Plany resortu finansów na 2023 r.? Wiceminister uchyla rąbka tajemnicy

W Ministerstwie Finansów z sukcesem udało się Panu poprawić Polski Ład. Czy rząd planuje dalsze prace nad systemem podatkowym? Czy Polski Ład wymaga kolejnych zmian?

Reforma podatków została rozłożona na dwa etapy. Od lipca 2022 r. w związku z obniżką stawki PIT do 12 proc. zlikwidowana została tzw. ulga dla klasy średniej oraz uchylono przepis utrzymujący miesięczne zaliczki na podatek PIT na poziomie z 2021 roku.

Od 1 stycznia tego roku wprowadzono możliwość odliczania kwoty wolnej u maksymalnie trzech płatników oraz możliwość stosowania kwoty wolnej od podatku przez wszystkich płatników (np. w umowach zlecenia). Decyzja o rozłożeniu reformy na dwa etapy to efekt dialogu z księgowymi i dostawcami oprogramowania kadrowo-płacowego podczas procesu konsultacji społecznych, którzy sygnalizowali nam, że potrzebują więcej czasu na praktyczne zaimplementowanie tych zmian. Przesunięcie ich o pół roku umożliwiło im wdrożenie odpowiednich narzędzi. I na tym zakończyliśmy prace nad kolejnymi zmianami w systemie podatkowym.

Premier Mateusz Morawiecki, otwierając Welconomy Forum w Toruniu, powiedział o potrzebie upraszczania systemu podatkowego. W tym kierunku będę proponował kolejne rozwiązania podatkowe. Jednym z priorytetów na 2023 r. jest największa od lat nowelizacja ordynacji podatkowej, która będzie zawierała m.in. oczekiwane przez obywateli ułatwienia na gruncie podatków, czy wdrożenie rozwiązań strategii rozwoju rynku kapitałowego. Od 2023 r. wejdą w życie przepisy dotyczące Slim VAT 3. To kolejny pakiet uproszczeń w VAT, który realizuje wiele postulatów zgłaszanych Ministerstwu Finansów przez przedsiębiorców. Na pewno będą też propozycje na kolejną kadencję.

Rząd wprowadził szereg rozwiązań, które wspierają rodziny. Ostatnio mówił Pan, że w 2022 r. środki skierowane do rodzin to blisko 87 mld zł. Jakie rozwiązania z Pana resortu wpłynęły na poprawę sytuacji polskich rodzin?

Na wspomniane blisko 87 mld zł składają się głównie programy rządowe „Rodzina 500+” oraz Program „Dobry Start”, ale także jest to szereg świadczeń i działań pomocowych jak choćby świadczenia rodzinne i fundusz alimentacyjny, Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, wsparcie w edukacji, pomoc społeczna czy opieka instytucjonalna.

Także jako Ministerstwo Finansów podejmujemy wiele działań poprawiających sytuację życiową polskich rodzin.

Od 1 stycznia 2022 r. kwota wolna od podatku wzrosła do 30 tys. zł, a wyższy 32-procentowy podatek jest płacony dopiero od nadwyżki ponad 120 tys. zł. Oznacza to także korzyści finansowe dla rodzin. Wprowadzone zmiany ułatwiły również opodatkowanie dochodów małżonków. Wspólnie rozliczyć się mogą małżonkowie, którzy zawarli związek małżeński w trakcie roku i pozostawali w nim do końca roku. Korzystają oni z 60 tys. zł kwoty wolnej od podatku. Osoby samotnie wychowujące dzieci, podobnie jak małżonkowie, mogą korzystać z podwójnej kwoty wolnej, czyli 60 tys. zł.

Od roku obowiązuje PIT-0 dla rodzin 4+. To realna pomoc dla polskich rodzin. Dzięki temu rozwiązaniu w portfelach rodziców, którzy wychowują co najmniej czworo dzieci, zostaje rocznie ok. 335 mln zł. Ulga dla dużych rodzin to kolejny element aktywnej polityki prorodzinnej rządu. Nowa preferencja podatkowa dla rodzin 4+, obok takich programów jak 500+ czy Wyprawka szkolna, to dla rodziców wymierna pomoc w wychowywaniu dzieci. Każdy rodzic co najmniej czwórki dzieci, niezależnie od tego, czy jest samotnym rodzicem, którego przychody z pracy na etacie, umowy zlecenia zawartej z firmą lub z pozarolniczej działalności gospodarczej (innej niż opodatkowana kartą podatkową) wyniosą rocznie do 85 528 zł, nie zapłaci PIT od tych dochodów. W przypadku obojga rodziców kwota ta wzrasta do 171 056 zł. Rodzice, którzy rozliczają się według skali podatkowej, dzięki reformie skorzystają również z 30 tys. zł kwoty wolnej. Oznacza to że rodzic, który rozlicza się na skali, nie zapłaci PIT do kwoty 115 528 zł. Przy wspólnym rozliczeniu małżonków kwota bez PIT wynosi 231 056 zł.

Wprowadziliśmy również preferencje podatkowe dla rodziców, opiekunów i dzieci. To zwiększenie kwoty zarobków, jakie może osiągnąć dorosłe, uczące się dziecko, bez utraty preferencji podatkowych przez rodziców. Kwota dopuszczalnych zarobków dziecka, branych pod uwagę przy preferencyjnym rozliczeniu rodzica, uldze na dziecko oraz PIT-0 dla rodzin 4+, wzrosła z 3 089 zł do 12- krotności renty socjalnej (w 2022 r. będzie to min. 16 061,28 zł). Renty małoletnich dzieci, w tym renty rodzinne, nie są doliczane do dochodów rodziców. Renty rodzinne rozliczamy odrębnie – jako dochody dziecka, a nie rodziców. Dzięki temu dziecko, jako odrębny podatnik, również będzie korzystało z kwoty wolnej 30 tys. zł.

Warto tutaj też wspomnieć o preferencjach podatkowych dla otrzymujących zasiłki macierzyńskie. Ulgi podatkowe (ulga dla młodych, na powrót, dla rodzin 4+, pracujących seniorów) obejmują również zasiłki macierzyńskie przyznawane rodzicom i opiekunom przyjmującym dzieci na wychowanie. To znaczy, że nie są one opodatkowane, jeśli ich wysokość wraz z pozostałymi przychodami objętymi PIT-0, nie przekroczy kwoty 85 528 zł rocznie.

Polska jest jednym z krajów, która jednoznacznie wyraziła swoje stanowisko w zakresie przyszłych zmian dyrektywy akcyzowej. Jak skutecznie pogodzić potrzeby budżetowe z interesem producentów wyrobów alkoholowych i tytoniowych?

Mapa akcyzowa to jedno z najważniejszych zadań realizowanych przez resort finansów w zakresie polityki prozdrowotnej. W Polsce napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe są coraz bardziej dostępne. Coraz częściej sięga po nie młodzież. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) tytoń oraz alkohol są głównymi czynnikami ryzyka dla zdrowia Europejczyków.

Celem wprowadzonych rozwiązań jest ograniczanie dostępności cenowej napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych i ich substytutów oraz powstrzymanie relatywnego spadku cen używek w stosunku do cen innych dóbr konsumpcyjnych. Powstanie mapy akcyzowej to odpowiedź na pojawiające się w przestrzeni publicznej dyskusje na temat zmiany wysokości akcyzy na używki ale też efekt dialogu z zainteresowanymi branżami, które oczekiwały tych zmian. Postulowany od wielu lat przez rynek harmonogram obejmuje podwyżki akcyzy w latach 2023-2027 po 5 proc. r/r na napoje alkoholowe oraz po 10 proc. r/r części kwotowej akcyzy na papierosy, tytoń do palenia i wyroby nowatorskie. Jednocześnie dzięki rozłożeniu mapy akcyzowej na pięć lat uniknęliśmy drastycznych podwyżek cen wyrobów tytoniowych i napojów alkoholowych. I tak wyższa akcyza w przypadku piwa oznacza wzrost ceny detalicznej półlitrowej puszki o ok. 4 grosze, a w przypadku paczki papierosów (20 szt.) o ok. 0,90 zł.

Efekty mapy akcyzowej są widoczne. Istotny wzrost legalnej sprzedaży, historycznie niska szara strefa oraz rekordowe dochody budżetowe z tytułu akcyzy. Czy Polska zamierza bronić rozwiązań mapy? Czy Polska widzi możliwość wejścia w koalicję z innymi państwami posiadającymi podobne plany podatkowe?

Polityka akcyzowa państwa jest ważną częścią polityki fiskalnej ale jednocześnie stanowi doskonałe narzędzie regulujące poziom konsumpcji używek mających negatywny wpływ na zdrowie społeczeństwa. Wprowadzone rozwiązania były reakcją na „wojny cenowe” na rynku wyrobów tytoniowych. Istotą tego zjawiska jest zaniżanie cen sprzedawanych produktów, często do poziomu niepokrywającego kosztów produkcji i dystrybucji, w celu zwiększenia udziałów w rynku. Ubocznym efektem takich działań jest wzrost udziału w rynku wyrobów najtańszych, co skutkuje spadkiem przychodów budżetowych oraz wzrostem dostępności papierosów dla słabszych ekonomicznie grup społecznych, szczególnie dla młodzieży, co sprzeczne jest z polityką zdrowotną państwa. 

Wprowadzone rozwiązania bronią się same. Już po roku obowiązywania nowych przepisów udało się zahamować negatywne zjawisko sztucznego zaniżania cen wyrobów tytoniowych. Podniósł się poziom średnich ważonych detalicznych cen sprzedaży papierosów i tytoniu do palenia. W efekcie odczuwalnie wzrosły także wpływy budżetowe z tytułu akcyzy od wyrobów tytoniowych.

Jak wygląda obecnie szara strefa w handlu papierosami?

Jak wynika z badań prowadzonych przez ośrodek badawczy KPMG w obszarze wyrobów tytoniowych, w okresie 2015-2021 nastąpił wyraźny spadek udziału papierosów pochodzących z nielegalnych źródeł z poziomu 16,8% do 4,6% ogólnej konsumpcji krajowej.

W 2022 r. na terenie Polski funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej zajęli około 199 mln szt. nielegalnych papierosów, 102 t tytoniu do palenia i 128 t suszu tytoniowego.

Dlatego też wszelkie niekorzystne zjawiska, które mogłyby wpłynąć  na zwiększenie szarej strefy papierosowej w Polsce wynikające m.in. z planowanego wzrostu wysokości podatku akcyzowego przekładającego się na wzrost cen papierosów, będą skutecznie eliminowane przez Krajową Administrację Skarbową. Potwierdzeniem tej tezy jest fakt, że od stycznia 2023 r. rozpoczął się kolejny etap realizacji polityki fiskalnej w sektorze wyrobów tytoniowych (coroczne sukcesywne podwyżki stawek akcyzy), co w połączeniu z konsekwentnymi i skutecznymi działaniami Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie zwalczania szarej strefy pozwala na pozytywną ocenę przyjętych rozwiązań.

Jak zmobilizować Polaków, by chętniej przystępowali do Pracowniczych Planów Kapitałowych?

Pracownicze Plany Kapitałowe to dobrowolny program oszczędzania dla wszystkich pracowników. Funkcjonuje we współpracy z państwem oraz pracodawcami. O tym, czy warto uczestniczyć w PPK, każdy decyduje indywidualnie. Ja ze swojej strony mogę jedynie zachęcić do skorzystania z tej formy oszczędzania, bo PPK po prostu się opłaca. Korzystna konstrukcja programu uwzględniająca wypłaty pracodawcy i dopłaty państwa, efektywny system inwestowania oszczędności to tylko niektóre z zalet PPK. Dodatkowo oszczędności gospodarstw domowych, szczególnie te o charakterze długoterminowym, wspierają krajowe inwestycje i pobudzają wzrost gospodarczy, są jego motorem.

Jaki jest plan rządu na dalszą walkę z inflacją w Polsce?

Za wartość polskiego pieniądza oraz utrzymanie stabilnego poziomu cen odpowiada NBP. Warto podkreślić, że Rada Polityki Pieniężnej już jedenastokrotnie podniosła stopy procentowe do poziomu 6,75%. To odpowiedź na wzrost cen, która wynika głównie z czynników zewnętrznych tzn. szoku energetycznego i żywnościowego, który został wywołany w wyniku agresji Rosji na Ukrainę.

W lutym osiągnęliśmy szczyt inflacji. W kolejnych miesiącach inflacja będzie się wyraźnie obniżała. Do tego przyczyniać się będą obserwowane spadki cen surowców (energetycznych i rolnych) na rynkach światowych, przewidywane osłabienie aktywności ekonomicznej w kraju i w otoczeniu zewnętrznym Polski, obserwowany spadek dynamiki cen przemysłowych, co sugeruje obniżenie presji kosztowej, a także efekty zacieśnienia polityki monetarnej. My walcząc ze skutkami wysokiej inflacji koncentrujemy się na ochronie gospodarstw domowych. Jeszcze do końca ub. roku obowiązywała tarcza antyinflacyjna. Obniżyliśmy VAT i akcyzę na wiele produktów.

Zwolniliśmy m.in. z podatku akcyzowego energię elektryczną wykorzystywaną przez gospodarstwa domowe. To również niższa 8-proc. stawka VAT na paliwo, „zerowa” stawka VAT na gaz lub na podstawowe produkty spożywcze, która zresztą została przedłużona przynajmniej do końca czerwca br. Dzięki samym obniżkom w VAT w 2022 r. w kieszeniach podatników pozostało blisko 37 mld zł. Jeśli chodzi o akcyzę to 3,2 mld zł. 

W tym roku obowiązują również tzw. wakacje kredytowe. Kredytobiorcy hipoteczni spełniający określone warunki, mogą zawiesić spłatę nawet czterech rat kredytu w br.

Jeśli odłożą te pieniądze i dokonają nadpłaty zobowiązania, znacznie obniżą koszty kredytowania. 

Jakie rozwiązania obowiązują w ramach tegorocznej tarczy energetycznej?

W roku 2023 obowiązuje cały pakiet ustaw w ramach tzw. tarczy energetycznej. Przede wszystkim obowiązują dwie ustawy zamrażające ceny energii elektrycznej.

Pierwsza dotyczy gospodarstw domowych i przewiduje zamrożenie cen energii elektrycznej, na poziomie z roku poprzedniego, do określonych limitów jej zużycia (do 2 MWh rocznie dla wszystkich, w przypadku rolników jest to 2,6 MWh, a dla posiadaczy Karty Dużej Rodziny – 3 MWh). Ustawa ta przewiduje też specjalny dodatek dla tych gospodarstw domowych, które  wykorzystują ogrzewanie elektryczne. W przypadku zużycia energii elektrycznej powyżej tych limitów dla gospodarstw domowych zaczyna obowiązywać druga ustawa – która przewiduje stałą w całym roku cenę energii elektrycznej, w wysokości 693 zł/MWh. Ta druga ustawa przewiduje również stałą, choć na innym poziomie - 785 zł/MWh, cenę energii elektrycznej dla tzw. odbiorców wrażliwych oraz małych i średnich przedsiębiorstw. 

Podobne rozwiązanie – zamrożenie cen gazu na stałym poziomie, takim samym jak w roku 2022, przewiduje kolejna ustawa. Dotyczy ona również gospodarstw domowych i tzw. podmiotów wrażliwych, a od 1 kwietnia tego roku – również piekarnie. 

W ramach tego pakietu wspomnieć należy również ustawę przewidującą wsparcie w zakresie ogrzewania. Dla gospodarstw domowych korzystających z tzw. ciepła sieciowego polega to na zamrożeniu jego cen, a dla pozostałych, wykorzystujących takie paliwa jak pellet drzewny, drewno kawałkowe, biomasa, LPG, olej opałowy – dopłatę zależną od rodzaju paliwa. Osobną sprawą jest wsparcie dla gospodarstw domowych wykorzystujących węgiel. Tu trzeba wymienić ustawę, która daje możliwość nabycia przez nie węgla po ustalonej cenie, za pośrednictwem gmin, od wyznaczonych firm sprzedających węgiel. Ponadto za zamrożenie cen energii elektrycznej, gazu i ciepła sieciowego przedsiębiorstwa otrzymują stosowną rekompensatę. Rząd wspiera również przedsiębiorstwa – oprócz wymieniowego wyżej zamrożenia cen energii elektrycznej dla MŚP oraz ceny gazu dla piekarni, rząd uruchomił specjalny program wypłaty rekompensat dla tzw. firm energochłonnych.
 

 

Źródło: niezalezna.pl

#Artur Soboń