieruchomości również po dokonaniu transakcji sprzedaży (w wybranych przypadkach, aż do rozpoczęcia prac budowlanych).
Oczywiście, CPK to nie tylko lotnisko, ale - pod względem planowanych wydatków inwestycyjnych -przede wszystkim inwestycje kolejowe. Przygotowujemy budowę 10 tzw. szprych, prowadzących z różnych regionów Polski do Warszawy i nowego lotniska. W sumie to prawie 2.000 km nowych linii kolejowych, które mają zostać zrealizowane do końca 2034 r.
Obecnie CPK realizuje 10 kontraktów na studia techniczno-ekonomiczno-środowiskowe (STEŚ; w uproszczeniu: studia wykonalności) dla łącznie 1.300 km linii kolejowych (z 2.000 km planowanych) w różnych częściach Polski. Dotyczą one kolejowych odcinków: Warszawa – Łódź, Łódź – Wrocław, Żarów – granica z Czechami, Sieradz – Poznań, Katowice – Ostrawa, Łętownia – Rzeszów, Zamość – Bełżec, Ostrołęka – Łomża – Giżycko, CPK - Płock - Włocławek.
Na początku czerwca przedstawiliśmy wariant inwestorski, czyli preferowany jeden przebieg (wcześniej były cztery) dla 140-kilometrowego odcinka KDP Warszawa – CPK – Łódź, czyli kluczowego fragmentu tzw. linii igrek (od swojego kształtu), łączącej Warszawę i Łódź z Wrocławiem i Poznaniem, po której pociągi będą jeździły z prędkością do 250 km/godz.
Dzięki tej inwestycji pasażerowie dojadą do Portu Solidarność: z Warszawy w ok. 15 min, z Łodzi w ok. pół godziny. Z Warszawy do Łodzi dojedziemy w ok. 45 minut (prawie dwa razy szybciej niż obecnie).
Wariant inwestorski został opracowany w rekordowym czasie – w ciągu 12 miesięcy od podpisania umowy z wykonawcą.
Został on wybrany spośród czterech wariantów i w drugiej połowie roku zostanie włączony do wniosku o decyzję środowiskową do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (RDOŚ). Jest to etap poprzedzający uzyskanie tzw. decyzji lokalizacyjnej i pozwolenia na budowę, a następne właściwej realizacji. Harmonogram zakłada, że linia dużych prędkości między Warszawą Zachodnią a Łodzią Fabryczną zostanie uruchomiona równocześnie z Portem Solidarność.
Wybrany wariant gwarantuje najmniejszą kolizję z zabudową, najkrótsze czasy przejazdu oraz najniższe koszty budowy. Z analizy kosztów i korzyści (AKK) wynika, że jest też najbardziej korzystny ekonomicznie. Dla przykładu: wartość bieżąca netto (NPV) oszczędności czasu dla pasażerów w perspektywie 30 lat to ponad 19 mld złotych. W perspektywie 2050 r. można spodziewać się, że na trasie Warszawa-Łódź liczba pasażerów wzrośnie 3-krotnie (względem 2019 roku).
W kolejnych tygodniach przedstawimy wariant inwestorski dla 200-kilometrowego odcinka Łódź-Wrocław, czyli dalszego fragmentu „igreka”. Docelowo trasa poprowadzi w stronę Pragi, stając się tym samym pierwszym elementem systemu KDP Grupy Wyszehradzkiej V4.
W ciągu kolejnych miesięcy kolejne warianty inwestorskie, np. dla linii, np. Łętownia-Rzeszów i Ostrołęka-Łomża-Giżycko. Jednocześnie będziemy uruchamiali w ramach zawartej umowy ramowej zlecenia na studia wykonalności (STEŚ) dla pozostałych 700 km planowanych linii.
W przygotowaniu jest już projekt budowlany wraz z pozwoleniami niezbędnymi do realizacji tunelu dalekobieżnego w Łodzi. To będzie istotna część tzw. igreka, czyli kolejowego kręgosłupa CPK między Warszawą, Łodzią, Wrocławiem i Poznaniem.
Tunel w Łodzi, który będzie miał swój początek podobnie jak realizowana inwestycja CPK na stacji Łódź Fabryczna, to obecnie najbardziej zaawansowana inwestycja CPK, co jest efektem tego, że wykorzystaliśmy część dokumentacji PKP PLK przygotowanej podczas przygotowań do budowy „igreka” (Warszawa-Łódź-Poznań/Wrocław) przed 2012 r., kiedy to przygotowania zostały zawieszone.
Prace projektowe dla tunelu CPK w Łodzi są już na tyle zaawansowane, że przygotowujemy przetarg na wykonawców prac budowlanych, które mogą ruszyć już na przełomie tego i przyszłego roku.
Inwestycje CPK są wspierane przez Unię Europejską- dotychczas kwotą ok. 110 mln zł z Z instrumentu CEF „Łącząc Europę” trafiło na dofinansowanie projektu budowlanego dla tunelu dalekobieżnego CPK w Łodzi i studiów wykonalności (STEŚ) dla odcinka: Warszawa-Łódź-Sieradz-Kalisz-Poznań. Wszystkie te inwestycje CPK są już bardzo zaawansowane.
W ramach instrumentu CEF2 złożyliśmy wnioski o łącznej wartości 3 mld zł: na budowę tunelu dalekobieżnego KDP w Łodzi (projektowanie już trwa i jest na zaawansowanym etapie, o czym mówiłem wcześniej) i projektowanie linii Warszawa-Łódź-Sieradz-Kalisz-Poznań (ten fragment „igreka” jest na etapie wariantu inwestorskiego dla odc. Warszawa-Łódź i zaawansowanego studium wykonalności dla pozostałej części).
Projekt CPK idzie do przodu: konsekwentnie i krok po kroku. Naszą rolą jest w maksymalny sposób wykorzystać i dostosować w sposób jak najbardziej elastyczny projektowaną infrastrukturę do najnowszych trendów i sytuacji rynkowej, uwzględniając np. tzw. efekt COVID-19 i rosnącą rolę lotniczego cargo.
Stawką jest impuls dla PKB, rynku pracy, produkcji. Stawką jest jakość infrastruktury kolejowej i zmniejszenie wykluczenia transportowego wielu regionów Polski. Stawką jest wreszcie umiejscowienie Polski na głównych szlakach europejskich.
Celem nadrzędnym jest niezmiennie rozpoczęcie budowlanych prac przygotowawczych przed końcem 2023 r. Do tego momentu zmierzamy konsekwentnie i właśnie temu będą podporządkowane kolejne działania.