Od wielu miesięcy prognozy dotyczące spodziewanej inflacji i – co się z nią wiąże – stóp procentowych zaprzątają nie tylko „tęgie głowy” ekspertów zajmujących się problematyką szeroko pojętych finansów i instytucjonalnych inwestorów, ale także zwykłych konsumentów, podczas codziennych zakupów, czy spłacających swoje kredyty. Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród uznanych fachowców mogą napawać optymizmem. 70 procent z nich twierdzi, że we wrześniu lub w IV kwartale b.r. inflacja spadnie poniżej 10 procent.
Z ankiety „Obserwatora Finansowego”, przeprowadzonej w dniach 29 marca – 4 kwietnia 2023 r. wśród kilkudziesięciu ekonomistów reprezentujących dwanaście opiniotwórczych ośrodków (m.in. PKO BP, Polski Instytut Ekonomiczny, SGH, UW, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Szczeciński i Krajową Izbę Gospodarczą) wynika, że perspektywy dotyczące inflacji i stóp procentowych oceniane są przez fachowców bardzo optymistycznie.
Na pytania o stopy procentowe i inflację, „40 proc. ankietowanych ekonomistów uznało na poziomie bardzo wysokim i wysokim prawdopodobieństwo”, że w czwartym kwartale 2023 roku Rada Polityki Pieniężnej „dokona pierwszej obniżki stóp procentowych”.
Według 70 proc. ekspertów, którzy wzięli udział w ankiecie „Obserwatora Finansowego”, we wrześniu lub w IV kwartale b.r. inflacja spadnie poniżej 10 procent.
Swoje prognozy, analitycy najczęściej opierają o wskaźnik inflacji po wyłączeniu cen żywności i energii, który pokazuje tendencje cen tych dóbr i usług, na które polityka pieniężna prowadzona przez NBP ma istotny wpływ. W przypadku cen energii, które są ustalane na rynkach światowych i nie rzadko podlegają spekulacji oraz cen żywności, które zależą od warunków pogodowych i ogólnej sytuacji na rynku rolnym, wpływ banku centralnego jest znikomy lub żaden.
Efektem kwietniowego posiedzenia Rady Polityki Pieniężnej (które odbyło się w dniach 4-5 kwietnia b.r.) była decyzja o utrzymaniu stóp procentowych NBP na niezmienionym poziomie. Stopa referencyjna pozostała więc na poziomie 6,75 proc., lombardowa - 7,25 proc., depozytowa - 6,25 proc., redyskontowa weksli - 6,80 proc., a stopa dyskontowa weksli wynosi 6,85 proc. - w skali rocznej.
Rada podejmuje decyzje w oparciu o szczegółowe analizy i obliczenia Narodowego Banku Polskiego oraz dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), dotyczące wskaźników inflacji bazowej. Dane te są publikowane przez NBP w połowie każdego miesiąca po ogłoszeniu przez GUS wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych.
Informacje dotyczące inflacji bazowej są obliczane w oparciu o cztery kryteria: inflację po wyłączeniu cen administrowanych, inflację po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych, inflację po wyłączeniu cen żywności i energii oraz tzw. 15% średnią obciętą (która eliminuje wpływ 15 proc. koszyka cen o najmniejszej i największej dynamice). Aby zobrazować średnią zmianę cen całego, dużego koszyka dóbr kupowanych przez konsumentów, obliczany jest wskaźnik CPI.
17 kwietnia Narodowy Bank Polski opublikował komunikat dotyczący wskaźników inflacji bazowej w marcu 2023 r. Czytamy w nim, że w marcu 2023 r. inflacja po wyłączeniu cen żywności i energii wyniosła 12,3 proc. r/r. a wskaźnik CPI w analizowanym okresie wyniósł 16,1 proc. r/r.
Z komunikatu NBP dowiadujemy się, że w relacji rok do roku inflacja po wyłączeniu cen administrowanych (podlegających kontroli państwa) wyniosła 15,7 proc., w stosunku do 18,1 proc. miesiąc wcześniej. Po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych wyniosła 16,0 proc., wobec 15,5 proc. miesiąc wcześniej. Po wyłączeniu cen żywności i energii wyniosła 12,3 proc., wobec 12,0 proc. miesiąc wcześniej, a tzw. 15-proc. średnia obcięta, która eliminuje wpływ 15 proc. koszyka cen o najmniejszej i największej dynamice, wyniosła 15,5 proc., wobec 17,0 proc. miesiąc wcześniej.
Dane z ostatnich 6 miesięcy, dotyczące inflacji bazowej (z uwzględnieniem danych za marzec b.r.) można prześledzić w tabeli poniżej.
Aktualizacja tabeli: 17 kwietnia 2023 r. — dane za marzec 2023 r. /nbp.pl
W kolejnym zestawieniu widać procentowe zmiany w stosunku do poprzedniego miesiąca.
Aktualizacja tabeli: 17 kwietnia 2023 r. — dane za marzec 2023 r. /nbp.pl