Podziel się swoim 1,5% podatku na wsparcie mediów Strefy Wolnego Słowa. Dziękujemy za solidarność! Dowiedz się więcej »
Z OSTATNIEJ CHWILI
Prezydent zawetował nowelizację Prawa farmaceutycznego dotyczącą tabletki "dzień po" - Kancelaria Prezydenta • • •

Ciekawostki turystyczne: Chrzanów

Chrzanów to miasto położone nad rzeką Chechło (lewym dopływem Wisły). Leży na utworach Garbu Tenczyńskiego i Rowu Krzeszowickiego – południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Pierwsze wzmianki o istnieniu kasztelanii na granicy Śląska i Małopolski pochodzą z 1178 r.

Chrzanów rynek 2005
Obbie; domena publiczna

Kasztelania ta została odstąpiona przez księcia Kazimierza II Sprawiedliwego księciu raciborskiemu Mieszkowi Plątonogiemu razem z sąsiednimi kasztelaniami, oświęcimską i bytomską. W XIII w. Chrzanów wciąż był w posiadaniu potomków Mieszka, książąt opolskich – Kazimierza, a później Mieszka II Otyłego. Wtedy też miasto znalazło się na drodze hord tatarskich.

Od XIII w. istniał w Lipowcu pod Chrzanowem pograniczny zamek, który był własnością biskupów krakowskich, m. in. Jana Muskaty, Wojciecha Jastrzębca, Zbigniewa Oleśnickiego. Zamek pełnił funkcje obronne, jako warownia graniczna, ale także od XV w. – funkcje więzienne.

Lokacja miasta na prawie magdeburskim nastąpiła w XIV wieku. Wydaje się jednak, że już wcześniej musiała istnieć osada o charakterze miejskim. W okresie lokacji zbudowany został czworoboczny rynek z ulicami wybiegającymi z naroży.

Chrzanów był miastem otwartym, pozbawionym murów, którymi nie został otoczony dzięki swojemu położeniu wśród rozlewisk, lasów i grzęzawisk.

W 1595 roku miasto było własnością kasztelana wiślickiego Mikołaja Ligęzy. Od połowy XVI w. do 1640 r. miasto było w posiadaniu Piotr Ligęza, herbu Półkozic. W latach potopu szwedzkiego miasto mocno podupadło na skutek wojennych spustoszeń. 

Chrzanowianie uczestniczyli w kolejnych powstaniach narodowych. Za udział w insurekcji i materialne wsparcie dziękował im naczelnik Tadeusz Kościuszko. Byli w legionach Jana Henryka Dąbrowskiego, w powstaniach listopadowym i krakowskim (1846 r.), licznie uczestniczyli w powstaniu styczniowym, mieszczanie wspomagali między innymi powstanie styczniowe (1863–1864), organizując pomoc dla rannych dla powstańców i żołnierzy włoskich, takich jak Elia Marchetti.

Miasto było integralną częścią Wielkiego Księstwa Krakowskiego (w ramach Królestwa Galicji i Lodomerii) od 1846 do 1918 r. W 1909 r. w Chrzanowie zainaugurowało swą działalność Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”. W czasie I wojny światowej w Legionach Józefa Piłsudskiego służyło 538 mieszkańców miasta i okolic. W 1918 r. Chrzanów powrócił w granice odrodzonej Rzeczypospolitej. 

W latach 1945–1975 Chrzanów wchodził w skład województwa krakowskiego, a w latach 1975–1998 należał do województwa katowickiego. Od 1999 r. jest miastem powiatowym w województwie małopolskim.

Miasto okalają bory sosnowe i buczyny karpackie. Tereny na północ, wschód i południe są podmokłe. Na brzegach potoku Chechło występują zbiorowiska leśne o charakterze olsu, a miejscami lasu łęgowego. W lasach i na łąkach spotkać można między innymi sarny, jelenie, daniele, dziki, łosie, bobry i wydry.

Budowle z początków istnienia Chrzanowa – a także późniejsze, lecz wzniesione z drewna, jak ratusz miejski czy pałac hr. Starzeńskich w parku Kościelec – nie zachowały się. Zniszczeniom wojennym i późniejszej rozbiórce uległy synagogi. Zachowały się kościoły i śródmiejskie kamienice. W centrum miasta warte odwiedzenia są: kościół św. Mikołaja, rynek, plac Tysiąclecia, Park Miejski, aleja Henryka. Warto odwiedzić Muzeum w Chrzanowie (budynek główny na terenie parku oraz tzw. Dom Urbańczyka.

Do ciekawszych obiektów w okolicy można zaliczyć kościół Podwyższenia Krzyża Św. oraz Pałacyk (obecnie Dom Pomocy Społecznej) w Płazie. Na terenie wapiennika w tej miejscowości interesującym zabytkiem architektury przemysłowej jest kręgowy piec do wypalania wapna (typ „Hoffman”) z 1892 r., ostatni taki obiekt zachowany w Polsce. 

W sąsiedniej gminie Babice zlokalizowane są, należące do Muzeum w Chrzanowie, największe atrakcje okolicy: zakonserwowane ruiny zamku Lipowiec oraz skansen – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie.


 

 



Źródło: niezalezna.pl

 

prenumerata.swsmedia.pl

Telewizja Republika

sklep.gazetapolska.pl

Wspieraj Fundację Niezależne Media

Chcesz skomentować tekst? Udostępnij treść i skomentuj w mediach społecznościowych.
ps
Wczytuję ocenę...
Zobacz więcej
Niezależna TOP 10
Wideo