Chatbot świetnym psychoterapeutą? Zaskakujące wyniki eksperymentu
Terapia przy użyciu sztucznej inteligencji – rozmowy z Terabotem, to innowacyjne podejście do leczenia lęków, wstydu, złości oraz treningu uważności, jak również wsparcie dla osób borykających się z wewnętrznymi głosami. Politechnika Warszawska informuje o testach skuteczności Terabota, czyli systemu dialogowego wspomagającego psychoterapię.
- Sztuczna inteligencja może być wykorzystywana w psychoterapii, w szczególności w terapii poznawczo-behawioralnej (CBT).
- Wstępne badania wykazały, że terapia z wykorzystaniem narzędzi cyfrowych może być skuteczna w leczeniu halucynacji głosowych u osób z schizofrenią.
- W kolejnym etapie badań opracowano system dialogowy Terabot, który może być stosowany w terapii CBT.
- Terabot pozwala na trening radzenia sobie z emocjami i rozwój uważności.
Początkowe badania dotyczące terapii halucynacji głosowych przy użyciu narzędzi cyfrowych wykazały, że taka forma terapii, pod nadzorem lekarza, może skutecznie redukować objawy schizofrenii. Kolejnym etapem eksperymentu było wprowadzenie samodzielnego narzędzia – Terabota. Ten system dialogowy, opracowany na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych PW, został pilotażowo wykorzystany w terapii poznawczo-behawioralnej (CBT).
Chatbot psychoterapeutą
Dr Izabela Stefaniak była pomysłodawczynią tych badań, a przeprowadził je dr hab. Artur Janicki, profesor Politechniki Warszawskiej. Badania koncentrowały się na leczeniu halucynacji głosowych, które są jednym z objawów schizofrenii i innych zaburzeń psychicznych. Tradycyjne metody leczenia, zazwyczaj oparte na lekach, często nie przynoszą zadowalających rezultatów, co skłoniło naukowców do poszukiwania nowatorskich rozwiązań.
Nietypowy eksperyment
W ramach eksperymentu z udziałem 23 pacjentów, komputerowy awatar kontrolowany przez terapeutę powielał negatywne myśli, które pacjent słyszał w swojej głowie. W kolejnych etapach terapii, te negatywne myśli były stopniowo zamieniane na treści pozytywne. Naukowcy zauważyli istotne zmniejszenie objawów psychotycznych oraz siły halucynacji, a efekty utrzymywały się nawet po trzech miesiącach.
Kolejnym etapem rozwoju był Terabot, system, który prowadzi samodzielne rozmowy z pacjentem, analizując wypowiedzi i dostosowując swoje odpowiedzi w zależności od emocjonalnego stanu rozmówcy. Terabot miał na celu trening radzenia sobie z emocjami i rozwijanie uważności. Trzy ćwiczenia skupiały się na emocjach, z którymi pacjenci najczęściej mieli problem – lęku, wstydu i złości.
W badaniu wzięło udział 38 osób, a obecnie trwają analizy wyników, które pozwolą określić, na ile Terabot był pomocny dla pacjentów.
Wielu uczestników reagowało pozytywnie, byli bardziej otwarci i komunikatywni nawet wobec komputera niż w trakcie tradycyjnej terapii.
– wyjaśnia prof. Artur Janicki.
Naukowcy przyznają jednak, że istnieje potrzeba dalszego doskonalenia Terabota. System nie zawsze zrozumiale interpretuje intencje pacjenta, dlatego zespół pracuje nad uczynieniem go bardziej empatycznym, szybszym w reakcjach i lepiej dostosowanym do potrzeb rozmówcy.
Posumowanie:
Projekt „Terabot – system dialogowy do terapii poznawczo-behawioralnej” trwał od stycznia 2021 r. do czerwca 2023 r. i został sfinansowany w ramach programu „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza”. Badania znalazły się wśród laureatów konkursu na granty badawcze „SzIR-2” POB Sztuczna Inteligencja i Robotyka.
Terapia ze sztuczną inteligencją może być skutecznym uzupełnieniem tradycyjnej terapii prowadzonej przez lekarza. Terabot to obiecujący system, który ma potencjał, aby poprawić jakość życia osób z zaburzeniami psychicznymi.
Źródło: Niezalezna.pl, PAP, pw.edu.pl
