Komisja Europejska (KE) planuje odblokować dla Węgier 13 mld euro z funduszy UE, które wcześniej były zamrożone z powodu obaw dotyczących przestrzegania zasad praworządności przez Budapeszt. Według informacji "Financial Times", ta decyzja może skutkować wsparciem Węgier dla zwiększenia unijnego budżetu, co umożliwiłoby UE przekazanie dodatkowej pomocy Ukrainie.
Zgodnie z anonimowymi źródłami, które rozmawiały z "FT", odblokowanie funduszy prawdopodobnie nastąpi przed końcem listopada. Wiadomość ta następuje po wcześniejszych doniesieniach węgierskiego dziennika "Nepszava", który informował, że wdrażane przez rząd Węgier reformy sądownictwa mogą doprowadzić do odblokowania 13 mld euro z 22 mld euro funduszy spójności przeznaczonych dla Węgier na lata 2021-27.
Decyzja Komisji Europejskiej jest motywowana dążeniem do zdobycia wsparcia wszystkich państw UE dla zwiększonego budżetu Wspólnoty. Jak tłumaczy "FT", sprawa jest pilna, zwłaszcza w kontekście sytuacji w Stanach Zjednoczonych, gdzie środki finansowe na wsparcie Ukrainy nie zostały uwzględnione w tymczasowym budżecie państwa.
Jednakże decyzja o odblokowaniu płatności dla Budapesztu może spotkać się z oporem Parlamentu Europejskiego, który wielokrotnie apelował o utrzymanie przez UE zdecydowanego stanowiska wobec rządu Viktora Orbana. Uwolnienie zamrożonych środków byłoby triumfem dla węgierskich władz, które zapowiedziały, że nie zgodzą się na zwiększenie budżetu UE, dopóki Budapeszt nie otrzyma środków z unijnych funduszy - zauważył "FT".
W grudniu 2022 roku Rada UE zatwierdziła węgierski Krajowy Plan Odbudowy, ale warunkowała wypłaty spełnieniem 27 tzw. superkamieni milowych. Wiosną 2023 roku rząd w Budapeszcie podjął kroki w kierunku realizacji niektórych z wymaganych przez Komisję Europejską zmian w sądownictwie, ale jak dotąd uważano, że Węgry nie zrobiły wystarczająco dużo, aby odblokowanie środków stało się możliwe.
Reformy, których Komisja Europejska wymaga od Węgier, obejmują między innymi zwiększenie uprawnień Krajowej Rady Sądownictwa i niezależności Kurii (sądu najwyższego). W kwietniu 2023 roku ówczesna minister sprawiedliwości Judit Varga poinformowała, że rząd Węgier i KE osiągnęły techniczne porozumienie w sprawie pakietu reform sądownictwa.
Przewodnicząca KE Ursula von der Leyen zapowiedziała wcześniej, że UE przekaże 50 mld euro na odbudowę Ukrainy w latach 2024-27. Obecnie jednak struktura budżetu unijnego na lata 2021-27 nie pozwala Brukseli na przekazanie tych środków dla Kijowa.