Skarb narodowy pod kuchennym linoleum
W pewnym domu na przedmieściach miasta Randers w Danii młode małżeństwo postanowiło wyremontować swoją kuchnię. Po zerwaniu starej wykładziny ich oczom ukazał się ogromny, płaski kamieniem z wyrytymi znakami pisma runicznego. Wezwani na miejsce archeolodzy ocenili, że ten mierzący 2 metry długości i 80 centymetrów szerokości głaz, to jeden z najstarszych kamieni runicznych w Danii!
Nationalmuseet natychmiast przyznało znalezisku status „danefæ”, czyli „skarb narodowy”.
Im więcej usunęliśmy podłogi, tym większy wydawał się kamień. Jestem dumna, że został znaleziony tutaj i że udało nam się go wywieźć z domu w jednym kawałku.
– powiedziała Lene Brandt, właścicielka domu.
Pięć run tworzących frazę „aft bi” oznacza „po B”. W kontekście kamieni runicznych, które tradycyjnie wzniesiono dla upamiętnienia znaczących osób, ta konkretna inskrypcja nawiązuje do możliwości uhonorowania kogoś o imieniu Bjørn, Bjarne lub Birk.
Obecnie kamień z Randers jest poddawany szeroko zakrojonym analizom mającym na celu określenie jego dokładnego wieku. „Datowanie ma ogromne znaczenie, ponieważ pozwoliłoby ustalić, czy wyryte na nim pięć run rozpoczyna, czy kończy inskrypcję” – donosi gazeta „The Viking Herald”. Gdyby runy oznaczały początek tekstu, to niezwykłe znalezisko prawdopodobnie należało do najwcześniejszej duńskiej kolekcji kamieni runicznych, co czyni je niezwykle rzadkim i cennym. W okolicach Randers odkryto do tej pory aż 44 kamieni runicznych. W całym kraju znaleziono ich ok. 200. Słynne Kamienie Jelling, pochodzące z około 965 roku, zachowały się w nienaruszonym stanie i miejscu, w którym je ustawiono – mają więc ogromne znaczenie historyczne i kulturowe. To ikoniczne symbole sztuki i historii epoki wikingów. Kamień Jelling Północny ma około 2,7 metra wysokości, podczas gdy Południowy około 2,5. Kompleks Jelling obejmuje również kurhany i wczesnochrześcijański kościół. Kamienie postawione zostały przez króla Haralda Sinozębego, aby upamiętnić nawrócenie Duńczyków na chrześcijaństwo. Znajdują się na nich misterne rzeźby i inskrypcje pisma runicznego sławiące czyny Haralda i jego ojca, Gorma Starego.
Źródło: niezależna.pl; The National Museum of Denmark
