Motyle latające klejnoty: mieniak strużnik
Widok mieniaka strużnika zmieniającego barwę zadziwia obserwatora. Zmieniać barwę potrafią tylko samce. Cała powierzchnia skrzydeł pokryta jest łuskami, które pod wpływem promieni słonecznych zmieniają barwę. Kolor zależy tu od kąta padania promieni światła. Zjawisko zachodzi dzięki tzw. kolorom strukturalnym.
Rozmiary mieniaka strużnika mieszczą się w granicach między 60 a 72 mm, dlatego można go uznać za dość dużego motyla. Samice są nieco mniejsze od samców, a także trudniej je zaobserwować niż samce, być może ze względu na brak charakterystycznego połysku.
Mieniaka strużnika można spotkać niemal w całym kraju, motyle te głównie występują na południu kraju. Skrzydła mienią się w różnych odcieniach błękitu i fioletu.
Mieniak strużnik (Apatura ilia) to gatunek motyla z rodziny rusałkowatych. Skrzydła samców w słońcu charakterystycznie mienią się fioletowym kolorem. Mamy dwie barwne odmiany tego motyla. Forma typowa ma ciemnobrunatne skrzydła z białymi plamkami, forma clythe ma pomarańczowe plamy. Na każdym skrzydle obu form widać pomarańczowe oko, obrzeżone jasną barwą. Gąsienica jest zielona z drobnym biało-żółtym kreskowaniem. Na głowie ma dwa wyrostki.
Owady dorosłe można spotkać od końca czerwca do początku sierpnia. W odróżnieniu od większości motyli dziennych mieniaki strużniki (i blisko spokrewnione z nimi mieniaki tęczowce) żywią się nie nektarem, ale sokiem wyciekającym z ran na drzewach i płynami zawartymi w gnijących substancjach (także odchodach zwierzęcych). Stożkowe żeberkowane jaja są składane przez samice pojedynczo, na wierzchu liści pokarmowych gąsienic.
Gąsienice są zwężone z obu końców, intensywnie zielone. Posiadają charakterystyczne różki upodabniające je do bezskorupowych ślimaków. Żerują od sierpnia. Roślinami żywicielskimi są topole (topola czarna i osika) i wierzby. Gąsienica jest formą zimującą i wiosną kontynuuje żerowanie. Przepoczwarczenie następuje w czerwcu. Poczwarki przyczepione są do spodu liści.
Mieniak tęczowy spotykany jest w całej w Europie i Azji. Typowe biotopy tego motyla to lasy liściaste i mieszane. Przesiadujące na wilgotnych ścieżkach motyle można z łatwością obserwować. Nie są aż tak bardzo płochliwe.
Większość motyli posiada łuski o zabarwieniu pigmentowym. Kolory strukturalne nie wymagają obecności pigmentu. Nie oznacza to jednak, że mieniaki nie mają pigmentu. Obserwowane przez nas barwy są kombinacją barwników i skomplikowanej gry światła w strukturach łusek. Łuski strukturalne są przezroczyste a barwa powstaje w skutek interferencji fal świetlnych, które zostały wcześniej rozproszone w skomplikowanej nanostrukturze łusek.
Wzorując się na ich strukturze i powstawaniu barw naukowcy pracują nad technologią produkcji włókien dla przemysłu odzieżowego. Włókna takie mają być odporne na spranie i zmieniać barwę w zależności od kąta patrzenia. Technologie biooptyczne wzorujące się na motylach zostały wykorzystane również w przemyśle kosmetycznym. Stały się m.in. bioinspiracją dla kosmetyków. Niezwykły sposób tworzenia barw został wykorzystany również w mieniących się kolorowo płytach kompaktowych czy logotypach i znakach stosowanych np. na banknotach.
Źródło: niezalezna.pl
