Wieczerza wigilijna i towarzyszące jej zwyczaje
Wieczerza wigilijna nie była traktowana jako świąteczny posiłek, lecz jako zestaw potraw postnych. Nie spożywało się zatem pokarmów mięsnych ani ciast. Zwyczajowo dania wigilijne przygotowywano z produktów pochodzących z najbliższego otoczenia, tj. z lasu (grzyby, miód), z wody (ryby), z pola (kasza, groch, fasola i soczewica) i z ogrodu (orzechy, suszone owoce). Wierzono, że w ten sposób w przyszłym roku zapewni się w tych miejscach urodzaj.
Post przed wieczerzą
W wielu kulturach istnieje zwyczaj poszczenia przed ważnymi świętami, ma to wymiar duchowy - podkreśla wagę i znaczenie świętego czasu oraz pozytywnie wpływa na zdrowie, oczyszcza organizm i powoduje, że lepiej radzimy sobie z obfitością pokarmów świątecznych.
Wigilia obchodzona jako czuwanie z pewną formą postu była znana w Kościele już w VI w. Po przyjęciu chrześcijaństwa przez kraje słowiańskie na chrześcijański charakter wigilii nałożył się prastary zwyczaj ucztowania, związany z celebrowaniem przesilenia astronomicznego (kiedy to Słońce po okresie „umierania” ponownie wraca do życia) i z oddawaniem czci przodkom.
Delikatne uczucie głodu wyostrza zmysły, czyni umysł bardziej bystrym, pomaga zachować czujność i skupienie. Post może przyczynić się do lepszego i zdrowszego świętowania. Dawniej w Polsce przed wieczerzą wigilijną poszczono o chlebie i wodzie. Może od razu nie trzeba aż tak radykalnej praktyki, wydaje się jednak, że pewien niedosyt na pewno nam nie zaszkodzi.
Pozytywne skutki postu jednodniowego, powtarzanego cyklicznie, to profilaktyka choroby wieńcowej, udaru mózgu, wzrost insulinowrażliwości, wzrost tolerancji glukozy, poprawa samopoczucia, oraz spadek ciśnienia tętniczego krwi. Zmiany te są związane nie tylko z utratą masy ciała, ale są efektem wewnętrznych procesów dokonujących się w organizmie.
Opłatek
Opłatek miał przypominać Hostię, którą spożywa się podczas Mszy Świętej. Zwyczaj dzielenia się opłatkiem wywodzi się ze starożytności. Przed Eucharystią kładziono na ołtarzu chleby. Część z nich, która nie była konsekrowana i spożywana jako Ciało Pańskie, zanoszono do domów tym, którzy nie mogli uczestniczyć we Mszy Świętej. Były to pobłogosławione kawałki chleba (eulogia).
Dawniej wypiekiem opłatków zajmował się organista. Piekł je w specjalnej czworokątnej formie, w której były wyciśnięte obrazki: Dzieciątka Jezus, Żłóbka, Gwiazdy, Świętej Rodziny. Roznosił je potem parafianom, a ci odwdzięczali mu się obdarowując go płodami rolnymi i jedzeniem.
Dzielenie się opłatkiem przed wieczerzą jest symbolem zgody, braterstwa, otwartości na drugich, a także obecności między ludźmi Chrystusa.
Prócz białych opłatków spotkać można także kolorowe. Służyły one do dzielenia się nimi ze zwierzętami zamieszkałymi w gospodarstwie domowym. Wkładało się je po zakończonej wieczerzy do resztek i podawano zwierzętom, by i one mogły uczestniczyć w radości tego niezwykłego wieczoru.
Wigilijne dania z kaszą smaczne i zdrowe
Kasze są produktami naturalnymi z nieprzetworzonych ziaren, obfitują w składniki odżywcze, są dobrym źródłem węglowodanów. Zawierają wiele cennych witamin i minerałów, wspomagają procesy trawienne, wpływają na stężenie cholesterolu we krwi i dostarczają cennego błonnika pokarmowego, dając poczucie sytości.
Przepisy
Kasza jaglana z bakaliami
Składniki na 6 dużych porcji:
300 gram bakalii (rodzynki, morele, żurawina, daktyle i śliwka kalifornijska, orzechy włoskie, migały), 1,5 szklanki kaszy, 1 łyżka masła, 1 łyżka miodu, szczypta soli,
Dodatkowo: miseczka, tłuszcz do wysmarowania miseczki
Przygotowanie:
Kroimy i mieszamy bakalie. Lekko prażymy kaszę, następnie przepłukujemy gorącą wodą, zalewamy wrzątkiem w proporcji 2:1, dodajemy szczyptę soli, cynamon, oraz masło. Kaszę gotujemy na małym ogniu. W połowie gotowania dodajemy bakalie. Całość gotujemy do momentu jak kasza wchłonie wodę. Pod koniec danie doprawiamy miodem.
Małe miseczki smarujemy w środku delikatnie tłuszczem. Napełniamy je kaszą i sprawnym ruchem odwracamy na przygotowane talerze.
Kasza jaglana z suszonymi śliwkami
Bardzo smaczne i zdrowe danie, w wielu domach serwowane jest na Wigilię.
Składniki na cztery porcje:
150 g kaszy jaglanej prażonej, 2 szklanki mleka, 200 g suszonych śliwek, 1 łyżka masła, 4-5 łyżek miodu, 1 łyżeczka cynamonu
Przygotowanie:
Sparzyć i odcedzić kaszę. Mleko zagotować z masłem i miodem, wsypać kaszę. Gotować, często mieszając, do czasu aż mleko zupełnie się wchłonie. Do gorącej kaszy dodać pokrojone w paseczki śliwki, cynamon i wymieszać. Można podawać na ciepło lub na zimno.
Źródło: niezalezna.pl
