Ciekawostki turystyczne: Bolimowski Park Krajobrazowy

Bolimowski Park Krajobrazowy obejmuje kompleks lasów Puszczy Bolimowskiej, rozciągającej się pomiędzy Skierniewicami, Łowiczem, Bolimowem i Żyrardowem. Lasy te są ostatnią pozostałością historycznych puszcz: Bolimowskiej, Wiskickiej, Miedniewickiej, Korabiewskiej oraz Jaktorowskiej i stanowią cenną przyrodniczo enklawę wśród wylesionych terenów rolniczych.

Przez środek Puszczy przepływa rzeka Rawka, która zachowała naturalny charakter silnie meandrującej rzeki nizinnej, a jej dolina stanowi ważny korytarz ekologiczny i objęta jest ochroną w ramach rezerwatu przyrody Rawka. W krajobrazie parku dominuje lekko falista równina polodowcowa, a rzeźbę terenu urozmaicają wcięte w kilkanaście metrów doliny Rawki i jej większych dopływów, terasy oraz nieliczne wydmy piaszczyste.

Dolina Rawki, szerokości od kilkuset metrów do ponad kilometra, stanowi największą atrakcję krajobrazową i przyrodniczą Parku. Rzeka tworzy dziesiątki meandrów i starorzeczy, a w przebiegu jej doliny występują na przemian rozszerzenia i zwężenia, mające na niektórych odcinkach charakter przełomów. Zbocza doliny są wyraźnie wyodrębnione, a miejscami strome. Malownicze obramowanie stanowią rosnące w pewnej odległości od rzeki lasy Puszczy Bolimowskiej. Dno doliny pokrywają łąki, torfowiska oraz zespoły zarośli, a miejscami podmokłe olsy i łęgi. Na terenie Parku i jego otuliny znajduje się kilka niewielkich kompleksów stawów rybnych: w Nieborowie, na Polanie Siwica, w uroczysku Buczyna, koło Kamionu i Wycześniaka oraz w Patokach i Jeruzalu.

Lasy zajmują ok. 70% powierzchni Parku. W Puszczy Bolimowskiej przeważają różne typy borów sosnowych, głównie świeże, wilgotne, suche i mieszane. W drzewostanach dominuje sosna, a najważniejsze domieszki stanowią: brzoza, osika, dąb, grab, lipa, klon i jesion. Na żyźniejszych siedliskach, m.in. na stromych zboczach doliny Rawki, spotyka się grądy, gdzie wielogatunkowy drzewostan tworzą głównie dąb i grab, z domieszką lipy i klonu. W podszycie występują leszczyna, kruszyna i trzmielina. W uroczyskach Bolimów, Sokule, Mokra i w Lesie Jeruzalskim wykształciły się na niewielkich powierzchniach cenne i bogate florystycznie zbiorowiska dąbrowy świetlistej. Na podmokłych terenach w dolinie Rawki występują łęgi jesionowo-olszowe oraz olsy i zarośla wierzbowe. Cenne zbiorowiska roślinności łąkowej, torfowiskowej, bagiennej i szuwarowej zachowały się w dolinie Rawki oraz na licznych w Puszczy Bolimowskiej śródleśnych polanach.

W Parku stwierdzono występowanie ponad 900 gatunków roślin naczyniowych, w tym blisko 100 gatunków rzadkich i ginących. Na rozległych powierzchniach występuje obficie konwalia majowa, będąca symbolem Parku. Licznie występują storczyki: kruszczyki szerokolistny i błotny, podkolany biały i zielonawy, listera jajowata, gnieźnik leśny oraz storczyk szerokolistny, storczyk plamisty, storczyk krwisty i storczyk Fuchsa. Występuje tu także 110 gatunków mszaków, w tym dwa bardzo rzadkie gatunki w skali kraju, reprezentujące element borealny i uznane za relikty glacjalne: skorpionowiec brunatny i krzywosz lśniący. Na uwagę zasługuje występowanie rzadkich porostów: płucnicy islandzkiej i gatunków z rodzaju brodaczka, a także chronionego grzyba – sromotnika bezwstydnego.

Największym reprezentantem bogatej fauny Parku jest łoś, żyjący tu stale od lat 80. XX w. W roku 1983 introdukowano w Parku bobry, które znakomicie się zadomowiły nad Rawką i żyją w norach wykopanych w ziemi. Nad wodami często spotykana jest też wydra europejska. Osobliwością Puszczy Bolimowskiej jest stado danieli sprowadzonych tu jeszcze w XVII w. oraz rysie, które przywędrowały z Puszczy Kampinoskiej. Pospolicie występują na terenie Parku dzik, sarna, lis rudy, zając szarak, królik europejski, piżmaki i jeż wschodni. Rzadsze są: jeleń europejski, borsuk, jenot, tchórz oraz kuny domowa i leśna. Z drobniejszych ssaków warto wymienić orzesznicę, ryjówki aksamitną i malutką oraz rzęsorka rzeczka.

Wśród liczącej ponad 130 gatunków grupy ptaków lęgowych rzadkie to: bocian czarny, żuraw, bąk, bączek, gęgawa, płaskonos, kulik wielki, słonka, samotnik, derkacz, kropiatka i kraska. Inne ciekawsze gatunki to: czapla siwa, łabędź niemy, cyraneczka, głowienka, perkozek, trzmielojad, błotniak stawowy, krogulec, kobuz, pustułka, sowa uszata, lelek kozodój, kszyk, wodnik, dudek, zimorodek, dzięcioł średni, krzyżodziób świerkowy, muchołówki mała i białoszyja, podróżniczek, pokrzewka jarzębata, dziwonia, remiz i strumieniówka. Na uwagę zasługują żmija zygzakowata, zaskroniec, padalec, traszka grzebieniasta, kumak nizinny, rzekotka drzewna i ropucha paskówka.

W Rawce i jej dopływach żyje ok. 25 gatunków ryb, m.in. rzadkie gatunki występujące w bystrych strumieniach, jak: głowacz białopłetwy, strzebla potokowa i pstrąg potokowy oraz przedstawiciel smoczkoustych – minóg strumieniowy.

Na terenie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego znajduje się 5 rezerwatów przyrody: Kopanicha, Polana Siwica, Puszcza Mariańska, Rawka, Ruda Chlebacz. Ponadto utworzono tu zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Nieborów”.

W czasie I wojny światowej na linii Rawki (która przepływa przez park) i Bzury od grudnia 1914 do lipca 1915 przebiegała linia frontu niemiecko-rosyjskiego, a walki miały charakter wojny pozycyjnej. Ślady okopów są widoczne do dziś w lasach, zwłaszcza na skarpie doliny Rawki, na terenie parku znajdują się też cmentarze wojenne, na których spoczywają żołnierze, którzy wtedy polegli (m.in. w Joachimowie Mogiłach, Kamionie, Budach Grabskich).

Na terenie i w bezpośrednim sąsiedztwie parku znajdują się również zabytki kultury materialnej m.in.: zespół pałacowo-parkowy i kościół w Nieborowie, park romantyczny w Arkadii, renesansowe kościoły i zabudowa małomiasteczkowa w Bolimowie, sanktuarium w Miedniewicach, kościół i grodzisko w Starej Rawie, kościoły w Puszczy Mariańskiej (spalony, częściowo odbudowany), Jeruzalu, Bartnikach, Bełchowie, Wiskitkach.

 

Źródło: niezalezna.pl