Skandaliczny atak części członków Rady Polityki Pieniężnej na NBP. Bank centralny wydał oświadczenie

Narodowy Bank Polski postanowił uregulować zasady dotyczące kontaktów członków Rady Polityki Pieniężnej (RPP) z inwestorami i analitykami finansowymi. Dokument dotyczący „dobrych praktyk kontaktów członków Rady Polityki Pieniężnej” określa m.in. zasady dotyczące zaproszeń członków RPP na spotkania z analitykami i inwestorami. Wskazuje także, iż członkowie RPP podczas tego typu spotkań powinni powstrzymywać się od opisywania własnych poglądów dotyczących polityki pieniężnej, o ile miałoby to przynieść jakieś korzyści finansowe inwestorom czy analitykom lub o ile poglądy te nie zostały wcześniej wyrażone publicznie.

Nad obsługą spotkań czuwać ma Departament Generalny NBP a ich przebieg powinien być relacjonowany w formie notatki (dołączonej do rejestru spotkań członków RPP z przedstawicielami rynków) poprzez wyznaczonego pracownika departamentu. 

Przeciwko zasadom określonym w projekcie „kodeksu dobrych praktyk” zaprotestowało dwoje członków RPP, Joanna Tyrowicz oraz Ludwik Kotecki. 

Kotecki w komentarzu dla Rzeczpospolitej stwierdził m.in., że kodeks „może być ograniczeniem niezależności RPP”, a „kompetencją prezesa NBP i przewodniczącego RPP nie jest organizacja pracy członków Rady, w tym ustalanie z kim, gdzie i o której mogą się spotykać jej członkowie”.

Joanna Tyrowicz uznała część projektowanych zapisów kodeksu za „kuriozalne i absurdalne” i podkreśliła, że prezes NBP (który przewodniczy RPP) „nie jest szefem” członków Rady i „nie ma prawa decydować, kto z kim ma się spotykać ani tym bardziej wyznaczać na spotkanie >>przyzwoitki<< w postaci innego członka Rady”, który miałby z jego przebiegu sporządzać notatki.

Zdaniem Tyrowicz, projektowany dokument „sugeruje, że członkowie RPP nie przestrzegają ustawowych przepisów” dotyczących informacji niejawnych oraz stanowi „próbę ograniczenia kontaktów (członków RPP) z obywatelami i inwestorami zagranicznymi”.

Komunikat NBP

W odpowiedzi na krytyczne, publiczne wypowiedzi Koteckiego i Tyrowicz, dotyczące projektowanego „kodeksu dobrych praktyk” biuro prasowe NBP opublikowało przetłumaczony na język polski dokument regulujący kontakty zewnętrzne odpowiednika Rady Polityki Pieniężnej (RPP) w FED – banku centralnym USA.

W zasadach opisanych w dokumencie czytamy m.in. o tym, że członkowie mogą wyjaśniać swoje osobiste poglądy, jednak oczekuje się, że będą to robić w duchu kolegialności. "Objaśniając uzasadnienie decyzji, członkowie opierają się odpowiednio na komunikatach i uwagach wyrażonych przez Przewodniczącego podczas konferencji prasowej".

Wyrażone zasady zobowiązują również członków m.in. do "powstrzymywania się od opisywania swoich osobistych poglądów dotyczących polityki pieniężnej podczas spotkania, lub rozmów z jakąkolwiek osobą, firmą, która mogłaby osiągnąć korzyść finansową z pozyskania tych informacji, z wyjątkiem przypadków, gdy te poglądy zostały wcześniej wyrażone w ich wypowiedziach publicznych".

Pełen komunikat NBP

Polityka FOMC w zakresie komunikacji zewnętrznej Członków Komitetu^[1]
przyjęta z mocą wiążącą od 22 czerwca 2011 r., ponownie zatwierdzona z dniem 31 stycznia 2023 r.

PREAMBUŁA

Federalny Komitet do spraw Operacji Otwartego Rynku (dalej zwany „Komitetem”) dąży do przekazywania opinii publicznej zrozumiałych i aktualnych informacji ma temat działań z zakresu polityki pieniężnej prowadzonej przez Komitet oraz uzasadnienia podjętych decyzji. Istnieje wiele dowodów na potwierdzenie tego, że przejrzystość informacyjna banków centralnych zwiększa efektywność polityki pieniężnej i umożliwia gospodarstwom domowym i przedsiębiorcom podejmowanie bardziej świadomych decyzji.   

Dwukierunkowa komunikacja ze społeczeństwem jest kluczowym elementem procesu prowadzenia przez Komitet polityki pieniężnej. Członkowie Komitetu utrzymują regularne kontakty z członkami ogółu społeczeństwa w ramach procesu zbierania informacji potrzebnych Komitetowi do zrozumienia bieżącej sytuacji ekonomicznej i finansowej. Ponadto otwarte dyskutowanie opinii członków Komitetu na temat prognoz ekonomicznych i ich ocen dotyczących właściwego kursu polityki pieniężnej zwiększa odpowiedzialność demokratyczną Komitetu.

Dlatego aby zwiększyć zaufanie społeczne w zakresie przejrzystości i uczciwości procesu prowadzenia polityki pieniężnej Komitet ustanowił następujące zasady określające kontakty członków Komitetu z przedstawicielami ogółu społeczeństwa. Sam Komitet ponosi odpowiedzialność za zapewnienie, aby wszyscy jego członkowie – to jest członkowie Rady Gubernatorów Rezerwy Federalnej i prezesi Banków Rezerwy Federalnej – przestrzegali tych zasad^[2].

ZASADY OGÓLNE

1. Członkowie Komitetu dążą do zwiększenia stopnia zrozumienia polityki pieniężnej przez społeczeństwo. Mogą oni wyjaśniać swoje osobiste poglądy, jednak oczekuje się, że będą to robić w duchu kolegialności i będą się powstrzymywać od opisywania poglądów innych osób zasiadających w Komitecie. Objaśniając uzasadnienie ogłoszonych decyzji Komitetu, członkowie opierają się odpowiednio na komunikatach Komitetu i uwagach wyrażonych przez Przewodniczącego podczas konferencji prasowej.
2. W celu wsparcia bieżącej otwartej wymiany poglądów podczas posiedzeń Komitetu, w swoich wypowiedziach publicznych członkowie Komitetu powstrzymują się od relacjonowania tych dyskusji w zakresie wykraczającym poza to, co zostało podane do wiadomości publicznej w protokole danego posiedzenia Komitetu.
3. W celu ochrony niezależności procesu decyzyjnego w Komitecie przed krótkoterminową presją polityczną członkowie starają się unikać powodowania wrażenia stronniczości politycznej i ostrożnie dobierają miejsca swoich planowanych wystąpień.
4. Członkowie Komitetu ściśle chronią wszystkie informacje poufne.^[3] Ujawnianie informacji poufnych Komitetu FOMC jest zabronione, chyba że odbywa się to na polecenie Komitetu lub na podstawie pisemnego upoważnienia Przewodniczącego oraz wiąże się niezwłocznym powiadomieniem Komitetu.
5. W największym możliwym zakresie Członkowie Komitetu powstrzymują się od opisywania swoich osobistych poglądów dotyczących polityki pieniężnej podczas spotkania lub rozmowy z jakąkolwiek osobą, firmą lub organizacją, która mogłaby osiągnąć korzyść finansową z pozyskania tych informacji, z wyjątkiem przypadków, gdy te poglądy zostały wcześniej wyrażone w ich wypowiedziach publicznych.
6. Członkowie Komitetu dokładają starań, aby ich kontakty z członkami ogółu społeczeństwa nie dawały żadnej osobie lub organizacji nastawionej na zysk przewagi nad konkurencją w postaci prestiżu płynącego z utrzymywania takich kontaktów. Stosują tę zasadę starannie i rygorystycznie planując spotkania z osobami mogącymi odnieść korzyść finansową z takich kontaktów z urzędnikami Rezerwy Federalnej, które sprawiają wrażenie, że odbywają się na zasadzie wyłączności, a także rozważając przyjęcie zaproszeń do zabrania głosu w ramach wydarzeń sponsorowanych przez organizacje nastawione na zysk lub zamkniętych dla publiczności i mediów.
7. Aby zwiększyć efektywność debaty wewnątrz Komitetu na temat polityki i jasność kierowanego przekazu, członkowie zobowiązani są do przestrzegania okresu, w którym obowiązuje zakaz wypowiadania się na temat polityki pieniężnej w związku z każdym regularnie zaplanowanym posiedzeniem Komitetu. Okres ten zaczyna się w nocy z piątku na sobotę (o północy) czasu wschodniego w drugim tygodniu przed rozpoczęciem posiedzenia i kończy się o północy czasu wschodniego następnego dnia po zakończeniu posiedzenia. Na przykład jeśli posiedzenie Komitetu rozpoczyna się we wtorek, okres ten zaczyna się o północy z piątku na sobotę przypadającą dziesięć dni wcześniej, a jeśli kończy się ono w środę, okres zakazu wypowiadania się kończy się o północy w nocy z czwartku na piątek^[4]. Podczas każdego takiego okresu członkowie Komitetu powstrzymują się od wyrażania opinii na temat wydarzeń makroekonomicznych lub kwestii polityki pieniężnej podczas spotkań lub rozmów z członkami ogółu społeczeństwa.

PRAKTYCZNE PRZYKŁADY

Aby pomóc członkom w zrozumieniu stosowania powyższych zasad, Komitet rozważył, jak należy je stosować w przypadku pewnych typowych wniosków o kontakt z opinią publiczną. Na przykład następujące kontakty byłyby ogólnie zgodne z polityką Komitetu w zakresie komunikacji zewnętrznej, pod warunkiem ścisłego przestrzegania przez danego członka wszystkich wyżej wymienionych zasad podczas samego kontaktu:

1. Prelekcja na temat związany z polityką pieniężną podczas wydarzenia skupiającego szerokie grono uczestników, w tym przedstawicieli prasy, jeżeli wydarzenie to organizuje jednostka nienastawiona na zysk i nie wiąże się ono z pozyskiwaniem funduszy. Prelekcja taka mogłaby zostać wygłoszona na uczelni wyższej, podczas konferencji sponsorowanej przez organizację nienastawioną na zysk lub też spotkania sponsorowanego przez stowarzyszenie obywatelskie lub branżowe (takie jak izba handlowa lub stanowy bądź krajowy związek banków).
2. Wywiad z prasą dotyczący osobistych poglądów członka dotyczących kwestii polityki pieniężnej.
3. Prywatne spotkanie z członkami ogółu społeczeństwa – na przykład bankowcami, przedstawicielami poszczególnych społeczności, przedstawicielami określonej branży lub organizacji pracowniczej – służące zebraniu informacji na temat gospodarki bez ujawniania informacji o osobistych poglądach członka dotyczących kwestii polityki pieniężnej, chyba że te poglądy zostały wcześniej wyrażone w jego wypowiedziach publicznych. Jeżeli to możliwe, w spotkaniu takim powinien uczestniczyć specjalista ds. informacji publicznej lub inny pracownik Rezerwy Federalnej.

W przeciwieństwie do powyższych następujące kontakty nie byłyby zgodne z określonymi wyżej zasadami:

1. Ujawnienie informacji poufnych FOMC na jakimkolwiek forum.
2. Ujawnienie lub opisanie poglądów innych osób wyrażonych na posiedzeniu Komitetu na jakimkolwiek forum.
3. Przewidywanie działania Komitetu przed ogłoszeniem przez Komitet swojej decyzji.
4. Prywatne spotkanie z wybranymi klientami jednostki nastawionej na zysk poświęcone omówieniu polityki pieniężnej.

Powyższe przykłady oczywiście nie stanowią zamkniętego katalogu, a zatem przy stosowaniu powyższych zasad niezbędne będzie wyczucie i rozsądek.

---

^[1] Pojęcie ‘Członkowie Komitetu’ obejmuje członków Komitetu oraz prezesów Banków Rezerwy Federalnej nieposiadających prawa głosu. Polityka Komitetu w zakresie komunikacji zewnętrznej pracowników Systemu Rezerwy Federalnej jest uregulowana odrębnym dokumentem.

^[2] Niniejsza polityka jest w pełni zgodna i dopełnia bardziej ogólne zasady postępowania etycznego opublikowane w rozdziale 2-026.1 (Etyka – Dobrowolne Wytyczne Postępowania dla Kierownictwa Wyższego Szczebla) Wytycznych Administracyjnych Rezerwy Federalnej (ang. Federal Reserve Administrative Manual (“FRAM”)). Rozdział ten uznaje nadrzędną zasadę, że kierownictwo wyższego szczebla Rezerwy Federalnej „ponosi  szczególną odpowiedzialność za uczciwość, powagę i reputację Systemu” oraz „powinno skrupulatnie unikać zachowania, które mogłoby w jakikolwiek sposób prowadzić do zawstydzenia Systemu lub naruszyć skuteczność jego działania.” Polityka określona w niniejszym dokumencie skupia się szczególnie na komunikacji zewnętrznej i jest wiążąca dla wszystkich członków Komitetu.

^[3] Regulacje Komitetu dotyczące oznaczania i postępowania z informacjami poufnymi FOMC zawarte są w osobnym dokumencie pt. „Program for Security of FOMC Information” [Program bezpieczeństwa informacji FOMC], dostępnym pod adresem https://www.federalreserve.gov/monetarypolicy/files/FOMC_InformationSecurityProgram.pdf.

^[4] W przypadku gdy piątek wypadający w drugim tygodniu przed terminem posiedzenia jest świętem państwowym, okres zakazu wypowiadania się rozpoczyna się o północy z czwartku na ten piątek, o godzinie 00:00 czasu wschodniego.

 

Źródło: niezalezna.pl, rp.pl, NBP

#Rada Polityki Pieniężnej #Narodowy Bank Polski