Park Krajobrazowy Wzniesień Łódzkich położony jest na północny wschód od Łodzi. Park obejmie ochroną najcenniejszy pod względem przyrodniczym i krajobrazowym fragment strefy krawędziowej Wzniesień Łódzkich. Utworzony w 1996 jego powierzchnia wynosi: 11 580 ha zaś otulina: 3083 ha.
Powierzchnia leśna stanowi ok. 28% powierzchni parku z otuliną, grunty rolnicze 60% powierzchnia wód otwartych (stawy, zbiorniki retencyjne) wynosi 46 ha, długość rzek i cieków powierzchniowych to 58,5 km.
Najwyższy punkt na terenie PKWŁ leży na wysokości 284 m n.p.m. (tzw. wzgórze „Radary”, koło miejscowości Dąbrowa). Wzgórza w południowej części Parku opadają wyraźnymi stopniami w kierunku północnym, ku Pradolinie Warszawsko-Berlińskiej. Północy skraj Parku, leżący w odległości 7–9 km od krawędzi znajduje się na wysokości 165 m n.p.m. (dolina Moszczenicy pod Strykowem), a nawet poniżej 150 m n.p.m. (dolina Mrożycy w Niesułkowie).
Celem istnienia PKWŁ jest ochrona unikatowych na terenie Polski Środkowej wyżynnych krajobrazów, występujących w strefie krawędziowej Wzniesień Łódzkich. Duże wysokości względne Parku, nadające krajobrazowi wyżynny charakter, można zaobserwować z wielu punktów widokowych (m.in. w okolicach Teolina, Borchówki, Dąbrowy, Janowa, Plichtowa). Umożliwiają one podziwianie panoramy – nieskażonego budownictwem przemysłowym – krajobrazu.
Zalesienie Parku jest niewielkie (28%), jednak znajdują się w nim takie „perełki”, jak największy w centralnej Polsce las bukowy – Las Janinowski, czy największy w Europie kompleks leśny w granicach miasta – łódzki Las Łagiewnicki (na drugim miejscu jest Lasek Buloński w Paryżu). Tutaj biorą swoje początki liczne rzeki i strumienie (przebiega tędy dział wodny I rzędu), m.in. Bzura, Moszczenica, Mrożyca, Mroga, Miazga, tworzące gęstą sieć wodną, której towarzyszą szuwary, torfowiska, kwieciste łąki i roślinność łęgowa.
Największe zwarte kompleksy leśne: Las Łagiewnicki (1205 ha), Las Janinowski (557 ha), Las Poćwiardowski (548 ha), Uroczysko Tadzin-Szymaniszki (343 ha), Uroczysko Dobieszków (204 ha)
Flora parku to 735 gatunków roślin naczyniowych (tj. łącznie paprotników i roślin kwiatowych), 71 gatunków zaliczonych do listy zagrożonych w skali regionu oraz kilka znajdujących się w „Polskiej czerwonej księdze roślin”, 39 gatunków roślin prawnie chronionych (w tym 24 podlegających ochronie ścisłej oraz 15 chronionych częściowo).
Faune stanowi liczna grupa rzadkich bezkręgowców typowych dla pogórza, a nawet gór.
Trzmiel tajgowy – relikt borealny (w Lesie Łagiewnickim), umieszczony w „Polskiej czerwonej księdze zwierząt”. 13 gatunków nietoperzy, w tym borowiaczek. Najcenniejsze elementy fauny Polski Środkowej to: traszka zwyczajna, kumak nizinny, rzekotka drzewna, traszka grzebieniasta, muchołówka mała, jarzębatka, pójdźka, trzmielojad, siniak, zniczek.
Najcenniejsze pod względem przyrodniczym fragmenty parku chronione są w rezerwatach przyrody: Las Łagiewnicki – 69,85 ha, Struga Dobieszkowska – 37,65 ha, Parowy Janinowskie – 41,66 ha.
Podczas zwiedzania parku napotkać można występujące powszechnie głazy narzutowe (czasem o kilkumetrowym obwodzie) – zwane eratykami, przywleczone na obszar środkowej Polski przez lądolód skandynawski w plejstoceńskiej epoce lodowcowej. Niektóre mają wartość historyczną, czego dowodem są umieszczone na nich tablice, upamiętniające ważne wydarzenia w regionie.
Dodatkowym walorem parku jest nagromadzenie cennych obiektów kulturowych, m.in. średniowieczne grodzisko w Starych Skoszewach (z VI–IX wieku), klasycystyczny dwór w Byszewach (gdzie często bywał Jarosław Iwaszkiewicz), parki podworskie i zespoły pałacowo-parkowe w Łagiewnikach, Klęku, Dobieszkowie (oraz zachowany w stanie szczątkowym park w Niesułkowie), czy obiekty sakralne w Dobrej, Niesułkowie, Starych Skoszewach, Łagiewnikach i Łodzi (przy ul. Wycieczkowej).
Sąsiedztwo dużej aglomeracji jest czynnikiem ułatwiającym wykorzystanie parku do celów turystycznych, rekreacyjnych i dydaktycznych. Sieć szlaków pieszych, a także doskonale oznakowanych tras rowerowych (szlak rowerowy po Parku Krajobrazowym Wzniesień Łódzkich) przebiegających przez najatrakcyjniejsze obszary umożliwia łatwe dotarcie do interesujących miejsc.