Wsparcie dla mediów Strefy Wolnego Słowa jest niezmiernie ważne! Razem ratujmy niezależne media! Wspieram TERAZ »

Jaką kawę pił Gombrowicz? Niezwykłe miejsce na kulturalnej mapie Francji! NASZ WYWIAD

W leżącym ok. 10 km od Nicei francuskim mieście Vence otwarto przestrzeń muzealną poświęconą Witoldowi Gombrowiczowi. Okazuje się, że francuskie mieszkanie polskiego pisarza cieszy się zainteresowaniem zarówno turystów, jak i lokalnej społeczności. O idei tego niezwykłego miejsca opowiada w rozmowie z Niezalezna.pl Anna Łappo-Malosse, stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, absolwentka Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, redaktorka i blogerka.

Wnętrze muzeum w Vence
fot. Włodzimierz Nasidłowski/mat.pras.

Jak narodziła się idea muzeum Gombrowicza w Vence?

Starania o upamiętnienie Witolda Gombrowicza i utworzenie w jego byłym mieszkaniu  w na drugim piętrze Villei Alexandrine przestrzeni muzealnej trwały od 2004 r. Zatem pomysł przedsięwzięcia jest rezultatem Roku Polskiego we Francji, kiedy to żywotność polsko-francuskich kontaktów zaowocowała pierwszym zarysem projektu. W 2006 r. została sfinansowana przez MKIDN, a przeprowadzona przez zespół konserwatorów z ASP w Warszawie i Krakowie szczegółowa ocena stanu zachowania oraz program przeprowadzenia kompleksowych prac konserwatorskich Villi Alexandrine. Należy wspomnieć, iż Villa Alexandrine wymagała nie tylko gruntownego remontu, ale również odtworzenia malowideł ściennych.   W 2014 r. gdy burmistrzem Vence został Pan Loïc Dombreval, a radną miejską Pani Evelyne Temmam, jedna z inicjatorek projektu, wydarzenia zmierzające do powołania Przestrzeni Muzealnej Gombrowicza w Villi Alexandrine nabierały tempa i 6 lutego 2017 r. w Warszawie podpisane zostało porozumienie pomiędzy Sekretarzem Stanu w MKIDN a burmistrzem miasta Vence w spawie współdziałania na rzecz utworzenia Przestrzeni Muzealnej Witolda Gombrowicza i odnowienia Villi Alexandrine. Remont Villi został zrealizowany w 2017 r. ze środków miasta Vence a renowacja malowideł i utworzenie Muzeum ze środków polskich (około 2/3 wobec 1/3 środków polskich).   

To dość młoda i niewielka instytucja kulturalna na mapie Francji. Jakim cieszy się zainteresowaniem? Kto przychodzi obejrzeć muzeum? Raczej przypadkowi turyści, czy raczej znawcy, admiratorzy twórczości Gombrowicza?   

Przestrzeń muzealna Witolda Gombrowicza została oficjalnie otwarta 23 września 2017 r. Od momentu otwarcia muzeum Gombrowicza odwiedziło około 4 000 osób. W zależności od sezonu turystycznego jest to 200-550 osób miesięcznie. Muzeum jest odwiedzane zarówno przez wielbicieli twórczości Witolda Gombrowicza, jak również przez osoby, które chciały zobaczyć byłe mieszkanie pisarza z ciekawości. Podczas wakacji przyjeżdżają również grupy zorganizowane z Polski liczące po 30-45 osób.    

Więcej wśród zwiedzających jest Polaków, czy Francuzów?

Podobnie, jednak patrząc na statystyki muzeum jest odwiedzane częściej przez Francuzów. W Villi Alexandrine na parterze znajduje się Informacja Turystyczna miasta Vence, co z pewnością przyczynia się do wzrostu popularności muzeum i częstszych odwiedzin przez turystów z całego świata. Miasto Vence znajduje się w odległości 10 km od Nicei, a region Lazurowego Wybrzeża plasuje się na drugim miejscu (zaraz po Paryżu) wśród najczęściej odwiedzanych miejsc we Francji. Jest to również duża szansa dla niedawno otwartego Muzeum Witolda Gombrowicza.    

A jak na utworzenie muzeum zareagowała lokalna społeczność?

Villa Alexandrine jest usytuowana w samym centrum miasta Vence przy placu Grand Jardin, więc same prace remontowo-konserwatorskie wzbudzały zainteresowanie lokalnej społeczności. W mieście Vence odbywa się bardzo wiele wydarzeń kulturalnych, mieszkańcy udzielają się w stowarzyszeniach artystycznych, znajduje się tutaj również wiele galerii malarskich. Myślę, że mieszkańcy miasta Vence, którzy są zainteresowani kulturą, sztuką, literaturą cieszą się, że na mapie kulturalnej miasta pojawił się nowy punkt. W muzeum są regularnie organizowane oprowadzania również we francuskiej wersji językowej, na które najczęściej przychodzą mieszkańcy Vence i ludzie mieszkający w regionie. W Mediatece znajduje się cały wybór dzieł Witolda Gombrowicza, a w miejscowej księgarni również można znaleźć najważniejsze dzieła pisarza. Społeczność miasta Vence często też angażuje się w wydarzenia odbywające się w Villi, na przykład miejscowy poeta Pan Yves Ughes, wielbiciel twórczości Witolda Gombrowicza recytował jego najpopularniejsze dzieła. Również z miejscową reżyserką Panią Marie-Agnes Courouble i jej kołem teatralnym zorganizowałyśmy czytanie dramatu „Iwona, księżniczka Burgunda” podczas obchodów pierwszej rocznicy otwarcia muzeum.    

Wiem, że w planach jest podjęcie współpracy z Muzeum Gombrowicza we Wsoli. Na czym będzie polegać ta współpraca?

Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli (Oddział Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza) w najbliższym czasie ma przejąć opiekę nad Przestrzenią muzealną Witolda Gombrowicza w Vence. Obecnie trwają przygotowania formalno-prawne. Z pewnością ta współpraca zaowocuje regularnymi wydarzeniami kulturalnymi organizowanymi przez dwie instytucje, promującymi twórczość Witolda Gombrowicza w Polsce i we Francji.    

Jakie wydarzenia planujecie Państwo w najbliższym czasie? Jak będzie wyglądać promocja  muzeum Gombrowicza w Vence?

Jak już wspomniałam, w muzeum regularnie odbywają się zorganizowane oprowadzania w języku polskim i francuskim, przybliżające odwiedzającym bardziej szczegółowo sylwetkę Witolda Gombrowicza jako pisarza, ale także jego charakter, nawyki, pasje. Oprócz oprowadzania po muzeum organizuję spacery po mieście szlakiem ulubionych miejsc Witolda i Rity Gombrowiczów. Opowiadam, które kawiarnie najczęściej ich gościły, gdzie robili zakupy, która restauracja należała do ich ulubionych i którą galerię sztuki najchętniej odwiedzali.   Przyszły rok może być ciekawy ponieważ przypada 50-lecie śmierci pisarza. On sam żadnych rocznic nie lubił, jak wiadomo ale dla miasta Vence, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza i Instytutu Adama Mickiewicza będzie to okazja by przypomnieć Gombrowicza mieszkańcom Vence i Lazurowego Wybrzeża, w tym tutejszym Polakom, do grona których należę. Program przyszłoroczny jest w trakcie ustaleń. Zapraszam na ogólnodostępny fanpage na Facebooku, gdzie udostępniane są wszystkie bieżące informacje, zdjęcia i informacje praktyczne, na przykład dni i godziny otwarcia muzeum. Polecam również stronę poświęconą życiu i twórczości Witolda Gombrowicza prowadzoną przez Panią Mariolę Odzimkowską, asystentkę Pani Rity Gombrowcz, wdowy po pisarzu.

A co ciekawego w Muzeum można zobaczyć? Dlaczego warto wybrać się aż do Francji, żeby zobaczyć to miejsce?

Sama Villa Alexandrine z 1911 roku, utrzymana w stylu belle epoque z pięknymi malowidłami ściennymi odnowionymi przez polskich konserwatorów dzieł sztuki z Towarzystwa Przyjaciół ASP w Warszawie jest już warta zobaczenia. Także oryginalne kominki, balustrady balkonów i Gombrowiczowski klimat panujący w jego byłym mieszkaniu. Przestrzeń muzealna poświęcona pamięci pisarza została zaprojektowana przez twórców ekspozycji muzealnej również we Wsoli przez, tj. przez Panią Jolantę Pol i Pana Adama Orlewicza i obejmuje trzy pokoje, i korytarz byłego mieszkania Witolda Gombrowicza. Muzeum przedstawia ostatni, francuski etap pisarza. Przestrzeń stanowi nowoczesną narrację opartą na fotografiach, pamiątkach po pisarzu, cytatach i filmach. Większość zdjęć znajdujących się na ekspozycji zostały zrobione przez Bohdana Paczowskiego wybitnego, zmarłego w 2017 roku, polskiego architekta i przyjaciela domu Gombrowiczów. Pani Rita Gombrowicz przekazała do Muzeum trzy ważne i piękne pamiątki po pisarzu. Pierwszą z nich jest tapiseria, tkanina artystyczna powstała w Nicei w pracowni Marii Sperling i Józefa Jaremy, polskich artystów, przyjaźniących się z Gombrowiczem. Obraz Kazimierza Głaza „W hołdzie Gombrowiczowi”, który namalował specjalnie dla pisarza podczas swojego pobytu w Vence znajduje się zaraz na wejściu ekspozycji. Trzecim eksponatem, pamiętającym czasy Witolda Gombrowicza w Vence jest zegar z początku XX wieku zakupiony przez niego w sklepie ze starzyzną po otrzymaniu Międzynarodowej Nagrody Wydawców „Formantor” tzw. „małego Nobla”. Wystawa jest opisana w języku polskim i francuskim. W audio-przewodniku są również informacje dla turystów anglojęzycznych. Vence warto odwiedzić również z innych powodów. Poza Gombrowiczem, który jest z miastem kojarzony, zostawił tu swoje wybitne dzieło Henri Matisse. W odległości kilometra od Muzeum Gombrowicza jest Muzeum Matisse’a i jego Kaplica Różańcowa (Chepelle du Rosaire). Jedno z ostatnich dzieł malarza. Natomiast w katedrze znajduje się niezwykła mozaika Marka Chagalla.

Niedawno muzeum odwiedził minister kultury Piotr Gliński. Jak upłynęła jego wizyta ?

Minister Kultury Piotr Gliński odwiedził muzeum 23 października br. w drodze na wernisaż wystawy "Une avant-garde polonaise: Katarzyna Kobro et Władysław Strzemiński" w paryskim Centrum Pompidou. Była to pierwsza wizyta ministra w Vence. Villa Alexandrine i Przestrzeń muzealna poświęcona  Witoldowi Gombrowiczowi wywarły na ministrze bardzo pozytywne wrażenie. Podczas swojej wizyty minister podkreślił konieczność rozwijania współpracy polsko-francuskiej, a także promowanie polskiego dziedzictwa, poza granicami Kraju. Wspomniał o istotnej roli Muzeum Witolda Gombrowicza, jak również twórczości tego niepokornego autora we Francji. Po wizycie w muzeum, minister wraz z polską delegacją udał się z kwiatami na grób Witolda Gombrowicza, znajdujący się na miejscowym cmentarzu w Vence.    

Korzystając z okazji, chciałabym jeszcze zapytać, jakie inne nieoczywiste miejsca - poza grobem Fryderyka Chopina na Père-Lachaise, poświęcone znanym Polakom poleciłaby Pani tym, którzy planują zwiedzanie pod tym kątem Francji?   

Mogę polecić kilka takich miejsc: Maria Skłodowska-Curie spoczywa w Panteonie w Paryżu. Juliusz Słowacki na cmentarzu Montmartre (od 1927 szczątki poety są na Wawelu, jednak sam pomnik nagrobny na Montmartre zachowany jest do dzisiaj). Cmentarz Les Champeaux w Montmorency (największa polska nekropolia we Francji), gdzie znajdują się groby:  Adama Mickiewicza (pisarz spoczywał tam w latach 1855-1890 przed przeniesieniem na Wawel), Cypriana Kamila Norwida, Olgi Boznańskiej, Bronisława Piłsudskiego, Delfiny Potockiej, Aleksandra Wata i wielu innych. Wśród polskich akcentów na mapie Francji mamy również Bibliotekę Polską i Muzeum Adama Mickiewicza w Paryżu, znajdujące się w budynku Hotelu Lambert. Pod Paryżem w Maisons-Laffitte znajduje się siedziba Paryskiej „Kultury” prowadzonej przez Redaktora Jerzego Giedroycia. Dzięki Instytutowi Literackiemu i Paryskiej Kulturze, Witold Gombrowicz wydawał swoje książki w języku polskim już w latach 50-tych. W Nancy, na północy Francji znajduje się plac Stanisława Leszczyńskiego, a także jego pomnik. Polski król i teść Ludwika XV, jako książę Lotaryngii mieszkał tam do swojej śmierci.     

Z Anną Łappo-Malosse rozmawiała Magdalena Fijołek.

 



Źródło: niezalezna.pl

 

#Nicea #Piotr Gliński #MKiDN #Anna Łappo-Malosse #muzeum #Witold Gombrowicz #Vence

prenumerata.swsmedia.pl

Telewizja Republika

sklep.gazetapolska.pl

Wspieraj Fundację Niezależne Media

Chcesz skomentować tekst? Udostępnij treść i skomentuj w mediach społecznościowych.
Magdalena Fijołek
Wczytuję ocenę...
Zobacz więcej
Niezależna TOP 10
Wideo