Jerzy Kalina, wrażliwy obserwator ludzi. Kim jest autor pomnika smoleńskiego?

My wciąż się boimy, że powiemy coś nie tak o Rosjaninie, coś nie tak o Niemcu, coś nie tak o Żydzie. Moje dzieci i ja jesteśmy już zmęczeni, gdy słuchamy idiotyzmów w stylu „jeszcze nie ta pora”, może, tak jak u Wyspiańskiego, dopiero „jutro” się odezwiemy. Ja tutaj i teraz chcę powiedzieć, co czuję i jaki jest mój stosunek do czasu, który przeżyłem w naszym kraju. Nie ma „jutro”. Niech wreszcie będzie „dziś”. Niech nareszcie nastanie ten czas, gdy będziemy wypowiadali to, co się mówi między nami.

- mówił jeszcze kilka tygodni temu Jerzy Kalina w rozmowie z "Gazetą Polską".

CZYTAJ WIĘCEJ: Autor pomnika smoleńskiego Jerzy Kalina: koniec autocenzury, idzie Polska

Zaprojektowany przez artystę pomnik oddający cześć ofiarom katastrofy pod Smoleńskiem zostanie odsłonięty w najbliższy wtorek 10 kwietnia na warszawskim placu Piłsudskiego. 

Jerzy Kalina urodził się w 1944 r. w Garwolinie w rodzinie pielęgnującej tradycje patriotyczne. Ukończył Liceum Technik Plastycznych w Tarnowie, a następnie studia na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Dyplom obronił w 1971 r. w pracowni prof. Stefana Gierowskiego. Po studiach, jako jeden z pierwszych artystów w Polsce, zajął się organizacją akcji performatywnych i happeningowych o społecznej, a później także politycznej wymowie.

Obraz, przedmiot artystyczny, jest dla niego tworem zbyt odległym od tego, co dzieje się w życiu (…). Wrażliwy obserwator ludzi i problemów społecznych dąży do takiej formy przekazu, w której proponowana przez artystę idea wyzwoli różne, ale podporządkowane wspólnemu celowi reakcje widzów

 – napisał o Kalinie Mariusz Hermansdorfer w książce "Kondycja ludzka".

Artysta od początku reprezentował postawę opozycyjną wobec systemu politycznego PRL. Taki wydźwięk miały jego pierwsze akcje artystyczne, m.in. "Skrępowanie" (1971 r.) i "Biblia czytana od końca" (1971 r.). W innych natomiast krytykował rutynę i schematyczne, powtarzające się gesty.

W 1977 r. Kalina stworzył rzeźbę interwencyjną – pomnik anonimowego przechodnia "Przejście", który w nocy z 12 na 13 grudnia pojawił się na chodniku u zbiegu ulic Świętokrzyskiej i Mazowieckiej w Warszawie. Dzieło zostało uznane przez krytyków sztuki za jedną z najbardziej dojrzałych i ważnych realizacji pierwszego okresu twórczości Kaliny. Zostało także wyróżnione Nagrodą Krytyki Artystycznej im. Cypriana Kamila Norwida za wydarzenie roku 1977. W 2005 r. na ulicy Świdnickiej we Wrocławiu powstał trwały pomnik anonimowego przechodnia "Przejście 1977-2005".

Twórczość Kaliny uwidacznia jego bliskie relacje z Kościołem katolickim. Artysta stworzył projekt grobowca i oprawę wizualną pogrzebu ks. Jerzego Popiełuszki. Jest także głównym projektantem trzech ołtarzy papieskich w Warszawie: w 1984 r., w 1991 r. i w 1999 r. W latach 1992-1995 zaprojektował kaplice w Belwederze i w Pałacu Prezydenckim. 

Twórczość Kaliny jest znana na świecie. Artysta prezentował swoje dokonania w Szwecji, Anglii, Niemczech, Holandii, Włoszech, Czechosłowacji, a także w Singapurze, Korei, Tajlandii, Izraelu, Japonii, na Tajwanie oraz w Australii.  

Jest również laureatem wielu prestiżowych nagród, w tym m.in. Nagrody „Totus Tuus” (2017 r.), Nagrody im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego (2013 r.), Złotego Medalu Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (2005 r.), Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida (1977 r.), Nagrody im. Brata Alberta (w 1986 r.) oraz Nagrody "Solidarności" (1984 r.). W 2007 r. został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2008 r. – medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis za wybitne osiągnięcia artystyczne w dziedzinie filmu.

 

Źródło: PAP, niezalezna.pl, Gazeta Polska

 

#tupolew #katastrofa #Smoleńsk #pomnik #Jerzy Kalina